Peter Motte

Pikachu?

Andreas is niet het type scenarist voor een groot publiek, en volgens mij is er een fout gemaakt door met Cap van Andreas wel iemand voor het grote publiek te willen maken.

Als je de 1e en de 2e cyclus na elkaar legt, merk je dat volgens mij: de 1e cyclus een avonturenreeks voor een breed publiek, en vanaf de 2e cyclus hebben ze dat idee opgegeven en zijn ze weer naar dat wat bijzondere Andreas overgeschakeld. De reeks werd er alleen maar beter op.

 

Nu schijnt het wel zo te zijn dat Cap beter verkoopt dan Arq, maar dat er over Arq meer op internet wordt gediscussieer dan over Cap. Dat was echter iets dat A zelf een jaar of twee, drie geleden zei.

Anderzijds: Arq verschijnt bij Delcourt, een stripuitgever die in het begin doorging voor een uitgever van de betere en moeilijkere strip. Dat is tegenwoordig misschien niet zo meer het geval, maar ze geven tegenwoordig dan ook meer uit dan in het begin.

LeLombard is de uitgever voor het brede publiek, en daar verschijnt Cap.

 

Als ik vier euro mocht inzetten, zou ik 2 euro inzetten op Cap stopt met deel 20, 1 euro op Cap stopt bij 19, en 1 op Cap stopt bij 21. En ik heb er zelfs een lichte voorkeur voor om helemaal niets in te zetten op 19 en bij die éne euro voor 21 nog een paar centen te doen. Maar dan wel omdat de mogelijkheid bestaat dat A na het einde van het grote verhaal nog af en toe een los album over Cap wilt maken.

Als je vermoeden klopt, heeft Andreas zichzelf een slechte dienst bewezen.

 

Ik denk dat met bv. een aantal trilogieën de verkoop veel hoger was geweest. Wat hij heeft gemaakt, is door de lengte (ook in de tijd) en complexiteit veel te ontoegankelijk. Met kortere series was er een veel groter publiek voor de albums geweest.

Dat ben ik niet zo zeker. De kwestie is vooral dat Arq en Cap geen los leesbare albums zijn. Volgens mij was het beter geweest om bijv. eerst Arq volledig te doen, dan was dat in 9 jr afgewerkt geweest ipv in 18, en daarna Cap, wat 10 jr had gekost ipv 20.

Maar het had ook gekund dat hij aan een nieuwe reeks had moeten beginnen op een moment dat het moeilijk was om een nieuwe reeks verkocht te krijgen, bijv. in 2008. En dan moest hij misschien al jaren goed uitkijken wat hij deed.

Je bedoelt waarschijnlijk dat de verkoopprijs per pagina meevalt bij zo'n dubbelalbum, want de prijs zal wel hoger zijn dan bij een normaal album.

Inderdaad is het dan de vraag of ze niet nog meer kopers afstoten, behalve als ze kunnen rekenen.

Het betekent ook dat LeLombard voor die laatste twee albums bijna evenveel moet investeren als voor 3 albums. Dus het risico blijft hoog.

Daarom denk ik ook dat ze pas na album 9 besloten ermee te stoppen, en niet voor 9.

Over 9a+9b: in het midden zit een verhaaltje in potloodtekeningen (in het kader van de hele Cap dus een tekentechnisch experiment), van zo'n 8 p's (wat een beetje een terugkeer is naar de korte verhalen van de eerste twee delen van Rork en naar Raffington Event) dat de achtergrond van de heren van het Concept uitlegt: het zijn gewoon een stelletje onverantwoorde knoeiers die zich alleen maar afvragen wat er zou gebeuren als ze dit of dat doen, zonder zich zorgen te maken om mogelijk negatieve gevolgen.

Dat verhaal kan ook de reden zijn dat 9a en 9b in hetzelfde deel werden uitgebracht. Andreas maakte daardoor een tweeluik met een middenstuk, een segue of tussenspel.

Je indeling voor Cap klopt in elk geval.

De vraag is of die 19 echt de laatste is, omdat er altijd een epiloogachtig geval met 20 mogelijk is.

Je kon het bijv. ook zo zien: deel 10 toont hoe de wereld is geworden door de tussenkomst van het Concept. Daardoor kun je deel 10 zien als een epiloog bij de 2e cyclus.

Als deel 20 dus ook een epiloog bevat, heb je nog altijd een tamelijk regelmatige structuur, nl. 2 x 9 dln + epiloog.

Je kunt stellen dat de 3e cyclus in deel 10 begint, maar dat betekent dan dat deel 10 een dubbele functie heeft. De eerste tien delen kunnen immers stoppen, omdat wordt gesuggereerd dat Cap wordt doodgeschoten.

