hemweg

Sinds de dood van Hergé is er geen nieuwe kuifje verschenen. Als ik kijk op welke manieren stripreeksen na het overlijden van tekenaars of auteurs zijn voortgezet, ben ik blij dat er geen nieuwe Kuifjes zijn verschenen. Kuifje past goed in de twintigste eeuw, laat het daarbij. Er zijn allerlei bespiegelingen over Kuifje verschenen, dat is voor mij voldoende om over Kuifje te blijven fantaseren. Bovendien wil Moulinsart Kuifje pas na 2050 vrijgeven voor voortzetting. Moeten er ooit nog nieuwe Kuifjes uitgegeven worden, zo ja hoe? Hieronder overzichtje met vormen van voortzetting van stripreeksen in toenemende waardering van resultaat. Vrij naar klassieke regels imitatio (nabootsing), variatio (interpreteren) en aemulatio (overtreffen) kopiëren Een nieuwe strip heeft tot doel een gewaardeerde stripreeks te evenaren. Door beperking of ontbreken van eigenheid, goed script of afwijkende tekeningen of lay-out wordt dit doel niet behaald. Voorbeeld hiervan is Saul (doel Storm) van Kusbiantoro. reproduceren Het uitbreiden van bestaande stripreeksen door een zo groot mogelijke visuele overeenkomst met het origineel. Het origineel is het model. Doel is met regelmaat een album van de stripreeks, dat ooit een groot lezerspubliek kende, uit te brengen zonder nieuwe hoogtepunten hieraan toe te voegen. Bekendste voorbeeld hiervan is Asterix (na overlijden Goscinny), maar ook de latere Lucky Luke, Storm, Thorgal, Blake en Mortimer, enz.. inspireren Een bestaande strip kan een bron van inspiratie zijn of in materiële zin er letterlijk stukjes van overnemen, er iets aan toevoegen, veranderen of ernaar verwijzen. Een mooi voorbeeld hiervan is Robbedoes door… Emil Bravo overtreffen Een bestaande stripreeks kan dienen als norm, uitgangspunt voor een nieuwe strip. Deze nieuwe strip kan gelijkwaardig naast de oorspronkelijk reeks bestaan of kan deze overtreffen, in welk opzicht (formaat, realisme, stilering) dan ook. Voorbeelden hiervan zijn Lucky Luke door Matthieu Bonhomme en Atom Agency (norm Guus Slim) door Schwartz en Yann. De laatste twee vormen van voortzetting zijn volgens mij het meest geslaagd. De vraag dringt zich wel op: Waarom stelt zoveel talent zich ten dienste van oude reeksen en maken ze niet eigen(tijdse) reeksen?

Vincent van Gogh wordt gezien als een van de voorlopers van het Expressionisme. Van Gogh zal nooit tijdens zijn leven gedacht hebben: ‘Ik word een van de voorlopers van het Expressionisme’ . Hij kon niet in de toekomst kijken. De kunstkenners gaven hem deze benaming. Bij Hergé is het ongeveer ook zo. De term Klare Lijn werd in 1977 gelanceerd door Joost Swarte. Hergé was toen bijna (op het onafgeronde album Kuifje en de Alfa-kunst na) uitgetekend, zeker in de zogenaamde Klare-lijn-stijl.

De kunsthistoricus Ernst Gombrich schreef eens: ‘Art comes from art’. Geen enkele kunstwerk of tekening is origineel. De tekenaar ziet iets, bewust of onbewust, wat hij/zij op een later moment (misschien jaren later) zal gebruiken. Om volkomen origineel te zijn, is net zo moeilijk als in staat te zijn om als eerste het wiel uit te vinden. Picasso was een meester in het stelen van ideeën van anderen. Is hij daardoor een minder goed kunstenaar? Zo ook Hergé en alle andere striptekenaars. Alle tekenaars worden beïnvloed door de tijd en omgeving waarin ze werken.

De klare lijn zegt volgens mij iets over de lijnvoering en de heldere tekening . De levendige en soepele lijn wordt niet als omtreklijn gebruikt, maar drukt ruimtelijkheid uit en draagt daardoor bij aan het realisme van de strip. De klare (heldere) tekening zonder arceringen of donkere vegen en de eenvoudige (lege) achtergrond zorgt ervoor dat de lichaamshoudingen en gezichtsuitdrukkingen benadrukt worden, wat weer de levendigheid versterkt. Een mooi voorbeeld van ‘less is more’.

De prijsstijging valt me eigenlijk mee, als ik het vergelijk met bijvoorbeeld een krant. Voor een Asterix betaalde je in 1980 ƒ 4,95. In 2021 betaal je € 8,99 , ofwel ƒ 19,80. Ongeveer 4 keer zoveel. Voor de (zaterdag) Volkskrant betaalde je in1980 ƒ 0,35. In 2021 betaal je € 4,49 , ofwel ƒ 9,90. Bijna 30 keer zoveel. Daarnaast is de kwaliteit van zowel de strip als van de krant verbeterd.

Ik bedoel natuurlijk Zwarte goud: Toch zou het mooi zijn als er een integrale bundel (vgl. Jo, Suus en Jokko) uit zou komen met de volgende inhoud: - De avonturen van Totor pl. v.d. meikevers; - zwart-wit versie Zwarte goud; - zwart-wit stroken uit Le Soir (Ster, Eenhoorn, Schat en Bollen); - Tintin et le Thermozéro; - getekende versie Kuifje en het Haaienmeer. Het onvolledige volledig, begeleid met stevige achtergrond informatie à la Philippe Goddin.

