Sandawe

[stefpolle]

Op deze vernieuwde reep eens een balans opmaken van Sandawe, de participatieve uitgever van Franstalige strips, nadat ik dit laatst in april 2012 op de oude site deed – toen nog met een score van 400.000 eu, ruim 2800 leden en 5 verschenen albums.

 

Nauwelijks een maand nadat hun vernieuwde en getrimde website www.sandawe.com eindelijk fatsoenlijk en snel draait werd in december 2012 de psychologische kaap van een half miljoen euro gehaald. Op dit moment staat de investeringsteller alweer 25.000 EU verder, het gaat dus goed. De ledenteller klokt op dit moment rond 5.400 leden (ook al door een rekruteringsactie – zie onderaan). Niet iedereen investeert, dat is duidelijk. Projecten ondersteunen kan vanaf 10, - en in alle transparantie wil ik niet verbergen dat ikzelf een grote investeerder in verschillende projecten ben.

Door de bijdragen zijn er nu 11 projecten volledig gefinancierd, met ondertussen 7 strips op de Franstalige markt. Ook al zat de commerciële klapper er nog niet tussen, Maudit Mardi (in twee delen uitgegeven) vond wel veel bijval van de gespecialiseerde pers, Chevalier Mecanique (deel 1 en 2) bevestigde de verwachting als typische musketierverhaal in beste Alexander Dumas stijl, en blijft Hell West 1 door zijn aparte graphische stijl en scenario mijn persoonlijke voorkeur vinden.

 

De op papier zware concurrentie door MyMajorCompany in samenwerking de 3 grote uitgeverijen Dupuis-Dargaud-Lombard heeft Sandawe duidelijk niet geschaad : het inzetten van het principe van crowdfunding om een premarketing event te financeren, zoals MMC dit deed ter gelegenheid van de lancering van de laatste Largo Winch vond heel wat kritiek…

 

Sandawe daarentegen is, zoals Patrick Pinchart, voormalig chefredacteur van Robbedoes, het uitdrukt, zijn oorspronkelijk concept trouw gebleven: albums worden uitgegeven door de financiële ondersteuning in vorm van bijdragen van de leden aan de projecten die zij kiezen. In ruil daarvoor ontvangen de leden een aantal voordelen in natura (gratis album, naamvermelding, dedicaces, speciale edities, ex-libris en andere collectionables) en hebben ze aanspraak hebben op een deel van de winst uit de gerealiseerde omzet. Eigenlijk een traditionele uitgever dus want de strips worden gedrukt bij Lesaffre, Doornik (ook wel eens de RollsRoyce van de stripdrukkerijen genoemd), commercieel gepresenteerd door Dilibel in franstalig Belgie en door Ladiff in Frankrijk, en met een distributie in de handen van Hachette. En dat maakt wellicht het verschil tegenover het volledig in eigen beheer schrijven, tekenen, drukken, uitgeven en verdelen van een auteurstrip, zoals de projecten die op sites zoals Kickstarter worden voorgesteld.

 

Qua projecten blijft Sandawe een ruime keus aanbieden, er wordt alleen op niveau en kwaliteit gelet. De budgetten worden in onderlinge afspraak met de auteurs samengesteld, en voorzien in een vergoeding voor auteurs, een marketing budget, naast de productiekosten en de commissie voor Sandawe. Voor alle projecten heeft Sandawe nu de regel ingevoerd dat de productie vanaf het bereiken van de drempel van 75% wordt gewaarborgd, zodat de productietijd tussen volledige financiering en lancering kan worden verkort.

 

Naast het project van Mario Boon, Catanova, dat langzaam maar zeker groeit, (en graag nog bijkomende steun van eventuele Repers ontvangt), zijn er een groot aantal nieuwe projecten gelanceerd. Daar zitten one-shots bij van bekende auteurs zoals bijvoorbeeld het duo Renaud/Gihef, maar ook integrales en de voortzetting van de reeks Lance Crow dog. Met ruim 20 projecten in aanbieding betekent dit dat er ook steeds heel wat speciale acties lopen, waarbij de auteurs bijkomende gimmicks, tekeningen en zelfs “planches” aanbieden.

 

Ter gelegenheid van Angouleme, waar Sandawe eveneens te vinden is, loopt er trouwens een actie ter rekrutering van nieuwe leden – wie inschrijft voor 10 februari kan gratis strips en als hoofdprijs zelfs 250 EU ter investering winnen.

[dirk (monsieur toupet)]

Alle sympathie hoor.