Dat is precies de dubbelzinnigheid die in de reeks zit, waardoor A flexibiliteit overhoudt voor de uitwerking.

Hij pint zich nergens echt op vast.

 

Dat Andreas geen langlopende reeksen meer wilt doen, verbaast me ook niet.

Hij is geboren in 1951.

In 2016 is hij dus 65 jaar, pensioenleeftijd.

Ik heb ook altijd gemeend dat hij Cap en Arq vanaf het begin had opgezet om ermee te stoppen als hij op pensioen gaat, maar tegelijk gedurende de jaren ervoor een betrouwbaar, vast inkomen te hebben.

Losse albums, tweeluiken en trilogieën zijn misschien wel aardig vanuit artistiek standpunt, maar ze geven een onzeker inkomen. Reeksen bieden meer inkomenszekerheid.

Eens gepensioneerd, heeft hij geen langlopende reeksen meer nodig, kan hij ze misschien niet meer afwerken (65+20=85!), en heeft hij ook de vrijheid om zich weer eens met meer gevarieerd werk bezig te houden - wat hij misschien wel liever doet.

Bovendien is een van de problemen met Cap waarschijnlijk geweest dat de serie zo lang liep, waardoor lezers van het eerste uur afhaakten wegens andere bezigheden.

Maar A kan wel twee albums per jaar maken, misschien zelfs iets meer.

We kunnen dus misschien wel nog wat aardige trilogietjes verwachten, die telkens in twee jaar klaar zijn.

Die verwijzingen zocht ik.

 

"Zo'n 20 delen", dat is dus iets van 18, 19, 20 of 21.

Nu zijn we tegenwoordig wel zeker dat het er minstens 19 zijn.

Blijft dus 19, 20 of 21.

 

Wat Arq betreft: ja, raar, die vermelding over zes delen (op p. 48 in De Fantastische werelden van Andreas).

Dat wordt trouwens niet gezegd door A, maar door de interviewer.

Maar inderdaad is dat een opvallende verandering.

De ontwikkeling van de markt speelt daarin een rol.

Dat leidde er ook toe dat de laatste twee voorziene albums van Rork in één deel werd geperst.

Dat zie je soms aan de opmaak: op de p's 7-8 zie je wel dat die verknipt zijn.

Maar toch werd het verhaal er niet door geschaad, vind ik. Het is integendeel enorm "dik" geworden. Andreas heeft zoveel informatie en ontwikkeling in dat album kunnen persen, dat het een trip in zijn fantastische wereld wordt.

 

Ik meen ook dat Cap 10, De Chinezen, een soort noodoplossing is geweest: de reeks had daar kunnen worden afgebroken, alsof A rekening hield met het feit dat Le Lombard ze niet meer in het Nederlands zou uitbrengen.

Ik vraag me zelfs af of het dubbelalbum De doorgang om die reden als dubbel werd uitgebracht: 9-10 in één deel, om van de nummer 10 een min of meer aanvaardbaar einde te maken.

 

Het is wel spijtig dat zijn triloge Cyrrus is blijven steken in een tweeluik.

Dat was ook bijna gebeurd met Cromwell Stone, maar daarvan heeft hij het derde deelt och nog gemaakt.

Het was echter zo veel jaar na de eerste twee delen, dat het stijlverschil opvallend is, en A wil daarom niet meer na zo'n lange pauze nog een vervolg aan een reeks breien (met Rork heeft hij dat nochtans wel gedaan).

Daarom zullen we de afsluiting van Cyrrus-Mil altijd missen.

Snif.

Qu en Ques beschouw ik als één woord, omdat het alletwee de naam van het station is. (Station Het Raadsel?)

Die 12 had ik niet gezien.

Er is ook nog het symbool op die doos op p 20, en dan nog wat symbolen verderop (vierkantjes en zo).

Er kan zeker nog het een en ander worden gepuzzled.

O, ja, zo heel kleintjes...

Er staan dus DRIE woorden in dat album: Terminus, Dynamite, en Ques...

Ik was toch altijd in de veronderstelling dat het bij 19 zou eindigen: Terminus, eindpunt, slot!. Dat maakt met het dubbelnummer 9, 20 delen. Heeft iemand een uitspraak van A. die het een of het ander bevestigt.

Toen ik de vorige keer me afvroeg hoeveel delen er zouden kunnen zijn, zag ik de volgende mogelijkheden: 18, 19, 20 en 21.

Dat kwam o.a. doordat album 9, Le Passage, zowel één als twee delen kan zijn.

 

Op een deel dat "Terminus" heet, kan nog altijd een deel volgen dat "Epiloog" heet. Dus de "Terminus" hoeft niet het eindpunt te zijn. Een beetje zoals een bus pakken als je in een treineindstation afstapt.

 

De structuur van Arq was vanaf het begin heel strak vastgelegd op 3 x 6.

