Erpy

En wat zou zo'n nieuwe weg precies geweest moeten zijn? Bij een serie als Thorgal, waar albums aan het eind niet terugkeren naar de status quo en de personages ook ouder worden naarmate de reeks vordert hecht ik juist veel waarde aan continuïteit, dus het is niet alsof ik op een reboot of zo zit te wachten. Het verhaal van album 39 was op zich wel oke. Uiteraard kreeg je wel een gevoel van deja vu naar zowel album 2 (Eiland der bevroren zeeën) als album 18 (Het zonnezwaard), maar de suggestie dat er een kaste-systeem (of iets dergelijks) bestond onder de Atlantiërs is wel een interessante en zou verklaren waarom Thorgal's vader en grootvader wel bijzondere krachten hadden, maar de leden van de expeditie uit album 26 (Koninkrijk onder het Zand) niet. Wel stoorde ik me aan de manier waarop Kriss geherintroduceerd was omdat haar karakterisatie haaks stond op die van haar eigen reeks. Tegen het einde van haar eigen reeks werd Kriss geconfronteerd met wat er gebeurt als je de hele wereld tegen je in het harnas jaagt en dat het moederschap een zekere volwassenheid eist. Alhoewel haar politieke huwelijk met Jolan duidelijk een pragmatische kwestie was i.p.v. liefde was er wel een zeker wederzijds respect tussen de twee te zien. In dit album zijn haar eerste woorden naar Jolan dat ze niet kan wachten om hem te vermoorden en moeten Aniël (die zich meer als haar vader dan als haar zoon gedraagt) en haar handlanger haar ervan weerhouden Jolan en Thorgal om te laten brengen zonder dat er een verklaring wordt gegeven waar die plotselinge bloeddorst vandaan komt. Alsof haar karakterisatie van de afgelopen 15 jaar overboord is gezet en we weer terug zijn bij de Kriss uit het einde van album 22. (Reuzen) Ook zit het me niet helemaal lekker dat Yann een nieuwe love interest voor Jolan lijkt te introduceren terwijl diens jeugdliefde die vanaf album 33 met Thorgal meereisde en uiteindelijk in het dorp kwam wonen plotseling van de aardbodem verdwenen lijkt te zijn (Lehla wordt noch in beeld getoond, noch genoemd), alsof ze onder het tapijt geveegd is. Dat zou een slordige manier van doen zijn. Dit plaatst het album voor mij in een rare positie namelijk dat het voor zijn verhaallijn teruggrijpt naar elementen uit albums uit een verleden terwijl het tegelijkertijd elementen uit albums uit een net iets minder ver verleden lijkt te negeren.

Om eerlijk te zijn valt het wel mee met de referenties naar "de hele Aniël-toestand". Aniël komt in het album voor, maar zijn persoonlijkheid verschilt met hoe hij in album 36 was. Je zou zelfs kunnen beargumenteren dat minder kennis van eerdere albums zelfs een voordeel is hier.

