'franchisering' Van De Strip

[dirk (monsieur toupet)]

Na de comics en de avonturen/superheldenfilm, zijn de 'franchises' nu ook niet meer weg te denken uit de Europese strip.

Bijvoorbeeld:

Ik weet het; het is geen nieuw fenomeen. Robbedoes overleeft al decenia dank zij telkens andere tekenaars en scenaristen. Gelukkig. De Siprou van Rob-vel zou al lang in de vergetelheid zijn geraakt. Het is dank zij Franquin of Tome en Janry dat deze held roem heeft vergaard, en wij hebben kunnen genieten van mooie avonturen.

En we moeten niet over de taalgrens kijken... Suske en Wiske, Jommeke overleven al lang hun scheppers.

 

Maar tegenwoordig loopt het toch wat de spuigaten uit. XIII en Thorgal, met vele zijreeksen met weinig toegevoegde waarde.

Dupuis leent zijn iconische reeksen (Robbedoes, Lucky Luke) voor one-shots door verschillende creatieve teams, met wisselend resultaat.

Standaard uitgeverij springt lustig op de kar, met de zijreeksen Amoras en J.rom. En binnenkort moet de Rode Ridder eraan geloven?

 

De motieven van de uitgevers zijn niet moeilijk te raden.

Maar is dit een goede of een kwalijke evolutie?

 

Men speelt duidelijk in op een vraag die bestaat bij het publiek. "Meer van hetzelfde graag...". En af en toe krijgen we wel mooie dingen te lezen, ondanks het vaste patroon (of dank zij?) waarin de auteurs moeten werken.

 

Of contra (en ik zit meer in dit kamp): graag nieuwe dingen in plaats van die herkauwde hap! Dat de uitgeverijen eens wat meer investeren in nieuwe reeksen, en ze de tijd geven om te groeien! Waarom een James Healer afvoeren om De Vita daarna Thorgal- poppetjes te laten natekenen? Is dat een verbetering?

[Gast Kontiki]

James Healer werd niet afgevoerd om de tekenaar poppetjes te laten natekenen, het verkocht gewoon niet goed genoeg. 

[Peter Motte]

Eerlijk gezegd vind ik het onzinnig om het verschijnsel aan te vallen omdat het alleen maar om commeciële redenen zou zijn.

Waarom verschijnen boeken tenslotte? Om commerciële redenen. In de meeste gevallen. In de andere gevallen omwille van de propaganda. De auteur kan wel een of andere artistieke bedoeling hebben, maar als het niet verkoopt, verkoopt het niet, en wordt het niet uitgegeven. Niemand heeft zin om op een stapel onverkocht (onverkoopbaar) drukwerk te zitten. Legio zijn de amateurs wiens zolder is geëvolueerd tot een magazijn van ongewenste dromen (sorry voor de platte poezie). En succesvolle kunstenaars zijn meestal ook mensen die maken wat ze verkocht krijgen.

Is het dan kwalijk dat er behalve de Thorgal-hoofdreeks nog nevenreeksen zijn? Wat is daaraan erger dan dat er meer dan DRIEHONDERD Suske & Wiskes zijn? En al die honderden Kiekeboes, Jommekes, RR's enzvoort. Al of niet door hun eigen geestelijke vaders getekend.

Wat mij betreft is de hele discussie een rapbattle in het luchtledige.

Uiteindelijk bepaalt het publiek of het lukt of niet.

Als ze het beu worden, storten die reeksen vanzelf in.

 

Mag ik er even op wijzen dat enkele van de literaire werken die nu hoog worden aangeschreven oorspronkelijk ook maar werden neergepend om verkocht te worden? Al die Franse romans fleuves. De dikkerds van Dostojewski en Tolstoi. De tientallen romans van Louis Couperus. De tientallen romans van Engelse schrijvers zoals Thomas Hardy. Dat was evengoed commerce.

En Shakespeare, die een toneelstuk rond Falstaff schreef, omdat hetzelfde personage in een eerder toneelstuk populair bleek te zijn bij het publiek? Wat doe je daarmee?

