Censuur in strips.

[Guest Kameraad Mauser]

https://www.hln.be/kunst-en-literatuur/censuur-expositie-in-brussel-toont-te-wulpse-koningin-mathilde~a998a697/

 

 

 

 

[cinco]

Uiteindelijk is die toch ongecensureerd op de cover verschenen.

Ik weet dat de kroon niet mag ontbloot worden. Maar wat het protocol van de billen zegt, dat weet ik niet.

 

[Tanuki]

Deze is nog braaf. Eén van zijn gags toonde haar in een wel héél luchtige negligé die uiteindelijk door Flair werd gecensureerd. In het album staat ze wel in het originele kleedje.

[Aleksandr]

is er dan iets onwelvoeglijks te zien?

Filip zijn vlaggeske staat ditmaal topstok

ik vind het een goede cover,

best humorvol 

 

[cinco]

12 minuten geleden, Aleksandr zei:

is er dan iets onwelvoeglijks te zien?

Filip zijn vlaggeske staat ditmaal topstok

ik vind het een goede cover,

best humorvol 

 

 

Je ziet de gleuf van de koninklijke spaarpot.

[Guest Kameraad Mauser]

In duistere wandelgangen wordt wel eens geopperd dat Albert de kanonnen afvuurt en Filip dan met zijn vlagje zwaait. 

[Rik]

30 minuten geleden, cinco zei:

 

Je ziet de gleuf van de koninklijke spaarpot.

Maar die Belgische vlag leidt zo af

[Aleksandr]

zit die spaarpotgleuf dan aan de achterkant?

ik dacht, euh...   

[Guest Kameraad Mauser]

Hoe zit de censuurwetgeving hier in België feitelijk in elkaar?

 

Wat kan feitelijk nog in strips? Welke uitgevers zijn strikt in de leer en welke zijn zeer coulant wanneer het gaat om controversiële ondetwerpen?

[Guest Kameraad Mauser]

Welke strips ziet u in de zeer nabije toekomst verboden worden of zwaar gecensureerd?

[cinco]

31 minuten geleden, Kameraad Mauser zei:

Welke strips ziet u in de zeer nabije toekomst verboden worden of zwaar gecensureerd?

 

 

De kans bestaat altijd dat men ervoor gaat kiezen om van langlopende reeksen met 100+ albums bepaalde strips niet meer te herdrukken of niet meer met de exacte inhoud zoals die nu bekend is.

Online leesplatforms kunnen ook sneller te kampen krijgen met internationale censuur omdat de regels op dat speelveld vaak anders zijn.

 

Veel hangt ook af van de gevoeligheden van individuele landen.

Zoek bijvoorbeeld in het Kuifje-overzicht van deze US backcover het ontbrekende album.

 

 

 

[TDPB]

36 minuten geleden, cinco zei:

 

 

De kans bestaat altijd dat men ervoor gaat kiezen om van langlopende reeksen met 100+ albums bepaalde strips niet meer te herdrukken of niet meer met de exacte inhoud zoals die nu bekend is.

Online leesplatforms kunnen ook sneller te kampen krijgen met internationale censuur omdat de regels op dat speelveld vaak anders zijn.

 

Veel hangt ook af van de gevoeligheden van individuele landen.

Zoek bijvoorbeeld in het Kuifje-overzicht van deze US backcover het ontbrekende album.

 

 

 

Ik had verwacht dat de indianen een probleem zouden vormen. Dat is misschien het volgende album dat verdwijnt uit het aanbod.

[Waldorf]

14 uren geleden, Kameraad Mauser zei:

Hoe zit de censuurwetgeving hier in België feitelijk in elkaar?

 

Wat kan feitelijk nog in strips? Welke uitgevers zijn strikt in de leer en welke zijn zeer coulant wanneer het gaat om controversiële ondetwerpen?

