Vlaamse Stripscenaristen

[shakeitupguy]

Los hiervan : zijn er eigenlijk 100% ten volle Vlaamse scenaristen (dus geen tekenaars die eigen verhalen schrijven) die ietwat bekend zijn in Vlaanderen? Ik moet eerlijk bekennen dat ik er zo direct geen uit de mouw kan schudden.

[Yncke]

Ik geloof niet dat Ivan Claeys tekent. (Zo ja, sorry Ivan.)

[TDPB]

Er zijn er natuurlijk wel een paar (geweest), maar de vraag is natuurlijk wat Shakeitupguy bedoelt met "ietwat bekend". Scenaristen waarvan het bekendheidsniveau hoger is dan dat van de tekenaars waarmee ze werken zijn er niet, heb ik de indruk.

De meeste niet tekende scenaristen werkten in het verleden overigens anoniem voor Studio Vandersteen of Jef Nys. ( Marck Meul, Jacques Bakker ofte Yaack, Leopold Vermeiren, Jan Ruysbergh, Peter Van Gucht...)

[TDPB]

De andere Ivan heeft pas laat in zijn stripcarrière de stap naar (strip)tekenaar gezet. Dus die zou je eigenlijk ook wel mogen meerekenen.

[TDPB]

Toch sterk dat de meeste striptekenaars hun eigen scenario's kunnen schrijven.

[Yncke]

Toch sterk dat er in gans Vlaanderen geen degelijke scenarist te vinden is voor striptekenaars.

Ik denk dat 't eerder omgekeerd is: hoe vlot vindt een scenarist in spe een degelijke tekenaar in Vlaanderen (die niet al met z'n eigen scenarios aan de slag is gegaan)?

[Ivan Claeys]

Toch sterk dat er in gans Vlaanderen geen degelijke scenarist te vinden is voor striptekenaars.

 

U wordt bedankt.

[Ivan Claeys]

Ik denk dat 't eerder omgekeerd is: hoe vlot vindt een scenarist in spe een degelijke tekenaar in Vlaanderen (die niet al met z'n eigen scenarios aan de slag is gegaan)?

 

Daar ligt wellicht de oorzaak van het 'magere aanbod' aan scenaristen. Ze krijgen nauwelijks de kans om zich te bewijzen en te verbeteren.

[shakeitupguy]

Er zijn er natuurlijk wel een paar (geweest), maar de vraag is natuurlijk wat Shakeitupguy bedoelt met "ietwat bekend". Scenaristen waarvan het bekendheidsniveau hoger is dan dat van de tekenaars waarmee ze werken zijn er niet, heb ik de indruk.

Ik bedoelde inderdaad wie de Vlaamse Jean Van Hamme, Mark Millar of Martin Lodewijk is :-p

 

We hebben gewoon een cultuur (oa omwille van het Studio systeem) waar onze tekenaars ook hun eigen verhalen schrijven dus weet ik niet of een prijs kan gegeven worden aan een scenarist.

 

Een prijs "Beste Vlaamse scenario voor een strip" zou meer toepasselijk zijn.

 

Dit scenaristvraagje kan misschien afgesplitst worden in een aparte topic.

[beus]

de laatste tijd werpt marc legendre zich toch eerder op als scenarist dan als tekenaar

met scenarios voor amoras, rode ridder, misschien/ooit/nooit en zat er niet nog iets in de pijplijn?

[Gast Kontiki]

Dit zit er in de pijplijn: http://www.stripspeciaalzaak.be/StripFacts_1304.php#MarcLegendre

[TDPB]

Urbanus heeft massa's albums op zijn naam staan als stripscenarist.

[Gast Natte aap]

Toch sterk dat er in gans Vlaanderen geen degelijke scenarist te vinden is voor striptekenaars.

 

dat vind ik toch een straffe uitspraak Koen.

 

Toch sterk dat de meeste striptekenaars hun eigen scenario's kunnen schrijven.

 

en dit toch ook.

 

Er zijn er uiteraard een paar die het kunnen. En dan bedoel ik goeie dingen schrijven. Maar er zijn er vooral veel die denken dat ze het kunnen en dan klagen dat de media, de uitgevers en het publiek hun genialiteit niet snapt. Blijkbaar is een scenario schrijven toch moelijker dan 46 pagina's lang wat mensen en grappen tekenen.