 

Ik zie soms ook liever iets anders verschijnen dan de n^e Pieter Aspe (m'n eigen boeken bijv. ), maar uitgeven kost een bom geld. Vooral omdat je niet vooraf weet wat zal verkopen. Het is de zoektocht naar een zekere investering die uitgevers voor gevestigde waarden doet kiezen. Om dezelfde reden kregen we vorig jaar de 7e (!) Star Wars-film, en komt dit jaar Rogue One uit. Er wordt gewerkt aan een nieuwe Pirates of the Carribean, er komt een nieuwe Indiana Jones, en Batman blijft maar niet stoppen door om de zo veel jaar te worden geherlanceerd. Om over James Bond nog maar te zwijgen.

 

Al die klachten over franchises zijn gewoon puberale verzuchtingen door een wereldvreemde kijk op kunst.

[Bonte]

De reden voor een subreeks is natuurlijk commercieel maar het is ook omdat het grote publiek zich maar moeilijk laat vangen om een compleet nieuwe reeks aan te schaffen, een subreeks geeft dus wat extra zekerheid aan iedereen, zowel voor de auteur, uitgever als lezer. Zolang de auteur maar voldoende vrijheid krijgt om z'n ding te doen vind ik het prima, laat ze maar doen.

 

Velen weten niet eens dat de Metabaronnen een subreeks is van Moebius z'n Inkal.
 

[Yncke]

En in hoeverre is het gewoon de auteur (of andere auteurs) die massa's inspiratie heeft voor een interessant nevenpersonage?

[Zwendel]

Als het goed is, dan is er natuurlijk niks kwaad met een nevenreeks.

 

Maar dikwijls is het uitmelkerij. Thorgal was al 3 keer gereboot (eigenlijk was het na album 2 gedaan) en dan nog wat nevenreeksen bij

[dirk (monsieur toupet)]

Mijn stelling is natuurlijk een boutade.

Ik snap de logica achter die franchises. Van de uitgeverijen. En ja, de zin om een nevenreeks te maken kan ook uitgaan van een auteur. Financiële zekerheid, en een uitdaging ook. En als het verkoopt, zal de vraag uit het publiek ook wel bestaan.

Studio Vandersteen op zich is al een voorbeeld van 'franchises'. Dat haalde ik aan. En dan verkies ik ook steeds een 'Robbedoes door...' boven nr 315 van Suske en Wiske of nr 238 van Jommeke.

En je kan het ook nog breder zien. Een Lucky Luke door.... Waarom tekent die auteur geen eigen western, zonder zich in bochten te moeten wringen om zijn tekenstijl ergens te matchen met de stijl van Morris? Maar natuurlijk is elke western welbeschouwd een deel van een franchise. Hoeveel films en strips zijn er niet gemaakt over een periode van pakweg 20 jaar, eind 19e eeuw, in een toenmalige achterhoek van de wereld? Allemaal gebruiken ze dezelfde genreconventies en geven er een eigen draai aan.

 

Maar toch ben ik geen fan van deze evolutie.

[Suske]

Mijn stelling is natuurlijk een boutade.

Ik snap de logica achter die franchises. Van de uitgeverijen. En ja, de zin om een nevenreeks te maken kan ook uitgaan van een auteur. Financiële zekerheid, en een uitdaging ook. En als het verkoopt, zal de vraag uit het publiek ook wel bestaan.

Studio Vandersteen op zich is al een voorbeeld van 'franchises'. Dat haalde ik aan. En dan verkies ik ook steeds een 'Robbedoes door...' boven nr 315 van Suske en Wiske of nr 238 van Jommeke.

En je kan het ook nog breder zien. Een Lucky Luke door.... Waarom tekent die auteur geen eigen western, zonder zich in bochten te moeten wringen om zijn tekenstijl ergens te matchen met de stijl van Morris? Maar natuurlijk is elke western welbeschouwd een deel van een franchise. Hoeveel films en strips zijn er niet gemaakt over een periode van pakweg 20 jaar, eind 19e eeuw, in een toenmalige achterhoek van de wereld? Allemaal gebruiken ze dezelfde genreconventies en geven er een eigen draai aan.

 

Maar toch ben ik geen fan van deze evolutie.

Dat verhaal van Lucky Luke is toch van mijlen ver te herkennen als een Bonhomme-verhaal? En Texas Cowboys is toch ook van zijn hand?

[TDPB]

Om dezelfde reden kregen we vorig jaar de 7e (!) Star Wars-film, en komt dit jaar Rogue One uit.

 

Iedereen schijnt tegenwoordig de twee Ewok-films te vergeten.

 

En je kan het ook nog breder zien. Een Lucky Luke door.... Waarom tekent die auteur geen eigen western, zonder zich in bochten te moeten wringen om zijn tekenstijl ergens te matchen met de stijl van Morris?