Maar enerzijds wordt er geklaagd over de overvloed aan nieuwe stripuitgaven via de reguliere stripuitgevers...

en anderzijds moeten via deze weg projecten die niet geaccepteerd werden door die stripuitgevers, alsnog op de markt gebracht worden.

Ik denk dat de tijdsgeest wel meespeelt: het internet en "tegen de grote kapitalistische ondernemingen" (al is dit laatste wel met een korrel zout te nemen in stripland).

[156]

"Drollen", "kak" en "sex & violence", en dat allemaal in één en dezelfde post. Waar zitten de moderators als je ze nodig hebt?

[stefpolle]

Het verschil tussen Sandawe en crowdfunding-sites zoals Kickstarter is dat er bij Sandawe een selectie wordt doorgevoerd zodat enkel projekten van voldoende kwaliteit worden voorgesteld. Daarbij gaat het niet om smaak of stijl maar om technisch kunnen en vakmanschap, en dit om zeker te stellen dat indien het geld wordt verzameld de auteurs ook in staat zijn een project af te werken. Dat neemt niet weg dat er tussen de projekten ook een aantal eerste werken zit, die inderdaad in de meeste gevallen niet van traditionele uitgevers werden aanvaard.

 

Bij Kickstarter en dergelijke kan iedereen zijn projekt voorstellen, zonder dat er kwaliteitseisen worden gesteld. Er zitten natuurlijk goeie projekten bij, maar ook mindere en hele amateuristische.

 

Natuurlijk leidt dit ertoe dat er nog meer strips verschijnen. Erg is dat niet, vind ik, vooral omdat alleen die projekten gerealiseerd worden die voldoende interesse wekken en dus financiele ondersteuning vinden.

[marioboon]

Alle sympathie hoor.

Maar enerzijds wordt er geklaagd over de overvloed aan nieuwe stripuitgaven via de reguliere stripuitgevers...

en anderzijds moeten via deze weg projecten die niet geaccepteerd werden door die stripuitgevers, alsnog op de markt gebracht worden.

Ik denk dat de tijdsgeest wel meespeelt: het internet en "tegen de grote kapitalistische ondernemingen" (al is dit laatste wel met een korrel zout te nemen in stripland).

 

Sandawe is een gewone stripuitgever met dezelfde inhoudelijke regels en beoordelingen en opvolging.

Waar ze verschillen is hoe ze hun strips financieren. Bij de rest is dat een man/concern, bij sandawe de lezers.

 

 

[stefpolle]

Net zijn twee projecten afgevoerd : Maitre Corbaque deel 2, een advokaten gagstrip op scenario van Zidrou, en Complot sur Venus, een futuristische gezelschapskritiek in een aparte tekenstijl. Het waren projekten die al lang niet meer veel nieuwe interessenten aantrokken en die toegegeven ook niet echt overtuigend door de auteurs verdedigd werden. Het blijft jammer natuurlijk maar het toont aan dat niet elk project dat wordt voorgesteld uiteindelijk ook gerealiseerd en gepubliceerd wordt

[Richard Boom-vavavoom]

Het verschil tussen Sandawe en crowdfunding-sites zoals Kickstarter

 

met het grote nadeel dat Kickstarter toch echt wel USA is...

Sandawe is een gewone stripuitgever met dezelfde inhoudelijke regels en beoordelingen en opvolging.

Waar ze verschillen is hoe ze hun strips financieren. Bij de rest is dat een man/concern, bij sandawe de lezers.

en brengt Sandawe wel de strips zelf op de markt?

[shakeitupguy]

Die Sara Lono dat eind verleden jaar verschenen is ga ik zeker kopen.

Al het andere wat ze nu uitgebracht hebben interesseert me niet echt. Die Hell west zie ik in Brussel al veel tweedhands. :-p 

[marioboon]

met het grote nadeel dat Kickstarter toch echt wel USA is...

en brengt Sandawe wel de strips zelf op de markt?

 

Ja.

Zoals een gewone uitgever.

[Gast Natte aap]

zeg, best interessant. We zijn nu een jaar later (de eerste post hier was op 2 feb vorig jaar) misschien tijd voor nog eens een tussenstand? wat is de ratio gerealiseerde projecten t.o.v. niet gehaalde projecten. Wat zijn de verkoopscijfers nadat een project gerealiseerd was? Maitre corbaque deel 1 werd wel gecrowdfund, maar deel 1 was dan blijkbaar toch tegengevallen aan de volgende verkoop te zien, dus hoe zit het met de kritische ontvangst van de lezers? Zijn er projecten opgepikt door grotere uitgeverijen? Nog dingen die je kwijt wil aan de jury?