 

Voor half vlaanderen zich weer aangesproken voelt, trek het schoentje enkel aan als het je past, ik doel hier niet op iemand specifiek.

[retep]

Noem eens enkele sterke Vlaamse stripscenaristen op (die zelf geen strips tekenen).

 

Leg me eens uit waarom je een scenarist zoekt die zelf zijn strips niet tekent. Mij maakt het hoegenaamd niet uit of de scenarist het verhaal tekent of niet, als het verhaal maar goed is......

[Gast Natte aap]

Noem eens enkele sterke Vlaamse stripscenaristen op (die zelf geen strips tekenen).

 

ik sluit me aan bij het antwoord van Yncke en Ivan.

En ik wil de scenarist van S&W toch ook niet vergeten. Ik lees S&W zelf niet graag, maar het is een kwaliteit om je publiek te bereiken en dat doet hij blijkbaar goed.

[Gast Natte aap]

De meeste niet tekende scenaristen werkten in het verleden overigens anoniem voor Studio Vandersteen of Jef Nys. ( Marck Meul, Jacques Bakker ofte Yaack, Leopold Vermeiren, Jan Ruysbergh, Peter Van Gucht...)

 

en dit vind ik ook een goeie verklaring

[retep]

Zie de eerste post in deze topic. 

OK, dat had ik dan weer niet gelezen. Maar dan valt Martin Lodewijk (Shakey noemt hem als Neerlands hoop in bange dagen) af want die tekent wel strips. 

[TDPB]

en dit toch ook.

 

Er zijn er uiteraard een paar die het kunnen. En dan bedoel ik goeie dingen schrijven. Maar er zijn er vooral veel die denken dat ze het kunnen en dan klagen dat de media, de uitgevers en het publiek hun genialiteit niet snapt. Blijkbaar is een scenario schrijven toch moelijker dan 46 pagina's lang wat mensen en grappen tekenen.

 

Maar de succesvolste vlaamse reeksen werden wel allemaal gemaakt door stripauteurs die zowel tekenden als schreven: Vandersteen, Nys, Sleen, Pom, Geerts, Merho, Biddelloo, Leemans, Jean-Pol...

Van sommigen kan je zelfs zeggen dat ze betere vertellers dan tekenaars waren.

[Yncke]

Heeft Luc Van Peborgh nog iets anders geschreven dan Tyndall? (Een snelle google zegt van niet...)

[Gast Natte aap]

Maar de succesvolste vlaamse reeksen werden wel allemaal gemaakt door stripauteurs die zowel tekenden als schreven: Vandersteen, Nys, Sleen, Pom, Geerts, Merho, Biddelloo, Leemans, Jean-Pol...

Van sommigen kan je zelfs zeggen dat ze betere vertellers dan tekenaars waren.

 

vandaar dat ik ook zei dat er een paar zijn die het wel kunnen hé Tom, Ok, zelfs meer dan een paar

 

Maar een Cauvin of een Goscinny zou bvb in Vlaanderen geen schijn van kans maken omdat het onze stripcultuur niet is. Dat is geen verwijt naar niemand, het is wat het is.

[TDPB]

We gaan het ook nooit weten, want er is nooit iemand van het niveau van die twee heren geweest. Cauvin schreef overigens af en toe voor Nederlandstalige strip(maker)s. Lowietje voor Berck bijvoorbeeld. Of Circus Maximus voor Hec Leemans. En natuurlijk Sammy voor Berck en Jean-Pol, maar dat is natuurlijk een randgeval. Net zoals Goscinny's scenario's voor Morris, die andere randgevalvlaming.

[Gast Natte aap]

Ik weet niet of er nooit iemand van het niveau van die twee is geweest. Ze zijn althans niet door gebroken, maar of dat een gebrek aan kwaliteit of een gebrek aan mogelijkheid was, daar durf ik me niet over uitspreken.

 

Ivan Claeys is alvast aan die weg aan het bouwen, en ik hoop dat het hem lukt.

[TDPB]

Ik heb het gevoel dat dat niet tekenende stripscenaristen zich hier vooral aan het realistische avonturengenre wagen. Denk bijvoorbeeld aan de veel te vroeg gestorven Daniel Janssens of de scenaristen van Betty & Dodge en dat de zelf tekende scenaristen vooral actief zijn in het humoristische genre.