 

De wetgeving in België is erg vrij. Je komt in de perswetgeving, en vroeger kwam je dan voor assisen. Je mag niet oproepen tot geweld of haat, en je mag de holocaust niet ontkennen. Voor de rest mag je hier roepen wat je wil. Ik weet niet wat je als een controversieel onderwerp ziet voor een strip, maar uitgevers willen toch vooral boeken verkopen. En het is niet omdat iets controversieel is dat het ook een goede strip oplevert. Censuur zal toch vooral een kwestie van auto-censuur zijn, en niet alleen in België. Een auteur of uitgever wil zijn vingers niet branden. In dat opzicht zijn we er op achteruit gegaan. Er kan nu minder gezegd en geschreven worden dan veertig jaar geleden.

[Guest Kameraad Mauser]

Zoals oa studentencodexen die moeten worden aangepast wegens "vrouwonvriendelijke" liedjesteksten. Terwijl criteria om iets als misogyn te bestempelen allemaal heel arbitrair zijn en het uiteindelijk allemaal neerkomt op selecte lobbygroephes die enkel en alleen uit zijn op macht. En middelen. Zoals oa het  winnen van rechtszaken en forse schadeclaims binnenhalen. En vzw's oprichten waardoor ze belastinggeld kunnen binnenrijven en een heel comfortabel postje - vastbenoemd en geïndexeerd -  creëren voor zichzelf waarbij ze ganser dagen op hun laptopjes kunnen tokkelen in een knusse omgeving.

[Waldorf]

Sommige dingen zijn nu eenmaal achterhaald. De wereld staat niet stil. Ik weet niet over welke liedjestekst je het hebt, maar ik kan me voorstellen dat in een richting met meer vrouwen dan mannen er geen vraag meer is naar die liederen. Je moet die niet zingen 'omdat we dat altijd gedaan hebben'. Ik zing toch ook de Vlaamse leeuw niet. 

[Guest Kameraad Mauser]

Misschien moeten de vrouwen in dergelijke richtingen dan maar een nieuwe codex samenstellen die wel voldoet aan hun eisen. Ipv bestaande zaken aan te passen en te verbieden. En als ze het helemaal naar hun zin willen hebben richten ze maar meteen een all female studentenclub op. Een "Mannen  niet toegelaten" clubje. Al de anderen die daar geen behoefte aan hebben kunnen dan aansluiten bij de reeds bestaande clubs. Voor elk wat wils. 

[Yncke]

Wat Mauser eigenlijk wil is dat kritiek gecensureerd wordt. Alleen wordt censuur op kritiek handig verpakt als 'het verdedigen van de vrije meningsuiting'.

[Guest Kameraad Mauser]

Als uw bewering klopt, dan riep ik op tot het verbieden van kritiek komende van vrouwen. Quod non.

[TDPB]

24 minuten geleden, Kameraad Mauser zei:

 Ipv bestaande zaken aan te passen en te verbieden.

 

Je beseft toch ook wel dat indien de mensheid nooit bestaande zaken zou aangepast hebben, er geen mensheid zou zijn? (het verwondert me eigenlijk wel een beetje dat jij de Nederlandse taal gebruikt en niet gewoon wat in het wilde weg gromt)

 

Er wordt overigens niets verboden door 'de vrouwen'.

[Rik]

-

[cinco]

Censuur kan uit vele richtingen komen.

Herinner je je me maar deze scène uit Largo Winch 9 die ooit gecensureerd werd op een online platform.

 

[cinco]

De kwestie van de Zwarte Smurfen waarbij er in the US een bijbetekenis aan gekoppeld werd die niet in de oorspronkelijke boodschap van het verhaal vervat zat.

 

 

Als kind dacht ik dat ze in de tekenfilms paars ipv zwart waren omdat dat duidelijker oogde op tv.

 

 

Nee, het was dus om een heel andere reden.

 

Daarom ook zijn de Gnoefs in de US groen ipv bruin.

