Ga naar inhoud

De Kunst Van Morris


Peter Motte

Recommended Posts

De kunst van Morris, Stéphane Beaujean & Jean-Pierre Mercier & Gaétan Akyüz & Vladimir Lecointre

bespreking: Peter Motte

 

Een prachtig cadeauboek voor anderen of jezelf om op een prettige manier met Lucky Luke kennis te maken of hem opnieuw te ontmoeten. Het toont weinig gezien materiaal over de beginperiode, en behandelt alle aspecten van de groei van de cowboy.

 

Bijna de helft van de kinderen heeft zich wel eens geamuseerd met Lucky Luke. En de andere helft ook, en dat al meer dan 70 jaar.  Lucky Luke en zijn bedenker-tekenaar Morris verdienen dus een boek, en dat is "De kunst van Morris".

 

Sommigen beweren dat er niets nieuws in staat. Anderen zeggen dat Lucky Luke oude meuk is. Maar dat doet niet ter zake: niet iedereen weet het allemaal al, en bovendien werden al die gegevens nu overzichtelijk verzameld en mooi geïllustreerd aangeboden. Daarmee wordt de kennis over die geschiedenis uit de gespecialiseerde en moeilijke verkrijgbare tijdschriften gerukt, en buiten de kring van enkele specialisten aan iedereen aangeboden. En, nee, het is niet academisch. Maar we mogen er soms geen lol aan hebben?

 

En dat hebben we dus wel: op het eerste gezicht is "De kunst van Morris" een kijkboek, maar een kunstvorm die verhalen en beelden mengt, moet beschreven worden met meer dan lettertjes.

 

De foto's tonen vooral de beginperiode, de tekeningen doorlopen het hele oeuvre. Door de uitvergrotingen zien we elke pennentrek van Morris. Wie zien hoe hij met enkele eenvoudige lijnen een hele scène neerzet. Veel had Morris niet nodig. Het uitvergrote vakje op pagina 152-153 uit 1955 is erg plat, maar zit vol beweging. Morris had een gave om beweging en rust, kalmte en dreiging, met elkaar af te wisselen. En dat ritme droeg veel bij aan de humor.

 

De auteurs van "De kunst van Morris" behandelen verwachte en onverwachte vragen. Waarom een cowboy? Waarom verhalen van 44 pagina's? Waarom de pagina-indeling? Waarom de achtergronden? Waarom vertrok Morris bij Dupuis?

 

Al die vragen worden beantwoord, maar de onverwachte kwesties zijn even boeiend. Morris maakte speelgoedjes op basis van Lucky Luke, waarbij hij misschien zat te dromen over merchandising. Hij werd beïnvloed door film, maar had er ook zelf invloed op, zoals blijkt uit het werk van Terence Hill. Morris bedacht de term "de negende kunst" voor een artikelreeks in het weekblad Spirou/Robbedoes, en staat daardoor aan de basis van de geschiedschrijving van de strip. Als karikaturist stopte hij allerlei mensen in zijn verhalen, maar hij werkte ook als cartoonist voor tijdschriften. En dat Lucky Luke op het einde van zijn avonturen een liedje zingt, is ontstaan uit een stukje cultuur waar we nu niets meer van weten.

 

De beginjaren van Morris hebben een dubbele betekenis. Het is niet alleen de geschiedenis van Morris en Lucky Luke, maar ook van de wortels van het Belgische stripverhaal. Er waren geen Blake & Mortimer of smurfen, of experimentele tekenaars zoals Andreas en Moebius. Morris en zijn tijdgenoten moesten nog alles zelf uitvinden, zelfs al bood de Amerikaanse strip een steunpunt. De soms bizarre gevolgen daarvan waren een reis naar de Verenigde Staten, samen met enkele andere grote namen uit de Belgische strip, en verwikkelingen met op het Amerikaanse humoristische blad MAD. Morris' keuzes bepaalden uiteindelijk hoe strips er nu uitzien.