(kwestie van nogal ruw te veralgemenen)

[Yncke]

Hm. Misschien een beetje omdat ik niet zoveel het zuiver humoristische genre lees, maar bij de tekenaar-scenaristen denk ik vooreerst aan Steven Dupré, Ken Broeders en Brecht Evens. Dus ik heb een beetje een 'euh?' gevoel bij die uitspraak...

[TDPB]

Ik heb het niet over de laatste jaren, maar over de volledige vlaamse stripproduktie sinds het begin der tijden. En in dat opzicht stellen Ken en Brecht niet zo verschrikkelijk veel voor (en ja, dat klinkt véél negatiever dan ik het bedoel).

Bij Steven denk ik ondanks zijn recenter realistisch getekende werk eigenlijk nog steeds voornamelijk aan humoristische strips (Wolf en consoorten).

 

Soit, mijn opmerking was, zoals ik al schreef, een ruwe veralgemening.

[Yncke]

Wolf rekende ik meer tot de avonturenstrips, maar in dat licht kan ik je redenering volgen.

[Suske]

Noem eens enkele sterke Vlaamse stripscenaristen op (die zelf geen strips tekenen).

Laurent Letzer

[Geinz]

is Marc Legendre eigenlijk al genoemd?

[ivo]

Misschien is het vooral omdat een tekenaar die ook scenarist is, de koek niet hoeft te delen? Een koek die sowieso al niet zo groot is...

[shakeitupguy]

OK, dat had ik dan weer niet gelezen. Maar dan valt Martin Lodewijk (Shakey noemt hem als Neerlands hoop in bange dagen) af want die tekent wel strips. 

Correct. Niet aan gedacht. Bij het horen van zijn naam denk ik steeds aan scenarist van Storm net zoals ik Convard meer beschouw als scenarist.

[TDPB]

Misschien is het vooral omdat een tekenaar die ook scenarist is, de koek niet hoeft te delen? Een koek die sowieso al niet zo groot is...

 

Dat geldt vooral nu. Om die reden kleuren tekenaars ook steeds vaker hun eigen strips in. Maar in de hoogdagen van het genre was dat niet van belang hoor.

[Peter Moerenhout]

Zoals al gezegd is hier hebben wij een cultuur waarin tekenaars vaak hun eigen scenaristen zijn. Om beiden tot in de puntjes te beheersen moet men al zeer getalenteerd zijn.

 

Wat heel veel gebeurt in de Belgische strip is dat tekenaars die niet zo goed zijn in het schrijven van verhalen toch hun eigen verhalen schrijven. Dat resulteert vaak in nogal dromerige strips zonder een begin, midden en eind en zonder rode draad of echte plot. Dat is een genre op zich en ik heb al zeer goede strips van dat soort gelezen. Dit is dus geen waardeoordeel. We zijn dat soort strips ook gewend hier.

 

Het concept stripscenarist is heel ongekend in België. Ik kom bijvoorbeeld heel vaak tegen dat ik aan mensen moet uitleggen dat je strips ook enkel kan schrijven. (En dan nog vragen ze me de volgende keer als ik ze tegen kom of ik nog strips teken.)

 

Wat ik wil zeggen is dat een extreem goede tekenaar vaak wegkomt met een zelfgeschreven strip omdat hij hoog scoort met zijn/haar prachtige beelden. Een extreem goede scenarist die niet of slecht tekent raakt hier niet mee weg. Die moet wel een tekenaar zoeken. En door de hier aangehaalde argumenten kan dat moeilijk zijn.

 

In onze contreien zijn we nogal gefocust op het visuele. In vele andere stripculturen is het heel gewoon dat scenaristen en tekenaars samen werken. Dat leidt vaak tot nog betere strips.

ik ben, als het op Engelstalige strips aankomt, eerder iemand die scenaristen volgt. soms lees ik een zo uitstekend verhaal dat minder goed getekend werd. (En dat is uiteraard spijtig) Maar zoiets is in onze streken veel moeilijker te vinden.

 

In mijn ervaring zijn sommige tekenaars er op gebrand om hun eigen verhalen te schrijven en dat komt deels door de argumenten die ik hier aanhaal. Voor een deeltje van hen zou het goed zijn om de eigen kwaliteiten én slechte punten te erkennen. Er zouden betere strips van komen.