 

 

[Guest Kameraad Mauser]

56 minuten geleden, TDPB zei:

 

Je beseft toch ook wel dat indien de mensheid nooit bestaande zaken zou aangepast hebben, er geen mensheid zou zijn? (het verwondert me eigenlijk wel een beetje dat jij de Nederlandse taal gebruikt en niet gewoon wat in het wilde weg gromt)

 

Er wordt overigens niets verboden door 'de vrouwen'.

Uiteraard. Maar omdat iets aangepast wordt hoeft het reeds bestaande daarom niet verboden te worden.

Momenteel is het een situatie waarbij er aangepast wordt en nog niet verboden. Er werd in het artikel over die codex gesproken dat het in de praktijk wss niet zal gebeuren dat studenten die aangepaste codexen zullen gebruiken, vooral niet als ze wat gedronken hebben.

 

Dus dat verbieden kan er nog steeds van komen.

 

En het zijn inderdaad niet enkel "de vrouwen", een boel officiële instanties zoals koepelverenigingen enz...zitten ook reeds lang op de feministische trein.

En als ze codexen viseren is het maar een kleine stap naar andere cultuuruitingen. Hetgeen feitelijk al een heel eind aan de gang is. Zoals oa Kuifje, de Smurfen en een hoop andere stripreeksen, boeken, films, muziek enz...

[TDPB]

2 uren geleden, Kameraad Mauser zei:

En als ze codexen viseren is het maar een kleine stap naar andere cultuuruitingen. Hetgeen feitelijk al een heel eind aan de gang is. Zoals oa Kuifje, de Smurfen en een hoop andere stripreeksen, boeken, films, muziek enz...

 

En dan? Culturen evolueren nu eenmaal continu. Stilstand is achteruitgang enz.

Ik begrijp niet goed waarom zoveel mensen zich persoonlijk aangesproken voelen door dingen die eigenlijk niets met hen te maken hebben. Waarom vinden zovelen het erg dat Kuifje in Afrika ietwat aangepast wordt of niet meer gepubliceerd wordt? Toch niet omdat zij dat hebben gemaakt?

En in het geval van Kuifje weten we zelfs dat Hergé zelve geen enkel probleem had met dat soort veranderingen. Hij paste zijn werk zo vaak retroactief aan aan veranderende meningen en opvattingen en inzichten. Moest die man nog leven hij zou de eerste zijn die Kuifje in Afrika liever niet meer in de winkels zag liggen.  

[cinco]

Het kan ook de creativiteit ondermijnen.

Om nog maar eens met dat voorbeeld aan te komen van de Zwarte Smurfen, dat verhaal heeft niks met racisme te maken. Dat heeft met een zombie-apocalypse avant la lettre te maken waarbij de huid als neveneffect van het virus zwart gaat pigmenteren.

Als men als creatieveling alles wat men maakt in vraag moet gaan stellen of het al dan niet nu of in de toekomst verkeerd geïnterpreteerd kan worden, dan is het einde zoek.

Daarbij, de consument heeft uiteindelijk nog altijd de keuze om iets al dan niet te kopen.

Stoot hem of haar iets voor de borst, laat het dan links liggen.

 

Men gaat beroemde schilderwerken ook niet retroactief aanpassen naar de normen van de tijd.

 

Laat het origineel beschikbaar, stel eventueel een herwerkte versie beschikbaar voor degenen die zich aan het origineel storen en hou zo iedereen tevreden.

 

Door het te sterk te bekritiseren of te bannen, geeft men datgene wat men liever kwijt is dan rijk net meer focus. Het Congo-avontuur van Kuifje is één van de zwakste albums in de reeks, maar komt door al de heisa die eromheen hangt juist extra in de picture te staan.

 

 

[TDPB]

27 minuten geleden, cinco zei:

Men gaat beroemde schilderwerken ook niet retroactief aanpassen naar de normen van de tijd.