De vergelijking met een onaangeroerd huis is mooi en ik denk dat Moulinsart/Casterman dat ook voor ogen heeft/had. Echter bij de inkleuring van Het land van de Sovjets hebben ze dit losgelaten. Toch zou het mooi zijn als er een integrale bundel (vgl. Jo, Suus en Jokko) uit zou komen met de volgende inhoud: - De avonturen van Totor pl. v.d. meikevers; - zwart-wit versie Zwarte rotsen; - zwart-wit stroken uit Le Soir (Ster, Eenhoorn, Schat en Bollen); - Tintin et le Thermozéro; - getekende versie Kuifje en het Haaienmeer. Het onvolledige volledig, begeleid met stevige achtergrond informatie à la Philippe Goddin.

Bedankt voor dit mooie overzicht. Naast dit overzicht met albums is er ook nog het onvoltooide verhaal Tintin et le Thermozéro. Het zou mooi zijn als dat verhaal als album gepubliceerd zou worden, zoals gedaan is met Kuifje en de Alfa-kunst. Liever nog beide onvoltooide werken zoals met de korte verhalen van Robbedoes (Bravo Brothers, Dieven op de Kermis, etc.). De schetsen, het script en daarnaast een goede interpretatie van een andere tekenaar. Ook een kuifje album is Kuifje en het haaienmeer, een stripversie van de tekenfilm. Hiervan bestaat een (illegale?) getekende versie. Het is dan niet door Hergé, maar zijn werk kent ook de hulp van medewerkers. Een getekende versie met de originele letters zou een mooie aanvulling zijn op de reeks. Het zou Moulinsart/Casterman sieren daar iets mee te doen, in plaats van ingekleurde versies van de zwart-wit facsimile's of dubbelalbums zoals niet lang geleden uitgegeven Kuifje en de Maan.

Ja, De zonnetempel hierboven is de kleurenversie (weekblad Kuifje), hierin ook enkele pagina's uit De 7 kristallen bollen. De 7 kristallen hierboven is de zwart-wit stroken versie (Le Soir). Hiervan bestaan ook versies van Het geheim van de eenhoorn en De schat van Scharlaken Rackham. De verhalen van de verschillende versies zijn allemaal gelijk. Bij de niet uitgegeven versie van Het zwarte goud zijn wel enkele wijzigingen in scènes, zie zwart-wit voorbeeld hierboven.

Vanaf het verschijnen van het weekblad Kuifje werd de strip kuifje over twee pagina's ontworpen, en gepubliceerd. Alleen de albums De zonnetempel (en een deel van) De 7 kristallen bollen zijn ook zo uitgegeven als album (format Italien, helaas alleen in het Frans). Ook hier is de opbouw in vergelijking met de andere albums anders. (Delen van) Mannen op de maan en De zaak Zonnebloem zijn ook zo gepubliceerd.

Enkele strips van Kuifje zijn aanvankelijk in zwart-wit uitgegeven (Le Soir). De stroken kenden een een andere opbouw. Sommige tekeningen zijn verdwenen of aangepast voor het latere album in kleur. Deze verhalen zijn niet opgenomen in de zwart-wit serie. De schat van Rackham Van Kuifje en het zwart goud bestaan drie versies. Kuifje en het zwarte goud is begonnen als zwart-wit verhaal in Le Petit Vingtième (tot aan het begin van de oorlog), zoals we die kennen van de zwart-wit facsimile. In 1950 kwam de kleurenversie uit (kleurenfacsimile) na de zesdaagse oorlog verscheen er een aangepaste (reguliere) versie. Helaas is de eerste versie nooit uitgegeven. Vergelijk onderstaande afbeeldingen maar eens met het regulier album, pagina 27.

Er zijn vele verschillen tussen de verschillende uitgaven: de reguliere uitgaven, facsimile uitgaven en de zwart-wit uitgaven. Kuifje en het Zwarte goud - facsimile Kuifje en het zwarte goud - regulier Er zouden nog meer uitgaven kunnen en verschijnen die nog niet in het Nederlands bestaan. Hopelijk worden deze nog uitgegeven, zoals Kuifje en de geheimzinnige ster - zwart- wit En zo zijn er nog veel meer.

Het doet me goed dat Kuifje (weer) eens onder de aandacht komt. Ik lees veel strips die prachtig getekend zijn en sterk van inhoud zijn, maar voor mij blijft Kuifje het beginpunt, het referentiekader. Kuifje lees ik sinds mijn tiende en heb de meeste boeken twintig maal herlezen. Kuifje is weliswaar verouderd, niet actueel, en kent zes slechte of matige albums (Sovjets, Afrika, Amerika, Vlucht 714, Picaro's en Alfa-kunst). De achttien overgebleven albums vormen een ijzersterk oeuvre, waarin een groot deel van de geschiedenis van de twintigste eeuw aan bod komt. De tekenstijl van kuifje kent een prachtig evenwicht tussen stilering en realisme. De boeken staan vol met tekstuele en visuele humor. Hergé is vindingrijk met de verbeelding (o.a. reuzenpaddenstoelen, duikboothaai, maanreis), met voor de strip vernieuwende filmische ritmische oplossingen (o.a. looprichtingen, pleister) en met ijzersterke humor (o.a. Zonnebloem, slagerij Van Kampen). Er valt nog veel meer te zien en te lezen in Kuifje. Vandaar dat er vele boeken over Kuifje verschenen zijn. Zover wil ik hier niet gaan. Daarnaast vind ik het jammer dat Kuifje bezoedeld is met het krampachtige nalatenschap (Moulinsart). Dit zegt mijns inziens niets over de kwaliteit van Kuifje. Toch ben ik blij dat er niet nieuwere Kuifjes verschenen zijn, zoals bijvoorbeeld bij Asterix of Storm. Voor mij is Kuifje een grote klassieker vergelijkbaar met de Beatles of Johan Cruijff. Het is niet voor niets dat Kuifje-albums nog zeer goed verkocht worden.