 

Waarom Lucky Luke niet meer rookt? Censuur? Censuur in strips is een slechte herinnering. Het bestond in veel vormen. Ook Morris kreeg met alle aspecten te maken. Sommige van die vormen waren onvermijdelijk: strips werden aanvankelijk alleen voor kinderen gemaakt. Er zaten onprettige kanten aan vast, maar het was niet altijd zo erg als het lijkt. Uitgever Charles Dupuis had iets tegen boksen, en wou er geen verhalen over in zijn Spirou/Robbedoes, maar niettemin publiceerden zowel Franquin het verhaal "Robbedoes, bokser" als Morris "Harde knoesten" in het weekblad.

 

Met "De Kunst van Morris" zullen velen bekende schatten met een opgefriste glans zien, zoals van een oud schilderij waarvan de eeuwenoude vuillaag is verwijderd. En voor wie Lucky Luke nog niet kent, zal het boek een onverwachte schatkamer tonen.

 

De kunst van Morris, Stéphane Beaujean & Jean-Pierre Mercier & Gaétan Akyüz & Vladimir Lecointre, 2016, Lucky Comics & Dargaud, gebaseerd op "L'art de Morris", met tijdlijn van Morris' leven, lijst van gepubliceerde strips van Morris, bibliografie met geraadpleegde werken, en index, gebonden met omslag, in kleur geïllustreerd, 312 p's, 30x28x3 cm,

ISBN 9782884714266, 45 euro

Link naar reactie

Zie de (eerste) recensie op De Stripspeciaalzaak. Daar sluit ik me bij aan.  Bij zo'n lijvig en duur boek hoort een goede bio- en bibliografie. De interviews van Morris uit de Stripschriften van lang geleden bevatten meer info dan dit boek. Gemiste kansen.  

 

Voor Lucky Luke-leken

Limburgers weten het al langer, maar nu is het officieel: Antwerpen ligt in de Far West. Tenminste de komende weken toch. Op de Antwerpse Boekenbeurs begin november is er in tegenstelling tot de Daltons geen ontsnappen aan: Lucky Luke wordt er onder geknal van champagne en colts gevierd voor zijn zeventigste verjaardag en voor zijn nieuwe album Het Beloofde Land, dat Morris' opvolger Achdé op de beurs komt signeren. Bovendien is er in het nabije Crowne Plaza Hotel een maand lang een doorslagje te zien van de grote L'Art de Morris-expo, die tot onlangs in Angoulême liep, als voorsmaakje op de prominente plek die de cowboy ook in Comics Station in het Antwerpse Centraal station zal krijgen.

Bij de Morris-expo verscheen een nu vertaald lijvig boekdeel dat in heel veel bewoordingen wil aangeven hoe geweldig de stripreeks Lucky Luke was. Die beweeglijkheid! Dat ritme! Die kleuren! Dat perspectief! Dat metagebruik van clichés! Die maatschappijkritiek! Die innovaties op het vlak van lettering, covers, compositie,...! We staan er als Lucky Luke-lezers lang niet bij stil, maar het was niet voor niets dat Maurice De Bevere (1923-2001) liefst 55 jaar lang in staat was om met één enkele reeks zijn striphemel te verdienen. En dat was niet louter een kwestie van lucky zijn: Morris wist heel goed waar hij de mosterd moest halen (bij JijéDisneyHarold LloydMAD Magazine, de westernfilms,...). En hij zou op zijn beurt ook zijn invloed hebben op collega's als André Franquin. De leukste anekdote uit deze monografie is er trouwens eentje waarbij Morris en Franquin de vitrines van bioscopen gaan plunderen op stills uit de westerns die er gedraaid worden. Ach, die pre-internetjaren...