 

Er zijn wel degelijk schilderijen bijgewerkt geweest. Vooral naakten die kleren of een vijgenblaad kregen. En hoeveel museums zijn er niet die werken waarvan ze denken dat het publiek ze niet meer wil zien ergens in hun archief opbergen?

[TDPB]

30 minuten geleden, cinco zei:

Als men als creatieveling alles wat men maakt in vraag moet gaan stellen of het al dan niet nu of in de toekomst verkeerd geïnterpreteerd kan worden, dan is het einde zoek.

 

Denk je dat er veel mensen zijn die zich afvragen wat het publiek in de toekomst van hun werk zal denken? Het is al heel wat als ze aan het huidige publiek denken.

[cinco]

7 minuten geleden, TDPB zei:

 

Denk je dat er veel mensen zijn die zich afvragen wat het publiek in de toekomst van hun werk zal denken? Het is al heel wat als ze aan het huidige publiek denken.

 

Zeker op internet wordt er regelmatig stevig gegraven om ook maar iets controversieels te vinden en ik kan me voorstellen dat dat verlammend kan werken voor een artiest. Er zijn sowieso al mensen in de entertainment-industrie die te kennen hebben gegeven dat ze meer op hun tellen passen en ik veronderstel dat dat ook het geval is in de stripwereld.

[cinco]

15 minuten geleden, TDPB zei:

 

Er zijn wel degelijk schilderijen bijgewerkt geweest. Vooral naakten die kleren of een vijgenblaad kregen. En hoeveel museums zijn er niet die werken waarvan ze denken dat het publiek ze niet meer wil zien ergens in hun archief opbergen?

 

 

[Tanuki]

Ik denk niet dat er in België een wettelijke censuur op strips bestaat.

Vroeger hield men vooral rekening met de Franse censuur waardoor men overdreven aan zelfcensuur ging doen en bijgevolg vrouwen die aldus herkenbaar waren gingen weren uit de strips (zo las ik toch in het naslagwerk België gestript)

Tegenwoordig bestaat dat niet meer... Ik merk wel dat Fanny Kiekeboe tegenwoordig geen nip-slips meer doet onder de douche of naaktstranden meer bezoekt, maar of dit een censuuroverweging is (rekening houdende met publicatie op Amerikaanse internetplatformen bv) dan wel een beslissing van Merho zelf weet ik niet. Maar als je ziet dat Druuna en dergelijke gewoon gepubliceerd geraken.

Zelfs een stereotiepe Afrikaan raakte gepubliceerd in een publicatie van Standaard. Uiteraard schoot de Nederlandse Zwartepietenpolitie onmiddellijk in gang (de naakte borsten verdwenen gelijk uit de belangstelling) maar het album werd niet uit de handel gehaald en er werden geen boetes uitgedeeld.

Pirana zaliger, Marec, Canary Pete, Quirit, ... mogen gewoon hun ding blijven doen... Nee, ik denk niet dat er in België een censuur heerst in de strip.

[TDPB]

24 minuten geleden, cinco zei:

 

Zeker op internet wordt er regelmatig stevig gegraven om ook maar iets controversieels te vinden en ik kan me voorstellen dat dat verlammend kan werken voor een artiest. Er zijn sowieso al mensen in de entertainment-industrie die te kennen hebben gegeven dat ze meer op hun tellen passen en ik veronderstel dat dat ook het geval is in de stripwereld.

Maar dat zijn mensen in het heden. Op dat vlak is het inderdaad soms moeilijk werken. Maar dat is dan wel zelfcensuur. Je mag nog steeds maken wat je wil. Als er iemand morgen een strip wil maken over zwarte Piet die, gekleed in een nazi kostuum jonge meisjes lastigvalt, verkracht en vermoordt om ze nadien met pakjes foie gras op te eten, dan mag dat.