De afbeelding waar ik het over had was de bijgesloten afbeelding. De mensen in de boot deden me erg denken aan Petrov en Lehla, maar ze zijn niet heel erg duidelijk zichtbaar. Overigens is mijn insteek dezelfde. Sinds album 33 had ik gehoopt dat Jolan en Lehla elkaar zouden weerzien en hun oude vriendschap/relatie nieuw leven in zouden blazen, maar voorlopig lijkt dat niet meer te gaan gebeuren. Na Darek en Lehla in "veiligheid te hebben gebracht" in album 36 en Jolan en Lehla één plaatje te hebben gegund aan het eind van dat album ziet het ernaar uit dat (afgezien van de cameo waar ik naar linkte) Yann ze onder het kleed te geveegd heeft en hun bestaan vervolgens niet langer onderkent. Niet alleen zijn ze niet in album 38 en album 39 te zien (terwijl er in album 39 genoeg gelegenheid was geweest om ze even in beeld te laten komen), maar album 39 introduceert tevens een nieuwe potentiële love interest voor Jolan zonder afsluiting te geven aan Lehla's verhaallijn. Pijnlijk, maar Yann lijkt zich minder te storen aan consistentie met eerdere albums dan de meeste andere schrijvers die aan de Thorgal reeks gewerkt hebben. Je indruk dat de personages genegeerd worden lijkt voorlopig dus de juiste. Yasmina was aanvankelijk gewoon een aapje dat het bezit was van een reizende handelaar uit het oosten die Thorgal in de hoofdreeks (album 32) hielp zijn tocht naar Bagdad voort te zetten en vervolgens noordwaards reisde. Hij was opnieuw te zien in de Wolvin-reeks waar hij aanvankelijk Aaricia wilde laten weten dat hij Thorgal had ontmoet en dat het goed met hem ging, maar Lundgen (die Aaricia probeerde in te palmen) wist het aapje te gijzelen en de koopman te dwingen Aaricia wijs te maken dat hij Thorgal had zien sterven. Hij vertrekt vervolgens met Yasmina uit het dorp, maar zijn schip komt in een storm terecht en het aapje slaat overboord en spoelt aan in de buurt van het vikingdorp. In deel 4 van de Wolvin-reeks ontmoeten Yasmina en Wolvin elkaar en ze zijn sindsdien vrijwel onafscheidelijk. Overigens wordt in de Wolvin-reeks ook verteld dat Yasmina geen echte aap is, maar een betoverde oosterse prinses en ze krijgt gedurende een bladzijde of twee in deel 7 zelfs tijdelijk haar oorspronkelijke gedaante terug. Yann heeft de neiging om in zijn verhalen vaak een half dozijn verhaallijnen uit te zetten, maar ze niet allemaal uit te werken en Yasmina lijkt hier een voorbeeld van. Aangezien het niet waarschijnlijk is dat Thorgal snel opnieuw naar het oosten gaat vertrekken is Yasmina eigenlijk vooral een soort van Bobbie (als in de hond van Kuifje) geworden voor Wolvin.

De Jonge Jaren staat redelijk los van de andere albums. De eerste twee albums hebben wel een sub-plotpunt waar vervolgens in de Wolvin-reeks naar gerefereerd wordt (beide reeksen zijn door Yann geschreven), dus het is misschien de moeite waard om deel 1 en 2 te lezen voordat je met de Wolvin albums begint.

Ik denk dat ze meestal wel een paar paneeltjes uitleg geven over dingen die buiten de subreeks gebeurd zijn. (zoals Jolan zijn belevenissen van album 29 t/m 33 samenvatte toen hij Kriss weer tegen het lijf liep) Het lijkt me niet praktisch om letterlijk om de wat prominentere gebeurtenissen (zoals Jolan's tijd als Taljar en de oorlog tegen Magnus) heen te schrijven.

