Van Dale Grammatica - Werkwoord

[Peter Motte]

Van Dale Grammatica - Werkwoord

door Peter Motte

 

Van Dale schiet een salvo af op het bastion van de werkwoordsvervoegingen: zes delen in de reeks "Grammatica - Werkwoord" moeten de weerbarstige regeltjes slopen die een dam vormen tegen de toegankelijkheid van de talen Nederlands, Frans, Engels, Duits, Spaans en Italiaans.

 

Van Dale Lexicografie beschikt over een massa taalgegevens doordat ze hun woordenboeken op peil willen houden, en gebruiken die voor een taalkunde-offensief. Er verschenen al algemene grammaticaboeken, en nu is het werkwoord aan de buurt.

 

Als we de zes boeken oppervlakkig vergelijken, zien we al enkele verschillen:

- ze tellen allemaal zo'n 250 pagina's, behalve de Duitse: dat is ongeveer 200 pagina's.

- ze vermelden in een lijst 1200 tot 1600 werkwoorden, behalve de Spaanse: dat zijn er 2500

- ze bestaan uit twee delen, behalve het Engelse: dat zijn er drie.

 

Maar wat is het uitgangspunt?

ERK: het Gemeenschappelijk Europese Referentiekader, ook vaak Europees referentiekader genoemd. Het is een richtlijn om het niveau te beoordelen waarop iemand een taal beheerst, zowel mondeling als schriftelijk. De niveaus gaan van het basisniveau A1 tot het gevorderde niveau C2.

Elk boek in de reeks bevat een schema van het ERK. Enig minpuntje: niveau C1 is in gele inkt gedrukt op een gele achtergrond, wat erg onleesbaar is.

 

Het ERK is handig, maar soms lijkt het wat anders te beoordelen dan taalvaardigheid. C1 stelt bijvoorbeeld dat de taalgebruiker een "redelijk uitgebreid standpunt [kan] uiteenzetten", "complexe onderwerpen" kan behandelen, en "de [voor hem] belangrijkste punten kan benadrukken". Dat lijkt meer over kennis en psychologische volwassenheid dan over taal te gaan (alhoewel wie psychologisch volwassen is in een dictatuur wel zo verstandig zal zijn om zijn eigen standpunten niet te benadrukken, zoals in Turkije).

 

Het is boeiend om te zien dat het hoogste werkwoordniveau niet voor alle talen hetzelfde ERK-niveau is. Talen zijn allemaal even ingewikkeld, maar uit de ERK's blijkt duidelijk dat het niet voor alle grammatica-aspecten geldt.

 

Bij elke paragraaf wordt het niveau vermeld. Daardoor kun je gemakkelijk overslaan wat je al kent. Dat is handig voor zelfstudie. Je vermijdt tijdverlies maar ook verveling, omdat je recht naar het niveau gaat dat voor jou nieuw is.

 

Elk boek bevat een lijst grammaticale termen, eventueel met een Nederlandse vertaling. Ook de werkwoordsindex geeft een Nederlandse vertaling, en hij verwijst naar de betrokken tabellen.

 

Het theoretische deel van het Nederlands besteedt twee pagina's aan de vervoeging van Engelse werkwoorden in het Nederlands. Het boek over het Engelse werkwoord heeft een hoofdstuk over question tags, en een lijst phrasal verbs. Frans is bekend om zijn vele vervoegingssystemen, en die zijn ook allemaal vermeld, net zoals die van het Spaans. Het Duitse boek behandelt de invloed van de naamvallen op het gebruik van de werkwoorden. Omdat we niets van Italiaans afweten, vroegen we dat boek niet aan. Maar we betwijfelen niet dat het deel in overeenstemming is met de typische kenmerken van Italiaans.

 

Van Dale heeft de ERK-niveaus tot een degelijke hulp omgesmeed. Door de systematische benadering is het gemakkelijker om de inzichten in talen met elkaar te vergelijkingen, en tussen de talen om te schakelen. De niveaus leiden je beter naar wat je nog niet weet. Al die eigenschappen maken van de reeks Van Dale Grammatica - Werkwoord uitstekende boeken voor zelfstudie en voor opzoekingen.

 

Van Dale Werkwoordgrammatica Nederlands, Robertha Huitema, 213 p's, isbn 978-94-6077-162-0

 

Van Dale Werkwoordgrammatica Duits, Kasper Maes en Josefien Sweep, 200 p's, isbn 978-94-6077-164-4

 

Van Dale Werkwoordgrammatica Frans, Jos Canton, 253 p's, isbn 978-94-6077-165-1

 

Van Dale Werkwoordgrammatica Engels, Linda Mous, 256 p's, isbn 978-94-6077-163-7

 

Van Dale Werkwoordgrammatica Spaans, Cristina Irun Chavarria, 253 p's, isbn 978-94-6077-166-8

 

Van Dale Werkwoordgrammatica Italiaans (niet aangevraagd)

 

Alle boeken: Van Dale Uitgevers, 2016, Utrecht, beterback met leeslint en met kleur, 25 x 16,5 cm, 25 euro

[Peter Motte]

[fenip]

Bedankt!  Ik had er al iets van vernomen dat deze boeken waren verschenen, maar wist er het fijne niet van.