[Guest Kameraad Mauser]

En dan te bedenken dat veel censuurwetgeving in de US er gekomen is door druk van de progressieven. Zoals Tipper Gore, voormalig halve trouwboek van Al Gore. De parental advisory stickers op rock en metal cd's waren haar geesteskind. 

 

"Wij weten wat goed is voor de mensen"

[Guest Kameraad Mauser]

52 minuten geleden, cinco zei:

 

Zeker op internet wordt er regelmatig stevig gegraven om ook maar iets controversieels te vinden en ik kan me voorstellen dat dat verlammend kan werken voor een artiest. Er zijn sowieso al mensen in de entertainment-industrie die te kennen hebben gegeven dat ze meer op hun tellen passen en ik veronderstel dat dat ook het geval is in de stripwereld.

Kamagurka is al een heel eind gestopt met cartoons te maken over moslims. Om een eventuele herhaling van Charlie Hebdo met hijzelf in de hoofdrol te vermijden.

[Lük Bey]

6 uren geleden, Yncke zei:

Wat Mauser eigenlijk wil is dat kritiek gecensureerd wordt. 

1

 

En ondertussen hysterisch om zich heen slaan en wanhopig op zoek gaan naar gelijkgestemde zwartwitdenkers die ook overal 'feministische samenzweringen', 'progressieve onderdukkers' en 'lockdownfetisjisten' zien. 

 

Zoals Tom al zei: er wordt zo goed als niks verboden, en er is ook geen sprake van om dat te doen. Er zijn alleen af en toe (en steeds vaker) mensen die zich luidop afvragen of sommige dingen niet anders zouden kunnen. Er zijn er die daar (te) ver in gaan, jazeker. Maar dat wil niet zeggen dat iedereen die zich kritische vragen stelt, het als 1 blok eens is over hoe het dan wel zou kunnen. 

 

Zelfs dat eeuwige schoolvoorbeeld, 'Kuifje in Afrika', dat je enkel kan verdedigen als je het in de tijdsgeest ziet (zowat honderd jaar geleden nu), is tot nader order nog altijd niet verboden. En dat gaat ook niet gebeuren, hooguit een disclaimer aan het begin of in een ander rek uitgestald, bij wijze van compromis.

 

Maar zelfs dat compromis zal dan afgeschilderd worden als een aanval op de cultuur, de vrijheid, de Westelijke Waarden... 

 

 

 

[cinco]

Dit is hoe Hergé zelf tegen dat specifieke album aankeek in 1979.

 

Dans un entretien enregistré en 1979 sur la RTBF, diffusé pour la première fois sur France Culture le 21 juillet 1993, Hergé revenait sur la genèse de Tintin au Congo:

 

"Après l’album "Tintin chez les Soviets", je voulais faire "Tintin en Amérique", pour renvoyer les deux puissances dos à dos. Mais entre-temps, le directeur du journal m’a presque supplié et m’a dit "Vous ne pouvez pas faire ça, notre belle colonie, le Congo, Léopold II, les missionnaires, nous qui leur apportons la civilisation, etc." Alors, j’ai fait "Tintin au Congo" sans grand enthousiasme. Si je devais réécrire "Tintin au Congo" aujourd’hui, cela serait très différent. Mais tout a évolué et changé, moi aussi j’ai changé. Tintin reporter est un miroir, d’ailleurs tout journaliste est une espèce de miroir qui reflète les événements qu’il va regarder. Tintin a été le miroir de ce que la plupart des gens pensaient du temps de la Russie bolchevique. Quant à l’idée colonialiste, pratiquement tout le monde a été colonialiste. Cela ne posait pas de problème, le Blanc avait été créé pour apporter la civilisation aux autres. Tintin n’était pas raciste mais il était colonialiste comme tout le monde l’était à l’époque."

 

[cinco]

In de verfilming van Le Chat du Rabbin wordt ook nog de draak gestoken met Kuifjes Congo-verleden.