 

Omdat het gewoon heel leuk is om een album te maken rond een personage waarmee je opgegroeid bent en waar je fan van bent?

[nobody]

Iedereen schijnt tegenwoordig de twee Ewok-films te vergeten.

 

 

 

Gelukkig maar Net zoals de Holiday Special, wordt dit best vergeten. 

Samen met enkele oude tekenfilm reeksen. 

[Bonte]

Als het goed is, dan is er natuurlijk niks kwaad met een nevenreeks.

 

Maar dikwijls is het uitmelkerij. Thorgal was al 3 keer gereboot (eigenlijk was het na album 2 gedaan) en dan nog wat nevenreeksen bij

 

Dergelijke reboots zijn inderdaad ook nevenreeksen maar opgenomen met de gewone nummering, Blueberry is zo'n reeks die ze volgens mij beter hadden uitgesplitst. Blauwbloezen heeft ook 2 series in zich, Jugurtha, Comanche ... enzovoort. Dan heb ik liever dat ze een nieuwe sub-reeks opstarten dan verder te werken met de reguliere nummering, het is een stuk eerlijker en duidelijker naar de lezer toe. Ik zie het als iets positiefs, als de subreeks niet goed is dan kun je die ten minste makkelijk laten voor wat het is.

[Peter Motte]

De Blauwbloezen twee reeksen? Welke?

Je zou het dan ook van Yoko Tsuno kunnen zeggen: met en zonder Vineanen. Maar dat vind ik geen reden om de reeksen te splitsen.

[TDPB]

De Blauwbloezen twee reeksen? Welke?

De periode in het fort en de periode tijdens de burgeroorlog? Alhoewel ik dat nu ook niet direct als twee verschillende reeksen zie. Eerder als een logische evolutie binnen de reeks.

[Peter Motte]

Haja, maar dat volgt chronologisch op elkaar in dezelfde volgorde als de nummering van de albums.

Eerst zaten ze in het fort. Dat was nog toen Louis Salvérius het tekende.

Maar ze werden al gawu in de burgeroorlog betrokken.

Af en toe keren ze naar het fort terug, maar als ik me niet vergis is dat als Chesterfield en Blutch vrijaf hebben.

[dirk (monsieur toupet)]

En in hoeverre is het gewoon de auteur (of andere auteurs) die massa's inspiratie heeft voor een interessant nevenpersonage?

 

Daar kan ik nog inkomen, voor bvb Kriss van Valnor (Thorgal) of de mangoest (XIII). Maar al die andere personages uit XIII?? Dat ga je mij niet wijsmaken.

 

@ Suske: Bonhomme gebruikt gewoon zijn eigen stijl, maar moet zich toch iets forceren voor LL en eigenlijk ook voor Jolly Jumper.

[Zwendel]

Daar kan ik nog inkomen, voor bvb Kriss van Valnor (Thorgal) of de mangoest (XIII). Maar al die andere personages uit XIII?? Dat ga je mij niet wijsmaken.

 

@ Suske: Bonhomme gebruikt gewoon zijn eigen stijl, maar moet zich toch iets forceren voor LL en eigenlijk ook voor Jolly Jumper.

Ik heb net de Humo uitgaven van Thorgal gelezen (sommigen had ik nog niet gelezen). Die gaan tot nr. 29 en in de laatste 20 albums is Kriss van Valnor veruit het interessantste personage. Eigenlijk stukken interessanter dan Thorgal zelf.

[Peter Motte]

Enige tijd geleden een XIII Mysterie gekocht: Felicity Brown, en als de andere ook zo goed zijn, wil ik er wel nog meer lezen.

[Rik]

Enige tijd geleden een XIII Mysterie gekocht: Felicity Brown, en als de andere ook zo goed zijn, wil ik er wel nog meer lezen.

 

De andere zijn wisselend van kwaliteit maar er zijn er zeker een aantal die ik zelfs beter vind dan Felicity zoals de Mangoest en kolonel Amos. Little Jones vind ik de zwakste, vooral het scenario waar ze van papa Jones een mix van Malcolm X en Martin Luther King hebben gemaakt.

[Peter Motte]

Dit moet dirk bevallen: een reeks zonder nevenreeksen: Yoko Tsuno.