Het kunstboek vertelt over Morris' opkomst (de onuitwisbare scherpe plooien in de uit Amerika opgestuurde platen!) en wonderjaren (de verrijzenis van de Daltons met René Goscinny), over de personages in de reeks (de na het vertrek bij Dupuis sensuelere danseressen!), over de fatsoensregels bij Dupuis (maar roken mocht dan weer wel) en zelfs over Morris' bekwaamheid als speelgoedmaker, maar staat vooral stil bij zijn tekenfilmmanier van tekenen, zijn breuk met het wafelijzer (vier stroken van drie prenten), zijn filmische standpunten en dergelijke. Om maar te zeggen dat Morris de stripbeeldtaal fors verrijkt heeft. Soms zijn de auteurs wat hoogdravend, wanneer het bijvoorbeeld gaat over "de cartesiaanse, rationele wereld" van Lucky Luke, waarin nooit gedroomd wordt (behalve door Rataplan als-ie paddo's gevreten heeft) of wanneer diepere betekenissen gezocht worden achter de enige dode die Lucky Luke maakte (zijn dubbelganger Mad Jim).

Interessant zijn de filmlessen over de western, waaruit Morris zijn Lucky Luke modelleerde op Gary Cooper, die zelfs in Along Came Jones (1947) de evergreen I'm a poor lonesome cowboy zong — het allereerste optreden van Lucky Luke in 1946 was trouwens al jodelend, de machinaties achter Morris' overstap van Spirou naar Pilote (omdat Dupuis geen duurdere harde kaft-albums wou uitbrengen) en de lange liefdesverklaring van Blutch aan Lucky Luke. Maar nieuw of verrassend is het allemaal niet. Er is de auteurs ook af en toe wat ontgaan, bijvoorbeeld bij de doodgravers hebben ze gemist dat dezen eigenlijk karikaturen van Morris' Aalsterse jezuïeten-leraars waren. Ook valt het aandeel jeugdzonden, schetsen of vrij werk in het boek mager uit, vergeleken met het grote aantal fragmenten, vergrotingen en details uit de bekende albums. Omdat het er niet is of niet beschikbaar is, of omdat er niet naar gezocht is? De Kunst van Morris is zelf een kunstboek, een fraai salontafelboek, maar dan eerder voor Lucky Luke-leken dan voor Lucky Luke-liefhebbers.

Link naar reactie

Het is in de eerste plaats een artbook, geen biografie. Met dat doel is het boek ook niet gemaakt en het is bij mijn weten ook niet zo voorgesteld of aangekondigd.

Eigenlijk wachten we nog altijd op een goeie, ultieme biografie over Morris zoals die al bestaan over Hergé, Franquin, Peyo,... Dupuis is in het Frans net begonnen met een integrale van Lucky Luke. In deel 1 staan al vijftig pagina's over Morris' jeugd en het begin van zijn carrière. En zo moeten er nog 9 delen verschijnen.

Link naar reactie

Het is in de eerste plaats een artbook, geen biografie. Met dat doel is het boek ook niet gemaakt en het is bij mijn weten ook niet zo voorgesteld of aangekondigd.

 

Mee eens. Maar het is meer "book" dan "art".  Ik vond het persoonlijk erg tegenvallen. Dus wachten we maar op de ultieme biografie. Ik zie hier een uitdaging voor Geert de Weyer.  Na Vance, Vandersteen komt dan Morris aan de beurt. Want, natuurlijk, het is een klassieker! 

Link naar reactie

Ik vond dat er meer dan genoeg instond. Niet iedereen heeft behoefte aan diepgravende biografieën volgepropt met allerlei kleine details over hoeveel sigarettenpeuken er per dag op de tafel van de tekenaar werd uitgedrukt terwijl hij sloten koffie dronk. Morris trok naar de VS. Enkele groten waar daarbij. Ze keerden apart terug. Morris bleef langer haken. Werd betrokken bij Mad. Leerde Goscinny kennen. Had niet genoeg werk aan LL om het te laten vallen, en te veel om de inkomsten ervan te kunnen opgeven. Kon het werk niet meer aan, en schakelde Goscinny in, met wie het goed klikte. Enz. enz. enz. Allemaal zaken die de meeste mensen niet weten, en die ze nu kunnen vernemen in een vlot leesbaar boek, waar je niet om de vijf woorden over de voetnoten struikelt.