 

 

[Bertjeuh]

Een kunstenaar moet daarin organisch groeien vind ik.
Kunst en cultuur moet wat een klankbord zijn van wat er leeft in het hoofd van de kunstenaar zodat die vrij en zo creatief mogelijk kan creëren.
Zo worden de mooiste dingen gemaakt.

Als dat betekent dat je vroeger werk aanpast: dik ok.

Je laten dicteren door censuurcommissies die amper zicht hebben op de realiteit: sowieso NIET ok!

[Bertjeuh]

1 uur geleden, TDPB zei:

Maar dat zijn mensen in het heden. Op dat vlak is het inderdaad soms moeilijk werken. Maar dat is dan wel zelfcensuur. Je mag nog steeds maken wat je wil. Als er iemand morgen een strip wil maken over zwarte Piet die, gekleed in een nazi kostuum jonge meisjes lastigvalt, verkracht en vermoordt om ze nadien met pakjes foie gras op te eten, dan mag dat.

Ik hoop dat dit niet iets is die leeft bij jou om iets over te creëren!
Foie gras? Man! Dat is erover!  

[Hamirubi]

58 minuten geleden, cinco zei:

Dit is hoe Hergé zelf tegen dat specifieke album aankeek in 1979.

 

Dans un entretien enregistré en 1979 sur la RTBF, diffusé pour la première fois sur France Culture le 21 juillet 1993, Hergé revenait sur la genèse de Tintin au Congo:

 

"Après l’album "Tintin chez les Soviets", je voulais faire "Tintin en Amérique", pour renvoyer les deux puissances dos à dos. Mais entre-temps, le directeur du journal m’a presque supplié et m’a dit "Vous ne pouvez pas faire ça, notre belle colonie, le Congo, Léopold II, les missionnaires, nous qui leur apportons la civilisation, etc." Alors, j’ai fait "Tintin au Congo" sans grand enthousiasme. Si je devais réécrire "Tintin au Congo" aujourd’hui, cela serait très différent. Mais tout a évolué et changé, moi aussi j’ai changé. Tintin reporter est un miroir, d’ailleurs tout journaliste est une espèce de miroir qui reflète les événements qu’il va regarder. Tintin a été le miroir de ce que la plupart des gens pensaient du temps de la Russie bolchevique. Quant à l’idée colonialiste, pratiquement tout le monde a été colonialiste. Cela ne posait pas de problème, le Blanc avait été créé pour apporter la civilisation aux autres. Tintin n’était pas raciste mais il était colonialiste comme tout le monde l’était à l’époque."

 

 

 

 

 

Ook in 1971 al had de beste man er iets zinnigs over te zeggen.

Ik herontdek tegenwoordige vele interviews op YouTube met Hergé, Vandersteen, e.a. waar ik het bestaan niet van af wist.

 

[cinco]

Kan dumbing down inhoud ook als censuur gezien worden?

 

Ik neem nog maar eens de smurfen als voorbeeld omdat bijna iedereen dat kent.

De strips hadden een zekere gelaagdheid die bij de omzetting naar de tekenfilms verloren ging.

Smurfe Koppen en Koppige Smurfen ging over de Belgische taalstrijd. Zelfs de situatie rond de Stomme van Portici werd er op een smurfse wijze in verwerkt.

 

 

In de tekenfilm werd dit verhaal omgezet in een strijd om het smurfinnetje ipv om taalnuances.

Ik weet wel dat ze dat omwille van het internationale aspect deden, ze wilden geen typisch Belgisch probleem in de tekenfilm stoppen, maar het oorspronkelijke verhaal is evenzeer te volgen voor iemand die geen affiniteit heeft met België.

 

 

Nog een voorbeeld: de Smurführer. Als kind wist ik niet waar die führer op sloeg.

Werd het album daarom voor mij onleesbaar? Neen.

 

 

Natuurlijk is voor de Engelse versie weer een simpelere titel gekozen met minder geladenheid.