Hier staan enkele interessantje nieuwtjes: http://yokotsuno.be/nl/

Overigens heeft Roger Leloup wel al gezegd dat hij er geen bezwaar tegen heeft dat de reeks na zijn dood wordt voortgezet.

[TDPB]

Overigens heeft Roger Leloup wel al gezegd dat hij er geen bezwaar tegen heeft dat de reeks na zijn dood wordt voortgezet.

 

Verderzettingen van reeksen door andere makers mag je eigenlijk niet als franchisering zien. Al sinds het begin der tijden staan de personages van verhalen los van de vertellers. Alle grote helden zijn het resultaat van hervertellingen door al dan niet onbekende schrijvers. Al die Griekse helden, Koning Arthur, Robin Hood, Romeo en Julia, Baron von Munchhausen, Holmes, Zorro, Popeye, Superman, Batman, Bond, de Smurfen, Kirk & Spock... de mensen willen gewoon meer van hetzelfde en dus wordt er meer van hetzelfde gemaakt. Waarbij opvalt dat de beste en populairste verhalen meestal niet door de oorspronkelijke creators gemaakt zijn.

Je zou bijna kunnen zeggen dat mensen die het omgekeerde doen (d.w.z. zoals de erven Hergé geen nieuwe verhalen toestaan) geen respect voor hun lezers hebben.

[Tweetie]

Je zou bijna kunnen zeggen dat mensen die het omgekeerde doen (d.w.z. zoals de erven Hergé geen nieuwe verhalen toestaan) geen respect voor hun lezers hebben.

 

En voor hun personeel... 

[dirk (monsieur toupet)]

Verderzettingen van reeksen door andere makers mag je eigenlijk niet als franchisering zien. Al sinds het begin der tijden staan de personages van verhalen los van de vertellers. Alle grote helden zijn het resultaat van hervertellingen door al dan niet onbekende schrijvers. Al die Griekse helden, Koning Arthur, Robin Hood, Romeo en Julia, Baron von Munchhausen, Holmes, Zorro, Popeye, Superman, Batman, Bond, de Smurfen, Kirk & Spock... de mensen willen gewoon meer van hetzelfde en dus wordt er meer van hetzelfde gemaakt. Waarbij opvalt dat de beste en populairste verhalen meestal niet door de oorspronkelijke creators gemaakt zijn.

Je zou bijna kunnen zeggen dat mensen die het omgekeerde doen (d.w.z. zoals de erven Hergé geen nieuwe verhalen toestaan) geen respect voor hun lezers hebben.

Geen respect? Waarom?

 

Als Hergé dat werkelijk zo heeft bepaald in zijn artistiek testament, was dat zijn goed recht en moet dat gerespecteerd worden. Wat de erven Hergé verder uitspoken, dat is natuurlijk andere koek.

Dit houdt natuurlijk in dat de strip en het personage aan relevantie verliezen (een Hollywoodverfilming buiten beschouwing gelaten). Maar praktisch alles heeft toch een houdbaarheidsdatum.

 

Is het zoveel beter wat men ziet bij Blake en Mortimer, hoe die een beetje verkrampt in leven worden gehouden?

 

Mooist vind ik nog de houding van Watterson. "Dit was het, en daar moeten jullie het mee doen".

[TDPB]

Geen respect? Waarom?

 

Als Hergé dat werkelijk zo heeft bepaald in zijn artistiek testament, was dat zijn goed recht en moet dat gerespecteerd worden. Wat de erven Hergé verder uitspoken, dat is natuurlijk andere koek.

Dit houdt natuurlijk in dat de strip en het personage aan relevantie verliezen (een Hollywoodverfilming buiten beschouwing gelaten). Maar praktisch alles heeft toch een houdbaarheidsdatum.

 

Is het zoveel beter wat men ziet bij Blake en Mortimer, hoe die een beetje verkrampt in leven worden gehouden?

 

Mooist vind ik nog de houding van Watterson. "Dit was het, en daar moeten jullie het mee doen".

Omdat de lezers nieuwe verhalen willen en je ze die ontzegt. (ik overdrijf natuurlijk een beetje met dat 'geen respect voor de lezers').

 

Hergé heeft overigens helemaal niets bepaald in zijn (artistiek) testament. Ik ben er zelfs bijna van overtuigd dat hij veel liever een Alpha-kunst getekend door Bob de Moor zou gezien hebben dan de publicatie van zijn onafgewerkte schetsen en scenario in boekvorm.