Het leert je ook kijken naar de manier waarop Morris pagina-indelingen opbouwt e.d. Allemaal zaken die aan de meeste lezers (kinderen!) volledig voorbijgaan.

En wat dat Stripschrift betreft: dat is nu precies zo'n tijdschrift waardoor ik schreef:

 

"Daarmee wordt de kennis over die geschiedenis uit de gespecialiseerde en moeilijke verkrijgbare tijdschriften gerukt, en buiten de kring van enkele specialisten aan iedereen aangeboden."

 

De interessantste zaken zijn nu overzichtelijk samengebracht, in een voor iedereen toegankelijk boek, dat prettig leesbaar en heerlijk om te zien is. En die uitvergrotingen van originelen tonen je veel uit de keuken van de tekenaar dat je anders nooit opmerkt.

 

En, eerlijk is eerlijk, de meesten onder ons hebben wel wat anders te doen dan lijvige biografieën lezen.

Link naar reactie
  • 2 weeks later...

Dat is een moeilijke, vooral omdat er biografieën of verwante boeken blijven verschijnen, maar enkel in het Frans.

 

Et Dieu Créa la Gaffe uit 1986 blijft het grootste standaardwerk. Geschreven door Numa Nadoul waarin hij Franquin net zoals in zijn interview met Hergé heel diep liet graven met al zijn tot dan toe verschenen strips die hij liet becommentariëren. Het is helaas al  vele jaren uitverkocht en tegen hoge prijzen te koop, maar Nadoul kondigt ook al een paar jaar aan dat er een volledig nieuwe, geactualiseerde versie met nog meer beelden zal verschijnen.

 

Uit de volgende boeken wordt er ook vaak geciteerd voor nieuwe uitgaven omtrent Franquin:

 

- Comment on devient créateur de bandes dessinées, een paar jaar geleden nog eens herdrukt met een volledig nieuwe lay-out

 

- Le monde de Franquin: in feite de catalogus van een hele grote expo die in Parijs en Brussel liep, werd ook een keer herdrukt met extra pagina's. Deze expo was voor ons de aanleiding om dit project op te zetten: http://www.stripspeciaalzaak.be/Franquin.htmmet onze eigen beknopte biografie via http://www.stripspeciaalzaak.be/Toppers/DeWereldRondFranquin/_biografie/BiografieFranquin01.htm

 

- Chronologie d'une œuvre: zijn biografie aan de hand van alle strips die hij ooit heeft gemaakt

 

- Franquin et les fanzines: een bundeling van integrale interviews van 1971 tot 1993 die hij voor diverse stripinfobladen aflegde, ook een interview met Stripschrift staat erin

 

- La véritable histoire de Spirou: hier verschenen al twee delen van (inmiddels is deel 1 ook herdrukt). In feite i dit een geschiedenis van uitgeverij Dupuis en het weekblad Robbedoes, maar met zoveel extra info over de stripmakers die erbij betrokken waren dat het een algemeen uitgebreide vorm van geschiedschrijving aan het worden is.

 

In het Nederlands staat er een behoorlijke brok informatie over Franquin verspreid in de Rombaldi-collectie van Robbedoes en Guust Flater.

 

Volgend jaar viert Dupuis de zestigste verjaardag van Guust Flater. Er zullen ook nog wel speciale uitgaven verschijnen.

Link naar reactie

Ja je kan het natuurlijk blijven verdedigen Peter omdat jij erbij betrokken bent geweest maar de kritiek lijkt mij terecht. Ook het taalgebruik in het boek valt mij tegen. Maar desalniettemin een mooi boek voor op de salontafel. Kontiki, wat is de ultieme biografie over Franquin?