Wie weet. Dit is wel de eerste keer dat Jolan's belevenissen uit de Kriss serie naar voren worden gebracht, terwijl album 36, 37 en 38 daar met geen woord over repten. (waarschijnlijk wel logisch aangezien Kriss in dit album terugkeert) Wat me verder opvalt: - Jolan heeft het over het feit dat hij in zijn jeugd in totale isolatie is opgegroeid, waar hij niet met goede herinneringen aan terugdenkt. Je zou denken dat dat de sfeer nogal ongemakkelijk zou maken aangezien het besluit om tijdens zijn jeugd in isolatie op een verlaten eilandje te leven van de persoon afkwam waar hij het momenteel tegen heeft. Je zou denken dat hij wat diplomatieker zou zijn in plaats van Thorgal een verder schuldcomplex aan te praten. - Jolan heeft het plotsklaps over een eigen gezin stichten. Tenzij hij inmiddels achter de schermen een relatie aangegaan is (en Yann besloot dat dat niet interessant genoeg was om de lezers daarover te informeren) zou je denken dat hij een beetje vooruit loopt op de zaken. Die resem-tubes waren in album 2 te zien, maar volgens mij waren de inzittenden van die tubes al lang overleden aangezien de energievoorziening van het schip al lang uitgeput was. Heel lang zag Slive zichzelf, haar dochter en Thorgal als laatste overlevenden aangezien ze toen niet wist dat zowel Xargos (Thorgal's grootvader die het schip verlaten had voordat het op aarde neerstortte) en Varth (Thorgal's vader die samen met zijn moeder en de meeste anderen met een boot geprobeerd had het bevroren eiland te verlaten) nog leefden. Zowel Xargos als Varth stierven tijdens de Qa-cyclus. De Atlantiërs die in album 26 onder leiding van Sargon hun intrede deden kwamen van een tweede expeditie af die wat recenter aan was gekomen op aarde en i.p.v. gecrasht te zijn in het hoge noorden landden ze hun schip succesvol op de plek van het oorspronkelijke Atlantus. Sargon's mensen wisten niet wat er met de Xargos expeditie was gebeurd en de toenmalige overlevenden van de Xargos-expeditie (Xargos, Varth en Slive) wisten niets van de "Sargon expeditie" die toen waarschijnlijk nog niet eens aangekomen waren, dus wat Xargos en Slive betreft was Thorgal inderdaad de laatste volbloed afstammeling. De mensen van de Sargon expeditie kwamen aan het eind van Album 26 allemaal om, behalve Tiago en Ilenya, die met Thorgal meereisden en in het opvolgende album hun einde vonden. (Tiago tenminste, Yann besloot in album 36 volledig willekeurig te suggereren dat Ilenya haar sprong van de rotsen overleefd had en nu aan het hoofd stond van een bende moordende en slavenhoudende amazones)

Nee, dat was sinds Album 26, Koninkrijk onder het Zand. Daarvoor was al bekend dat de voorouders van Thorgal oorspronkelijk van de aarde kwamen (wat verklaart waarom hij er niet als een buitenaards wezen uitziet), maar in album 26 wordt bevestigd dat de samenleving waar ze deel van uit maakten oorspronkelijk van Atlantis kwam en het album speelt zich zelfs af in de ruïnes van het koninkrijk. Dat was het laatste kortverhaal in de bundel van Album 7, getiteld "Het Sterrenkind".

Het is het symbool van het sterrenvolk/Atlantis. In album 7 (Het Sterrenkind) was de drietand reeds op het schip van Xargos te zien en ook de kornuiten van Sargon in album 26 (Koninkrijk onder het Zand) droegen dit symbool op hun pak. Toen hij de macht over de Chaams overnam voerde Varth/Ogotai dit symbool in als hun oorlogsbanier, maar het komt oorspronkelijk van zijn volk af. De korte info over het album had het er al over dat Thorgal gedwongen werd om buitenaardse wapens te halen op het schip van Slive.