 

Vind je echt dat B&M verkrampt in leven worden gehouden? Ze waren nog nooit zo springlevend.

[Gast Kontiki]

Dankzij al die nieuwe albums van Blake en Mortimer zijn er nooit zoveel albums van Jacobs verkocht geweest. Hij profiteert dus postuum mee. Sterker zelfs, elk nieuw album kent in Frankrijk een oplage die enkel door nieuwe albums van Titeuf en Asterix wordt voorbij gestoken. Volgens een Franse uitgever zijn er ook heel wat van die kopers die eigenlijk nooit strips kopen, behalve als er een nieuw Asterix of Blake en Mortimer verschijnt.

[Peter Motte]

"Verkrampt" van Dirk (monsieur toupet) heeft volgens mij betrekking op de scenario's, zoals "De staf van Plutarchus", waarin B&M Olrik ontmoeten vóór "Het geheim van de Zwaardvis".

[Zwendel]

"Verkrampt" van Tom B heeft volgens mij betrekking op de scenario's, zoals "De staf van Plutarchus", waarin B&M Olrik ontmoeten vóór "Het geheim van de Zwaardvis".

Tiens doet mij eraan denken dat ik die nog niet heb. Omwille van dat Septimus zo slecht was, maar de Eed van de Vijf Lords van Sente was wel goed. Dus toch maar proberen

[Beursganger]

Dankzij al die nieuwe albums van Blake en Mortimer zijn er nooit zoveel albums van Jacobs verkocht geweest. Hij profiteert dus postuum mee. Sterker zelfs, elk nieuw album kent in Frankrijk een oplage die enkel door nieuwe albums van Titeuf en Asterix wordt voorbij gestoken. Volgens een Franse uitgever zijn er ook heel wat van die kopers die eigenlijk nooit strips kopen, behalve als er een nieuw Asterix of Blake en Mortimer verschijnt.

 

En? Er zijn ook mensen die nooit verse sla eten behalve op hun BigMac. Die rommel krijgen ze door een afgewogen marketingapparaat door de strot geduwd. Die hele B&M-franchise idem dito. Afgezien van die leuke pastichereeks zie ik geen greintje inventiviteit in die nieuwe delen. Het is ook niet ‘meer van hetzelfde’ maar beweegt zich voornamelijk op de glijdende schaal ‘wel aardig tot brol’. Treurig dat elk nieuw deel dan toch weer zoveel aandacht krijgt. Ik sluit me wel aan bij Dirk. Het leven is kort, voor je het weet ben je net zo'n verteerd lijk als Edgar Jacobs. Dan kun je toch maar beter je tijd investeren in het consumeren of maken van mooie nieuwe dingen?

[TDPB]

"Verkrampt" van Dirk (monsieur toupet) heeft volgens mij betrekking op de scenario's, zoals "De staf van Plutarchus", waarin B&M Olrik ontmoeten vóór "Het geheim van de Zwaardvis".

 

Ik heb het voor jou verbeterd, Peter. 

 

Zo'n scenario waarin een beetje gespeeld wordt met de conventies van een reeks vind ik juist leuk. Het is eens iets anders. Alleen moet je bij een klassiek geschreven reeks opletten dat je dat niet teveel doet. Anders wordt alles een beetje teveel zelfrefererend en zelfparodierend. De recentere Robbedoes en Kwabbernoot-albums (hoofd- en nevenreeks) beginnen daar last van te krijgen.

[Beursganger]

 

 

Zo'n scenario waarin een beetje gespeeld wordt met de conventies van een reeks vind ik juist leuk. Het is eens iets anders.

 

Maar als je iets anders wilt, waarom dan niet iets nieuws? Waarom dan lopen klooien met bestaande karakters? Want is dat zogenaamde 'spelen met conventies' ook niet gewoon een dure term voor rommelen met andermans erfgoed zónder dat je uberhaupt de conventies daarvan in de vingers hebt?  

[Gast Kontiki]

Ik vind het leven eigenlijk ook te kort om ondertussen te gaan zitten klagen en zagen.