Foutje: het is niet omdat ik eraan heb meegewerkt dat ik het goed vind. Het is omdat ik eraan heb meegewerkt dat ik er reclame voor wil maken. Dat zijn twee verschillende dingen.

Wat de inhoud betreft: dat is een opmerking die - hoe objectief ze vaak ook klinkt - in de grond bijna subjectief is.

Het is meer dan een mooi boek voor op de salontafel. Wie graag Lucky Luke leest, komt hiermee een boel te weten over de achtergrond ervan: zowel biografisch (Morris), als zakelijk (vertrek bij Dupuis), als artistiek.

En ja, het is mogelijk om nog véél meer te weten te komen.

Maar mensen hebben ook een leven naast Lucky Luke lezen, en als ze alles zouden weten (wéten!) wat in dat boek staat, zou het al heel veel zijn. Kun jij zomaar aan één stuk over Lucky Luke praten dat je dat hele boek opzegt?

Ik heb ooit eens iemand gevraagd hoeveel hij kan opschrijven over een boek dat hij heeft uitgelezen, en ik daag iedereen uit om dat eens te doen: hoeveel pagina's kun je opschrijven over een boek ONMIDDELLIJK nadat je het hebt gelezen? Twee? Drie?

 

Ik zal ook nooit beweren dat er geen boeken over Morris en zijn schaduw mogen bestaan waar veel meer in staat. En als ze me vragen om daaraan mee te werken - als auteur, vertaler of proeflezer - dan zal ik dat graag doen. Maar er moeten natuurlijk wel genoeg mensen zijn die het willen kopen om de kosten te verantwoorden.

 

De grote verdienste van "De Kunst van Morris" is dat het een prachtig uitgegeven boek is, dat de stellingen over de strip met veel beeldmateriaal ondersteunt, vaak met spul dat de meeste mensen uiteindelijk nog nooit hebben gezien (niet ingekleurde originelen, bijv.), en dat veel bijbrengt over de geschiedkundige achtergronden, en dat tegelijk erg toegankelijk is. Het boek kan veel mensen veel over de cowboy en zijn schepper bijbrengen, veel meer dan een diepgravend gespecialiseerd werk ooit zou doen.

En ik hoop ook dat velen het cadeau zullen krijgen en daardoor meer over een boeiend stukje stripgeschiedenis zullen ontdekken, en de plaats in de stripgeschiedenis van Morris en Lucky Luke meer zullen waarderen, en misschien zelfs zullen herontdekken en weer zullen lezen.

En dat ze de volwassen humor van Lucky Luke zullen herkennen. De meesten beginnen met de reeks als ze kinderen zijn, maar er ziet zo veel meer achter. Veel van die grapjes steunen op een kritische blik.

 

Zoals uit de lijst van Kontiki blijkt, is er geweldig veel in het Frans, zodat er hoe dan ook voor niet Franstaligen veel is afgesloten. Zo'n boek is misschien alleen maar een begin, maar hoeveel mensen bereiken zelfs dat begin? Hoeveel mensen weten zelfs dat het tijdschrift MAD bestaat? Of kennen Winsor Mackay?

Link naar reactie

Ja je kan het natuurlijk blijven verdedigen Peter omdat jij erbij betrokken bent geweest maar de kritiek lijkt mij terecht. Ook het taalgebruik in het boek valt mij tegen. Maar desalniettemin een mooi boek voor op de salontafel. Kontiki, wat is de ultieme biografie over Franquin?

Of hij kan het ook gewoon wel een mooi boek vinden, dat is voor iedereen anders, hé. Stellen dat hij het alleen verdedigt omdat hij eraan meegewerkt heeft, lijkt mij wat kort door de bocht.