 

Ik vraag dit echt gemeend hé.

[stefpolle]

Inderdaad tijd nog eens een tussenstand door te geven, na een gelukte deelname van Sandawe in Angouleme, met behoorlijk wat belangstelling van de pers: met bijna 840.000 EU ingezameld en 8500 leden loopt het aardig goed. Sandawe had net voor Angouleme onder zijn leden een enquete doorgevoerd, die met interesse werd bekeken, ook al omdat KissKissBankBank, een franstalig crowdfunding platform à la Kickstarter een medesponsor van Angouleme was.

 

Ongeveer 1/3 van de leden is actief en investeert, gemiddeld rond de 340 EU. Het zijn bijna uitsluitend mannen, boven de 30 jaar, die als motivatie aangeven er plezier in te vinden, nieuwe strips te laten verschijnen. De eventuele financiele return is belangrijk maar zeker niet een hoofdreden om een projekt te ondersteunen, zo blijkt uit de enquete.

 

Er zijn ondertussen 18 projecten volledig gefinanceerd, 15 daarvan verschenen, en 3 verdere projekten hebben de drempel van 75% gehaald (vanaf dat moment garandeert Sandawe het verschijnen van de strip, men kan nog investeren tot ongeveer 2 maanden voor de verschijndatum, en zou tegen dan de 100% niet zijn gehaald, past Sandawe het verschil zelf toe). Daar staan ongeveer 10 teruggetrokken projekten tegenover, die ofwel te weinig steun vonden, te langzaam groeiden of waarvan de auteur besliste dat het tijd werd om zich om andere projekten te kommeren. De ervaring toont dat de leden toch wel graag wat interactie met de auteurs hebben, en ik verwijs maar naar de goeie reportage van stripelmagazine - zie boven en naar wat Mario daarover vertelde.

 

De budgetten draaien rond 30 à 45.000, waarbij de hoofdmoot de voorschotten voor de auteurs zijn, het drukwerk (bij Lesaffre in Doornik), en de kommissie voor Sandawe (5.000 EU). Er is geld voorzien voor promotie en marketing, en de distributie gebeurt door Hachette in Frankrijk en Dilibel in (franstalig) Belgie.

 

Voor alle verschenen strips geldt dat Sandawe een mooie uitgave realiseerde, dat de edinauten voor de projekten die ze ondersteunden steeds de  bonussen hebben gekregen, die bij het niveau van hun investering hoorden (speciale edities, ex-libris, dedicase etc) en dat - daar waar verkoopcijfers voorlagen - dividenden werden betaald. Gezien het heen en weer in het distributiekanaal kan het zes tot twaalf maanden duren voor men zeker kan zijn dat niet teruggestuurde strips inderdaad verkocht werden.Sandawe is ondertussen behoorlijk transparant wat de budgetplanning en - besteding aangaat, maar toch zijn er blijkbaar nog mensen die het liefst de fakturen en de loonbriefjes zouden willen zien, om het echt te geloven.

Rijk word je van strips niet, laat ons duideljk zijn, en de klapper zat er nog niet tussen. Maar de verkoopcijfers groeien, en het recent verschenen deel 1 van Sara Lone door Morancho/Arnoux is op weg om wellicht de eerste bestseller van het huis te worden. Deel 2 is trouwens al volledig gefinanceerd en verschijnt tegen het einde van dit jaar.

Voorpublikaties in L'immanquable (Joseph Carey Merrick) en het net vandaag in le Soir gestarte D'Encre et de Sang, van Renaud (Jessica Blandy) en Gihef, zijn een aardig bewijs van de kwaliteit van de Sandawe produkties. Trouwens, naast debutanten zijn er steeds meer grote namen die hun projekten bij Sandawe aanbieden, Tome, Darasse, en jawel hoor, ook een zekere Cauvin ... Andere interessante projekten zijn integrales zoals Witness4 met bijhorende nieuwe paginas om de cyclus af te sluiten, of zoals in het geval van Lance Crow Dog om de serie nieuw op te laten leven. 

 

Wellicht nog even melden dat de concurrentie het heeft opgegeven: enkel Dargaud steunt MyMajorCompany nog formeel, maar stelt er geen projekten meer op voor. MMC, Ulule, en Kisskissbankbank zijn franstalige klonen van Kickstarter waar initiatiefnemers naast allerhande projekten ook strips ter financierung kunnen voorstellen, maar dit zijn dus projekten en uitgaves in eigen beheer. 