Voor Cap heeft Andreas zich echter altijd wat meer vrijheid gepermitteerd voor de totale lengte.

Met dat dubbele deel 9, De Doorgang, heeft hij het nog extra verwarrend gemaakt, zodat we alleen weten dat een deel het laatste is, nadat het ook werkelijk is verschenen.

 

Hoe strak de totale lengte van Arq ook is, grafisch is die reeks veel vrijer van opzet. Andreas experimenteert er lustig op los.

 

In Cap daarentegen is de albumlengte vrij, maar experimenteert hij grafisch minder.

De verhaaltypen daarentegen variëren wel erg sterk in Cap. Het gaat van interbellum-avontuur, zoals de eerste cyclus, tot woordenloze verhalen, zoals album 12.

Of een sterk psychologisch verhaal, zoals "Patrick" (deel 11).

Pas op: de grafische structuur van Cap is wél erg gevarieerd. De stijl zélf echter, de inkleuring, de lijnvoering, is dat veel minder.

 

Hij experimenteert in beide reeksen dus op verschillende vlakken.

 

 

Over deel 12: doordat het geen tekst heeft, kun je het ook een beetje zien als een spil waar de rest omheen draait. Dan zouden er 11 + 1 + 11 = 23 delen kunnen komen, maar dat acht ik zeer onwaarschijnlijk. A zelf heeft in geen enkel interview gesuggereert dat de reeks zo lang zou lopen.

Het zou dan trouwens nog erger kunnen, want als je De Doorgang voor twee albums telt, krijg je: 12 + 1 + 12 = 25 delen! Wat wel een aardig getal zou opleveren.

 

Zelf zie ik Cap als iets dat bestaat uit cycli van 5 dln. Daarom acht ik 20 dln heel erg waarschijnlijk, gewoon 4 x 5 = 20.

Maar in dat geval is ook 25 mogelijk!

Het 20e deel is dan het einde van de 4e cyclus, en daarna volgt dan een afsluitende 5e cyclus van 5 delen. En 5 x 5 is ook een aardig rekensommetje.

Maar niets in de laatste delen wijst erop dat het hoofdverhaal na deel 20 kan doorlopen. Er is sterk het gevoel dat er naar een apotheose wordt toegewerkt.

Hé, die wou ik ook net posten: Morder Gott uit Cap als nr 48 in de Schurkentop 333 van de Stipspeciaalzaak.

Montana uit Arq stond op 255. Nochtans ook een grote schurk.

Darth Vader staat er ook tussen, maar eigenlijk is dat een filmpersonage en geen strippersonage.

Goeie redenering, maar voor zover ik weet heeft A zich voor Cap nooit openbaar op een aantal vastgelegd.

De reeks loopt zo'n 20 jaar, en dan is het moeilijk om zeker te zijn over het einde. Een jaar of twee, drie geleden werd hij zelfs bijna gedwonen om de laatste vier albums in twee delen te persen. Op dat moment kwam er meer boven over het totale aantal, en daardoor is die 20 tamelijk zeker geworden.

Had ik toch verwacht dat de achterkant van de NL-editie van Zarkan hier een uitspraak over zou doen... maar niet heus dus.

Ik ben voor 'Eindpunt'

En dat is drie!

 

En nu kan de discussie losbarsten: is het nu drie, of eigenlijk vier? En wat is de precieze relatie tussen de laatste drie en de eerste? Verwijst drie na één ergens naar? Eigenlijk verbergen de drie de vier, en het cijfer vier (四) is in het Japans een ongeluksgetal, omdat het kan worden uitgesproken als "shi" (し), wat "dood" betekent.

"Drie" is ook de typische indeling van narratieve structuren: er is een begin, midden en eind. Daardoor voelen trilogieën natuurlijk aan, maar ze suggereren ook altijd dat er een eind, een dood is. Beklemtoont de vier achter de drie dan de dood?

Vier is meer dan drie. Het is zelfs een derde meer. Het kan als een overdaad van drie worden beschouwd.

Bedoelt de auteur dan dat overdood leidt tot de dood?

 

Of moeten we de eerste alleen maar beschouwen als een voorafspiegeling van de volgende drie, als de voorbereiding van een volledige uitwerking? Zoiets als: oefening baart kunst?

Is het eerste de kiem waaruit de drie groeien?

Zien we hierin dan ook een parallel met de verhouding tussen de eerste twee delen van Rork, en de eropvolgende vijf delen? Betekent het dat de eerste twee delen van Rork de noodzakelijke voedingsbodem zijn voor een uitgesponnen, episch-mysterieus verhaal zoals die laatste vijf delen?

Had ik toch verwacht dat de achterkant van de NL-editie van Zarkan hier een uitspraak over zou doen... maar niet heus dus.