[Gast Kontiki]

En? Er zijn ook mensen die nooit verse sla eten behalve op hun BigMac. Die rommel krijgen ze door een afgewogen marketingapparaat door de strot geduwd. Die hele B&M-franchise idem dito. Afgezien van die leuke pastichereeks zie ik geen greintje inventiviteit in die nieuwe delen. Het is ook niet ‘meer van hetzelfde’ maar beweegt zich voornamelijk op de glijdende schaal ‘wel aardig tot brol’. Treurig dat elk nieuw deel dan toch weer zoveel aandacht krijgt. Ik sluit me wel aan bij Dirk. Het leven is kort, voor je het weet ben je net zo'n verteerd lijk als Edgar Jacobs. Dan kun je toch maar beter je tijd investeren in het consumeren of maken van mooie nieuwe dingen?

Ik zeg u dat het dankzij al die nieuwe delen is dat veel lezers de albums van Jacobs hebben leren kennen, mezelf incluis.

[Peter Motte]

Ik heb het voor jou verbeterd, Peter. 

 

Ja, sorry.

Ik heb het nu ook veranderd.

[Martin]

Die strips wens ik mijn ergste vijand niet toe, vervelend antiek. 

(ik overdrijf een klein beetje )

 

Ieder zijn goesting. Er speelt bij mij wel een deel nostalgie bij.

[Martin]

Ik zeg u dat het dankzij al die nieuwe delen is dat veel lezers de albums van Jacobs hebben leren kennen, mezelf incluis.

 

Nou moe, een monument als jij dat ten tijde van De Zaak Francis Blake de serie nog niet kende?

[linthout]

Een monument zijt ge niet, Koen, maar wel een rots in de branding!

[Bonte]

Die strips wens ik mijn ergste vijand niet toe, vervelend antiek. 

(ik overdrijf een klein beetje )

 

De laatste die ik me herinner gelezen te hebben was het Gele Teken en de Valstrik. Die waren best goed leesbaar (vooral Het Gele teken) maar ik heb wel de 'truc' gebruikt om alle gekleurde tekst-kaderkes over te slaan. 99% van de tijd staat er toch maar te lezen wat je ziet in het prentje en het verhaal loopt als een trein, moet je eens proberen.

De nieuw inkleuring heeft die kaderkes dan nog eens beter ingedeeld zodat het duidelijker is welke je moet lezen en welke je kan overslaan.

 

[Tweetie]

Inderdaad prima te volgen zonder die tekstblokken. Die staan er wel, maar zijn dus totaal overbodig. 

[Zwendel]

Bij Franka is er iets gelijkaardigs. Net voor de finale wordt de ganse plot nog eens opnieuw verteld in enorme teksbalonnen.

[LooneyElmerFudd]

Ik vraag me ook serieus af hoe lang Blueberry jong gebleven is en hoe lang ze de burgeroorlog willen laten duren om geloofwaardig te blijven. In 4 jaar tijd dergelijke avonturen beleven ...

Het album over de jonge lucky luke vond ik leuk gevonden. Helaas wordt er nu een serie van gemaakt waarmee het oorspronkelijke idee meer van hetzelfde krijgt. Hetzelfde is al gebeurt met Robbedoes. Op een gegeven moment is de sprankeling van het idee af en is m.i. de lol er ook wel van af.

Nevenreeksen zoals bij XIII kan ik e nog iets bij voorstellen. Oorspronkelijke opzet van de series zijn goed maar wanneer het verhaal verteld is, is het ook verteld.

 - XIII: Oorspronkelijk zouden het 7 delen zijn en die zijn dan ook het meest interessant. Vervolgens wordt er te veel verleden bijgehaald waardoor het verhaal verzand in herhaling van zetten

 - Jeremiah: Je kan zien dat Hermann nagedacht heeft over de pakweg eerste 5 - delen. Vervolgens nog een stuk coming- of - age maar vanaf pakweg deel 10 is het continu een herhaling van zetten zonder evolutie van de reeks met interessante invalshoeken

 

Zo zullen er nog wel meer series zijn. 

 

@Bonte: welke splitsing in de Blauwbloezen had je het over? De genoemde fort Bow / burgeroorlog of had je het over een andere afsplitsing?

[Peter Motte]

Nou, bij de jongste Jeremiah is dat volgens mij toch anders.

 

Oude reeksen blijven heruitgegeven worden omdat uitgevers op die manier risico's vermijden, maar de kopers vermijden ook risico's door de nieuwe albums van de oude reeksen te blijven kopen. Zij willen ook niet het risico lopen dat ze iets lezen dat hun totaal niet bevalt. Het is niet alleen een kwestie van nostalgie. Ik heb me er bijv. ook toe moeten brengen om "Mooie zomers" te kopen (en ik heb het me niet beklaagd).