Sandawe staat nu trouwens ook open voor dergelijke autonome projekten (enige voorwaarde: strip-gerelateerd), waarbij de rechten (en de plichten) volledig bij de initiatiefnemers blijven, want er is geen verdere begeleiding door Sandawe buiten het ter beschikking stellen van de website voor het bijeenronselen van het gewenste budget. Zo kon Kaboom (franstalig reportage TV programma dat helemaal aan strips is gewijd - zie youtube - en trouwens zeer aan te raden) een uitzending financeren. Een tweetal projekten die uit het "normale" Sandawe-systeem werden teruggetrokken wegens onvoldoende ondersteuning, zijn nu door de auteurs als "projets libres" met zwaar afgespekte budgetten, waarbij het de Canadese autorin gelukt is, haar erotisch projekt er toch door te krijgen.

 

Ikzelf ben dit jaar voor het eerst in Angouleme geweest en heb actief mee standdienst voor Sandawe gedaan. De interactie auteur-uitgever-edinaut is een geweldige ervaring, die we - naar ik hoop - in de toekomst graag naar andere taalgebieden willen exporteren.

 

Voilà, gentlemen van de jury, voor wie wil: http://www.sandawe.com

 

http://www.sudouest.fr/2014/02/01/les-edinautes-ont-la-main-1448031-705.php

[Gast barcas]

wauw Stef, mooie uitleg. Bedankt. Je weet het goed te verwoorden.

 

 

 - daar waar verkoopcijfers voorlagen - dividenden werden betaald. 

 

mogen we dat dan een beetje zien als een aandelen systeem? Indien het budget gehaald werd en er winst werd gemaakt met de verkoop van de strip, wordt de winst verdeeld onder de "aandeelhouders"?

 

Ik ben eens op de site gaan zien. Je kan voor 10€ al inleggen. Maar het valt me dan op dat je het album énkel digitaal kan krijgen (of vergis ik me?) Ik wil absoluut geen kritiek geven hoor, maar gewoon een observatie. Ik, als lezer en niet als verzamelaar, heb geen enkele interesse in mijn naam in het album of vip ruimte of "participations bénéfices". Ik wil voor 10€ gewoon het papieren album in mijn kast hebben staan, digitaal is voorlopig nog niks tot de tablets wat groter worden. Maar aangezien het Franstalig is en het daar over HC's gaat, keek ik eens bij 20€ deelname. En slechts een handvol projecten bieden het album aan voor 20€ maar (toevallig misschien) de projecten die ik bekeek boden het papieren album aan voor 30€. Tja, dan haak ik al af. Nu spreek ik puur voor mezelf hé. Ik zou nog wel 10€ voor een SC geven en een 17€ à 20€ voor een HC zonder toeters en bellen en franjes. Maar verder dan dat denk ik niet te gaan. Dus ik val bij veel projecten al af. Waarom niet gewoon het album met een soort intekening zonder toeters en bellen voor een normale prijs? Allez, ik vroeg het me maar af hé Het is niet dat je geen waar voor je geld krijgt hoor, maar voor een niet-verzamelaar als ik, zijn dat geen aanlokkelijke dingen.

[Richard Boom-vavavoom]

Interessant blijft het zeker.

 

Maar toch... ik zoek naar iets als Kickstarter waar wat meer internationale draagkracht is en Sandawe is toch vooral Frans georienteerd denk ik?

 

Ik moet het eens overdenken.... anders wellicht met een franstalige maat iets opzetten...

[marioboon]

 

mogen we dat dan een beetje zien als een aandelen systeem? Indien het budget gehaald werd en er winst werd gemaakt met de verkoop van de strip, wordt de winst verdeeld onder de "aandeelhouders"?

 

Inderdaad.

[marioboon]

Interessant blijft het zeker.

 

Maar toch... ik zoek naar iets als Kickstarter waar wat meer internationale draagkracht is en Sandawe is toch vooral Frans georienteerd denk ik?

 

Ik moet het eens overdenken.... anders wellicht met een franstalige maat iets opzetten...

Hey Richard: Kickstarter komt naar Nederland!

https://www.kickstarter.com/netherlands?ref=HappeningNewsletterFeb0514

[Richard Boom-vavavoom]

I know

Ik ben benieuwd of dat ook goed gaat komen binnen Q1 dat wel!!