Album 22 gaf Thorgal al de gelegenheid om verzoening met de goden te zoeken toen hij de ring Draupnir bij de reuzen ging stelen voor Odin en daarmee het recht kreeg om zijn geheugen te herwinnen. Je vergist je wat Kriss betreft. Ze is 100% mens en Aniël ook. (nou ja, Aniël is 50% Atlantisch, maar die komen oorspronkelijk ook van de aarde) Manthor is de zoon van een godin (Vilnya) en een mens. (Kahaniël) Zijn half-zus Kriss is de dochter van een mens (Olgave) en een ander mens (Kahaniël) en heeft dus niets goddelijks. Wat Aniël betreft, het reincarnatie-aspect vond ik aanvankelijk wel boeiend omdat Sente er een kleine twist aan had gegeven, namelijk de vraag of Aniël überhaupt wel de eerste mannelijke afstammeling van Kahaniël is. (de reincarnatiedrank doelde specifiek op zijn eerste mannelijke afstammeling, niet per se zijn eerste mannelijke levende afstammeling) In Kriss album 2 keerde Kriss met moordlustige bedoelingen terug naar haar geboortedorp, werd daar overmeesterd en verkracht door een dorpsgenoot en werd vervolgens zwanger. Ze liet het, vlak voor het begin van album 9, weghalen maar toen de vroedvrouw vroeg of ze wilde weten of het een jongetje of een meisje was, zei Kriss dat ze het niet hoefde te weten en de lezer heeft nooit een antwoord gekregen. Als het een jongetje was had dat het reincarnatieproces gedeeltelijk kunnen verstoren, maar in de hoofdreeks is hier vervolgens nooit wat mee gedaan, misschien omdat de schrijvers voorzichtig lijken te willen zijn met het gebruiken van belangrijke plot points uit de subreeksen. Mijn probleem met Aniël is meer dat zijn karakterisatie alle kanten op stuitert. In album 30 lijkt hij een normaal (doch stom) kind dat vrolijk met Wolvin aan het spelen is in de sneeuw. In Album 34 leren de rode magiërs hem tijdens de boottocht schrijven en schrijft hij dat zijn moeder hem in de steek gelaten heeft (hij heeft haar nooit zien sterven) en dat hij Thorgal wel respecteert, maar tegelijkertijd nauwelijks kent. Aan het einde van het album, na het ritueel, zegt hij zonder veel rancune tegen Thorgal; "je blijft mijn vader ook al ben ik niet meer volledig jouw zoon". In album 35 koestert hij plotseling een intense wrok naar Thorgal en verwijt hij hem dat hij hem alleen uit schuldgevoel achterna is gekomen. In album 36 breidt hij deze wrok uit naar de hele familie, ook nadat hij dat uitdrijvingsdrankje heeft genomen. En nu in album 39 is hij niet alleen een getraumatiseerd kind met een wrok naar zijn voormalige familie, maar tevens een gewetenloze machtswellusteling die een heel dorp gijzelt om buitenaardse wapens in handen te krijgen. Niet gek voor een kind van 8. Kriss is tijdens haar verschijningen in zowel de hoofd als de subreeks altijd vrij consistent geweest en je vroeg je eigenlijk nooit af wat er precies in haar omging en waarom ze deed wat ze deed. Aniël daarentegen heeft gedurende 4 albums 4 verschillende karakterisaties gehad en dat doet hem als personage geen goed. Ik kan nog steeds moeilijk hoogte van hem krijgen.

Dat is goed mogelijk, maar het blijft een retcon van een karakterisering die bijna 20 jaar geleden als canon werd neergezet.

Dat staat me ook bij, maar misschien was twee jaar voor het team al "niet te snel". Overigens voelde het "afhandelen met het verleden" in album 37 voor mij persoonlijk als onnodig. Niet zozeer de reden die opgegeven was om Thorgal met zijn bootje op avontuur te sturen, daar was niets mis mee. Maar Thorgal had 8 albums daarvoor bij de dorpsraad al aangegeven dat hij zijn acties als Shaigan diep betreurde en beloofde zich voortaan voor de gemeenschap in te zetten als boetedoening. Als hij het verleden pas achter zich kon laten als hij genoegdoening had gegeven aan alle slachtoffers van Shaigan's bende, dan was hij waarschijnlijk een eeuw later nog niet klaar. De Shaigan saga was op dat moment al 14 albums voorbij en in tegenstelling tot de Bag Dadh verhaallijn waren er maar weinig open eindjes van die periode. Wat me vooral stoorde was Yann's suggestie in deel 37 dat Thorgal een tweede persoonlijkheid had die genoten had van zijn tijd als piraat. Dat voelde als geschiedherschrijving aangezien album 21 en 22 behoorlijk duidelijk waren in dat Thorgal ook zonder zijn geheugen gewoon Thorgal was die zijn leven als Shaigan altijd als onnatuurlijk had ervaren en het moment dat Galathorn hem vertelde dat de Thorgal die hij kende iemand was die gelukkig was met een eenvoudig bestaan met zijn gezin pakte hij nog datzelfde moment zijn biezen zonder dat er enig conflict zichtbaar was.