 

Over het boek zelf: er hadden voor mij wat minder originele pagina's afgebeeld mogen worden en nog meer artwork uitvergroot mogen worden. Aan de stukjes dossier die ik al gelezen heb, heb ik al wel veel plezier beleefd. Hoeft voor mij geen uitgebreide biografie te zijn in deze vorm.

 

Die Franse integrales waar Kontiki het over heeft, had ik ook al bij Dupuis op de site gezien. Duimen dat we die in het Nederlands ook krijgen.

Link naar reactie

ik heb een exemplaar dubbel (gekregen als cadeau terwijl ik 'm zelf al gekocht had, nog verpakt in folie en dus nieuwstaat)

 

als iemand interesse heeft: 30,00 euro ipv 45,00

+ verzending via Kiala in superstevige verpakking

(België 4,50 - Nederland 7.50)

 

eventueel gratis bezorging in Brussel, Leuven, Tienen, Mechelen, Antwerpen, St Niklaas of indien we kunnen afspreken op één of andere beurs en/of via een medereper

Link naar reactie
  • 4 weeks later...

Iemand opmerkingen bij de vertaling naar het Nederlands?

 

Ik overweeg sterk om dit boek te kopen maar twijfel tussen de Franse en Nederlandstalige versie. 

Frans lezen is voor mij geen probleem, maar ik ga de Nederlandstalige zeker niet kopen als er vertaalfouten in zitten of woorden ontbreken in een zin. Of als ik in een Nederlandstalige zin een Franse grammaticale constructie zie. Dat haat ik gewoon. 

Link naar reactie

Frans lezen is voor mij geen probleem, maar ik ga de Nederlandstalige zeker niet kopen als er vertaalfouten in zitten of woorden ontbreken in een zin. Of als ik in een Nederlandstalige zin een Franse grammaticale constructie zie. Dat haat ik gewoon. 

 

Aangezien het boek " De kunst van Morris" heet, zou ik er maar van uitgaan dat het niet lastig moet zijn de originele Franse taalconstructie te achterhalen.

Link naar reactie

Lieve hemel, is dat een parodie op'n unboxing of is dat gewoon'n erg slechte (en nep-) unboxing?

Elke unboxing is nep. Het gebeurt nooit door iemand die de doos nooit eerder opendeed.

 

Is het een parodie? Het is een parodie. Maar waarop? En waar komt het vandaan?

Link naar reactie

Elke unboxing is nep. Het gebeurt nooit door iemand die de doos nooit eerder opendeed.

 

Is het een parodie? Het is een parodie. Maar waarop? En waar komt het vandaan?

 

Jouw unboxing van het Avengerworld boek vond ik wel interessant. Heb je er al in gelezen? Zo ja, wat vind je er van?

Bij Sint-Joris!

Link naar reactie

Ik heb m'n eigen artikel zeker al 50-ig keer gelezen. =)

En dat van alle anderen al minstens één keer. Ik zoek er regelmatig iets in op. Ik heb het dus compleet uitgelezen en heb me er erg mee geamuseerd, wat ik niet had verwacht van zo'n soort boek.

Link naar reactie

Ik heb m'n eigen artikel zeker al 50-ig keer gelezen. =)

En dat van alle anderen al minstens één keer. Ik zoek er regelmatig iets in op. Ik heb het dus compleet uitgelezen en heb me er erg mee geamuseerd, wat ik niet had verwacht van zo'n soort boek.

Heb je weet van vertaalkronkels in het boek?

Zijn er overigens inhoudelijk verschillen tussen de Nederlandstalige en Franstalige versie van het boek? Andere bijdragen bijvoorbeeld?

Link naar reactie

Heb je weet van vertaalkronkels in het boek?

 

Martins opmerking ging over het boek over de Britse tv-reeks The Avengers, niet over De Kunst van Morris. Mijn reactie ging dus ook niet over De Kunst van Morris.

 

Mijn opdracht voor De Kunst van Morris was:

"Echt nalezen, niet vergelijken met het Frans:

- Taal- en spelfouten, dubbele woorden, eventueel erg kromme zinsconstructies.