[Sytse Algera]

Bedankt voor de info Stef. Ik had er wel van gehoord, maar je uitleg was verhelderend.....jammer dat het alleen Frans is. Ik zal er toch aan moeten geloven om mij meer in die taal te verdiepen vrees ik ;-)

[stefpolle]

De albums zijn allen HC ( behalve Hell West) omdat de franse markt nauwelijks SC kent. Winkelprijs tussen 12 en 16 EU, met de shipping en handling kosten werd daarom het bonusniveau dat recht op het gedrukte album geeft op 30 EU gelegd. Anders blijft van de laagste investeringsniveaus nauwelijks nog iets over dat aan de financering van het projekt bijdraagt.

 

Je krijgt een genummerde en gedagtekende editie die je naam als sponsor meld, plus een aandeel in de winst - ook al moet je het daar niet voor doen in de eerste plaats. Tot de recuperatie van het geinvesteerde budget krijgen de deelnemers 60 % van de winst pro rata naargelang hun inzet, daarna 40%, tot 5 jaar na het verschijnen. Tot nu toe volstonden de interesten niet om je inzet te recuperen, maar met daarboven het album en de overige collector items vind ik dit niet onredelijk. Vaak wordt er heel wat steviger geinvesteerd, maar daar staan dan bv een originele plaat, of een gast optreden in de strip tegenover. Natuurlijk kan je de albums ook gewoon nadien in winkel kopen.

Op crowd-funding platforms zoals Kickstarter moet de auteur ook goodies aanbieden, en dus vaak de strip wat in principe inderdaad op voorverkoop uitkomt. Er wordt daar nooit een aandeel in de winst aangeboden. Ik volg Kickstarter niet maar op gelijkaardige franse sites zijn het qua strips toch vooral amateuristische projekten die worden voorgesteld.

[Gast barcas]

okay, merci voor de verduidelijking.

 

 

 Ik volg Kickstarter niet maar op gelijkaardige franse sites zijn het qua strips toch vooral amateuristische projekten die worden voorgesteld.

 

persoonlijk denk ik inderdaad dat het kwaliteitsargument een heel belangrijk item in de toekomst wordt. De consument zal meer met "reputatie" rekening moeten houden in een situatie van overaanbod.

(da's geen statement over iemands kwaliteit hé, ik heb nog geen enkel album van Sandawe gelezen, dus ik heb daar ook geen mening over )

[Richard Boom-vavavoom]

. Ik volg Kickstarter niet maar op gelijkaardige franse sites zijn het qua strips toch vooral amateuristische projekten die worden voorgesteld.

die zitten ertussen, maar er zitten ook TOPPERS bij en ook veel bekende artiesten (Frank Cho) en zelfs uitgeverijen (Devil's Due met Mercy Sparx, Top Cow met Cyberforce) doen het enorm goed!

[feli]

Laat mij even kritisch zijn:

 

Kickstarter is zonder winst participatie maar Sandawe tot nu toch ook?

Tot zover werd nooit winst gemaakt en wie zegt dat dit ooit zo zal zijn? Dit is toch puur gokken?

Persoonlijk heb ik dan liever wat extra goodies dan de minieme kans om ooit wat geld terug te zien.

 

En hoe kan iemand weten of er winst wordt gemaakt? Kan die de boeken inkijken. Hoe kan men weten of de kosten wel kloppen?

 

Ik vraag mij af of mensen die zo projecten funden wel bezig zijn met geld terug verdienen en of dit ook iets is dat ze willen?

[stripfanaat]

[marioboon]

Laat mij even kritisch zijn:

 

Kickstarter is zonder winst participatie maar Sandawe tot nu toch ook?

Tot zover werd nooit winst gemaakt en wie zegt dat dit ooit zo zal zijn? Dit is toch puur gokken?

Persoonlijk heb ik dan liever wat extra goodies dan de minieme kans om ooit wat geld terug te zien.

 

En hoe kan iemand weten of er winst wordt gemaakt? Kan die de boeken inkijken. Hoe kan men weten of de kosten wel kloppen?

 

Ik vraag mij af of mensen die zo projecten funden wel bezig zijn met geld terug verdienen en of dit ook iets is dat ze willen?

 

Sandawe heeft net een enquete daarrond gehouden (die je op hun site kunt downloaden)

en nee, de meeste investeerders doen dat vooral uit interesse, sympathie,... ze zijn vooral content dat ze het project kunnen steunen en als kadootje wat exclusieve verzameldingetjes rechtstreeks vd tekenaar krijgen.

 

En voor zover ik kan inschatten, is Sandawe altijd heel transparant naar financiën toe.

Hun hele model vertrekt vanuit one-on-one communicatie