Ik ben voor 'Eindpunt'

En nog iets: Arq wordt 18 delen, maar het is nu al duidelijk dat Cap er 20 worden.

Maar eigenlijk zijn het er dan 21, want deel 9 is een dubbelalbum.

Andreas had zich in een interview eens laten ontvallen dat hij na de afronding van Cap, eventueel wel nog losse albums met Capricornus zou maken, zoals hij ook deed met De Geesten van Rork. Maar dat was een ideetje waar hij toen mee speelde. Of het ook wordt uitgevoerd, is nog wat anders. Als je oudere interviews met Andreas leest, merk je vaak dat het een en ander is veranderd.

Had ik toch verwacht dat de achterkant van de NL-editie van Zarkan hier een uitspraak over zou doen... maar niet heus dus.

Ik ben voor 'Eindpunt'

En toch blijf ik voor "Terminus". Het is perfect bruikbaar, en het klinkt wat mysterieuzer dan "Eindpunt". En mysterie past bij Andreas.

Bij latere herlezingen van Rork - Fragmenten en Rork - Doorgangen merkte ik dat het verhaal zich in Amerika afspeelt. Oorspronkelijk had ik dat niet gezien, en toch was ik er dol op.

Dus of het echt allemaal zo doorschijnend helder moet zijn om goed te zijn ...

Het woord Dynamite staat ook in de strip.

Je hebt gelijk. Maar het is nog veel erger: "Terminus" staat er niét in.

De naam van het station begint met "Ques". Dat zie je op het uithangbord, maar dat is niet volledig zichtbaar.

Er werd duchtig gediscussieerd over of het station "Question" (=vraag) heet.

 

Overigens vind ik het titelloze albums een van de beste uit de reeks. Andreas vertelt zonder woorden een erg genuanceerd verhaal. Normaliter steunt dat soort verhalen op visuele grappen, maar dat is bij hem helemaal niet het geval.

Ik vermoed dat hij stiekem heel wat stomme films heeft bekeken.

Ik herinner me nog goed zijn aparte Skblllz.

Die nieuwe inkluering van R&k zuigt. Om beleefd te blijven. Het enige goeie is dat het lichtroze gedrocht nu bruin is geworden, maar verder... alsof ze alle kleuren met water hebben aangelengd om uit de kosten te komen.

Soms vraag ik me af of een auteur vertalers/uitgeverijen inlicht als er zo'n dingen als terminus in het verhaal zitten.

Ik zie geen probleem om Terminus in het Nederlands te gebruiken.

In een van de afl., nl. in het tekstloze deel, is "Terminus" trouwens het enige woord dat voorkomt: op een naambordje van een station.

Dus: Terminus houden!

Deze week in Nederland !

de Vlamingen nog een weekje wachten ?

 

 

Een beetje Vlaming kent Frans. Dus de Vlaamse Andreas-fan kent die boeken al.

Toen Charlie Hebdo werd aangevallen, was ik op zoek naar een Spirou. Niet de speciale, want die bestond nog niet.

 

Hier een tekst door mezelf over de dag van de aanslag.

 

Dit was een van de eerste reacties:

"ik moest erom lachen, maar ik weet weer eens niet zeker of dat de

bedoeling was - in elk geval een herkenbaar droog stukje malleMotte ;)"

 

Hoe ze daarbij komt, snap ik dus niet ...

 

 

Overigens duikt de speciale Je Suis Charlie nu ook op in winkels waar ze normaal geen Spirou verkopen.

Spaties tussen een leesteken en de laatste letter aan het einde van een zin. The horror !

Da's de Franse manier.

Het schijnt in het Nederlands ook gebruikelijk te zijn voor economische teksten: één spatie tussen het laatste woord van de zin en het leesteken, en achter het leesteken twee spaties.

Maar ik weet niet of dat alleen voor teksten economie in België is, of ook voor die in Nederland.

Je hebt geen idéé. Ik word soms afgerekend op het feit dat ik twee spaties tussen twee woorden heb laten staan, omdat het er maar één mag zijn.

Op den duur hanteert elke redactie zijn eigen huisstijl. Wij ook trouwens, maar binnen die stijl probeer ik dan wel consequent te blijven zodat het niet overkomt als een lukraak gekozen richting. Er komt ook wel wat jargon bij kijken.

"Goesting" filter ik trouwens niet uit aangeleverde teksten.

Ik wel, maar voor strips vind ik het lastig, omdat strips vol gesproken taal staan. En dan kun je altijd argumenteren dat het een taalkenmerk van het personage is.

Als je dat argument veel gebruikt, kom je echter op een glijdende schaal terecht, waardoor het erger en erger wordt.

Veel strips worden bovendien gelezen door kinderen, en dan zou ik dubbel voorzichtig zijn met slecht Nederlands.