- Foute splitsingen en onevenwichtige lay-out.

- Consequent vormgeven van voetnoten, titels, referenties, etc. "

Ik kon dus niet op alle slakken zout leggen, o.a. omdat de zetters dan veel extra werk kregen, en het boek een stuk duurder zijn geworden. Mijn manie om mooie, vlotte zinnetjes te maken, heb ik dus wat moeten in toom houden.

 

Wat Paul_NL zit als gallicismen, zijn waarschijnlijk archaïsmen, of zaken die voor hem archaïsmen zijn.

 

Ik las ooit eens in een kritiek geschreven door een Nederlander op een verhaal dat er Belgische fouten in stonden, zoals "vendutie". Mooi. Vendutie is een oer-Hollands woord dat ontstond in voormalig Nederlands-Indië en dat in Vlaanderen nooit werd gebruikt. De opmerking toonde gewoon dat die Nederlander geen Nederlands kent als het wat te oud is.

Het toonde ook dat je altijd heel voorzichtig moet zijn met Nederlanders die opmerkingen hebben over taalgebruik. Ze weten het gewoon niet altijd, en als ze merken dat de schrijver/vertaler een Belg is, breken sommigen gemakkelijk het potje "Vlaamse fouten" open. Ik heb zelfs al Nederlandse Brabanders horen klagen dat hun vertalingen werden geweigerd wegens "Belgisch". Wat dus vanzelfsprekend totale onzin is.

 

Ik wijt dat probleem aan het slechte Nederlandse onderwijs, dat te veel "alles vanuit de leerling" wil laten komen, en dat sinds de ideeën van de jaren zestig ("de verbeelding aan de macht") die in de jaren 70 werden ingevoerd, vreselijk anti-autoritair is ingesteld. Het is zelfs al zo ver gekomen, dat Nederlanders hun kinderen naar Vlaamse scholen sturen, precies omdat het anti-autoritarisme hier nooit zo ver is doorgevoerd.

 

Maar voor sommige zaken is nu eenmaal "uit het hoofd leren" e.d. nodig, zoals bijv. voor een foutloze spelling. Een van de vaakst gehoorde klachten bij de instroomstudenten voor het hoger onderwijs voor leraren in het Koninkrijk der Nederlanden, is dan ook dat hun Nederlands erg slecht is.

 

Ik ben ook geen voorstander van allerlei spelletjes in de taalklassen, zoals rollenspelen, omdat volgens mij de dominante scholier dan zijn taalfouten doorgeeft aan de gedomineerde leerling. Het kan, zulke spelletjes, maar in heel beperkte mate. Bijvoorbeeld vlak voor een vakantiedag of zo, of in omstandigheden waarin je merkt dat echt lesgeven niet het moment is. Je moet immers ook niet de zweep op de leerlingen of scholieren leggen, maar er moet wel gewerkt worden.

 

Voor zover ik weet zijn er inderdaad geen inhoudelijke verschillen tussen L'Art de Morris en De Kunst van Morris.

Er zijn wel kleine verschilletjes tussen de Franse en Nederlandse versie van De Reportages van Lefranc: De Strijd om de Pacific.

De Nederlandse versie is iets preciezer dan de Franse, omdat ik enkele zaken vond die eigenlijk misvattingen zijn die bij ons in het Westen de ronde blijven doen, en die ik wou uit de wereld helpen. Dat zal me wel niet lukken, maar soit.

Link naar reactie

Join the conversation

You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.

Gast
Reageer op dit topic

×   Je hebt inhoud geplakt welke opmaak bevat.   Herstel opmaak

  Only 75 emoji are allowed.

×   Je link werd automatisch ingevoegd.   Tonen als normale link

×   Your previous content has been restored.   Clear editor

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

Laden...








×
×
  • Nieuwe aanmaken...