Album 37 en 38 waren de frisse start. De verhalen waren min of meer standalone (de aanleiding en Yann's Shaigan-gerelateerde retcon in album 37 daargelaten) en na afloop kon Thorgal weer terug in zijn bootje naar zijn thuisdorp zonder dat er erg veel veranderd leek te zijn. Ze zouden dit waarschijnlijk nog wel enkele jaren hebben kunnen volhouden, al vraag ik me af of dat misschien op den duur niet tot klachten had geleid dat de boel wat te voorspelbaar werd. Hoewel de dorpssituatie voordelen heeft, je kunt personages (zoals in dit geval zo te zien Aaricia) voor een album parkeren zonder dat de lezer zich afvraagt waar ze gebleven zijn, heeft het ook nadelen: omdat Thorgal geen problemen heeft om gewoon in zijn dorp te blijven rondhangen loopt hij nooit per ongeluk tegen een avontuur aan, het moet hem altijd op komen zoeken en het begin van album 37 en 38 voelden een beetje hetzelfde aan. Tijdens de Van Hamme periode leek de situatie nooit al te lang stil te staan en aan het eind van een album waren Thorgal en zijn gezin vrijwel altijd ergens anders (of in een andere situatie) dan aan het begin. Ik vraag me af of de situatie die in album 39 beschreven wordt geen opzetje van Yann is om Thorgal en zijn gezin opnieuw het dorp uit te bonjouren na afloop. Of misschien zien ze Kriss gewoon als hun grote aandachtstrekker waar ze niet te lang van af kunnen blijven.

Dit lijkt me niet direct in verbinding te staan met de rode sekte van de Bag Dadh cyclus, die tegen het eind van die cyclus vrijwel helemaal uitgemoord waren en dit is puur Aniël, die plotseling een geoefend magiër blijkt te zijn. Wat ik me wel afvraag is waar Yann precies heen wil met Aniël en Kriss. De beschrijving heeft het erover dat Aniël gewetenlozer dan ooit is (ik heb eerlijk gezegd nooit goed hoogte van Aniël's precieze karakter en motieven kunnen krijgen, maar dat had ik tot het einde van album 36 kunnen toeschrijven aan het feit dat de geest van zijn grootvader in ieder geval gedeeltelijk in hem was gereïncarneerd), maar de rode lijn die ik uit de Kriss subserie op dacht te maken was dat Kriss tussen album 28 en het laatste deel van haar eigen reeks juist langzaam maar zeker meer naar haar geweten begon te luisteren. Het is natuurlijk mogelijk dat Yann besluit de gebeurtenissen uit die reeks volledig te negeren... En was Dorison niet van plan om Aniël in album 36 te laten sterven? Ik meen zoiets gehoord te hebben. Ik kan me voorstellen dat de Rosinsky's daar niet vrolijk van werden omdat Aniël letterlijk de beweegreden was van alles wat zich de afgelopen 10 jaar (in real life) had afgespeeld (Jolan's sub-plot daargelaten) wat waarschijnlijk voor een noch wrangere nasmaak had gezorgd bij de lezers dan het huidige slot van album 36, wat voor veel mensen al een anticlimax was. Dat probleem riskeer je overigens ook wanneer je Aniël laat evolueren tot een gewetenloze slechterik. De lezers kunnen dan het gevoel krijgen dat Thorgal, na het in album 33 vrijkopen van Lehla en het in gang zetten van de gebeurtenissen van Kriss Album 3 en later, net zo goed rechtsomkeert had kunnen maken omdat de hele reis het gewoon niet waard was, wat de nasmaak van album 34-36 nog zuurder maakt. Ik hoop dat dat niet Yann's bedoeling is.

Bij bol.com is een korte introductie van album 39 te lezen:

Het eerste album dat ik las was album 5, dus dat was wat ik lange tijd gewend was.