 

Mensen die willen scenario's schrijven laten ook snel de moed zakken omdat ze gewoon niet aan een tekenaar raken. (en er valt sowieso inderdaad niet veel te verdienen met het maken van strips) Het mes snijdt aan beide kanten. zij zouden moeten voort ploeteren en proberen tekenaars te overtuigen met kwalitatief werk.

[TDPB]

Het concept stripscenarist is heel ongekend in België. Ik kom bijvoorbeeld heel vaak tegen dat ik aan mensen moet uitleggen dat je strips ook enkel kan schrijven. (En dan nog vragen ze me de volgende keer als ik ze tegen kom of ik nog strips teken.)

 

Niet enkel hier hoor. Ik ken een Amerikaans stripscenarist die niet anders doet dan klagen over het feit dat mensen hem maar blijven contacteren om een strip te tekenen.

[Peter Moerenhout]

Niet enkel hier hoor. Ik ken een Amerikaans stripscenarist die niet anders doet dan klagen over het feit dat mensen hem maar blijven contacteren om een strip te tekenen.

 

Dat kan daar ook gebeuren natuurlijk, maar het punt is eerder dat het een feit is dat (bij benadering) 90% van de amerikaanse strips gemaakt worden door een schrijver én een tekenaar. (en vaak nog een inkter, inkleurder en een letteraar)

[marioboon]

Ik was vroeger ook zo een tekenaar die alleen maar zijn eigen verhalen wilde tekenen. Hoewel ik mijn carrière als scenarist ben begonnen.

Maar de laatste jaren lukt het me niet meer zo goed (en eerlijk gezegd, wil ik er de tijd niet meer voor maken) en wil ik liever samenwerken met een schrijver waarbij we samen de ideeën leveren en hij ze dan uitwerkt.

[Gast Kontiki]

Jaren geleden van een Vlaamse scenarist (ik weet alleen niet meer wie) gehoord dat hij op een stripbeurs aan een dame probeerde uit te leggen wat precies het schrijven van strips inhoudt. Zij was ervan overtuigd dat zijn taak er enkel uit bestond om de tekstballonnen te letteren en dat hij daarvoor dus wel mooi moest kunnen schrijven.

[MA LINK]

Jaren geleden van een Vlaamse scenarist (ik weet alleen niet meer wie) gehoord dat hij op een stripbeurs aan een dame probeerde uit te leggen wat precies het schrijven van strips inhoudt. Zij was ervan overtuigd dat zijn taak er enkel uit bestond om de tekstballonnen te letteren en dat hij daarvoor dus wel mooi moest kunnen schrijven.

Ja Kontiki, die dame heeft groot gelijk.

Ne zekere Barcas ;-) ook ne Vlaamse scenarist doet naar het schijnt heel goed en minitieus (voor diegenen die het niet of anders begrijpen: tekstbalonnen vullen en mooi schrijven). Whoehaha

[dirk (monsieur toupet)]

Er is gewoon ook een fundamenteel onevenwicht:

- een deftig scenario heb je op een maand toch wel geschreven

- datzelfde scenario uittekenen zal echter een veelvoud aan maanden duren.

 

Er moet denk ik al een serieuze vertrouwensrelatie bestaan voor je aan het scenario van een ander wil beginnen.

 

En hoeveel van de would be - stripscenaristen weten eigenlijk wat het inhoudt om een scenario te schrijven. Ik zie soms zoekertjes op (franstalige) fora van scenaristen op zoek naar een tekenaar: die denken dat een pitch of een korte inhoud van enkele alinea's een scenario vormt.

 

Maar ik wil de scenaristen zeker niet afkatten. Ik ben geen tekeningenfetisjist. Liever een knap scenario met knullige tekeningen dan een knullig scenario met de knapste tekeningen. Als ik enkel mooie plaatjes wil zien, ga ik wel naar een museum.

[Peter Moerenhout]

Er is gewoon ook een fundamenteel onevenwicht:

- een deftig scenario heb je op een maand toch wel geschreven

- datzelfde scenario uittekenen zal echter een veelvoud aan maanden duren.

 

Over het algemeen heb je gelijk. Maar dat is zoals steeds zeer genuanceerd. Sommige tekenaars kunnen twee pagina's per dag afwerken, andere werken een week aan een pagina. Is er ook een inkter, inkleurder, letteraar betrokken? Enzovoort.

 

Sommige scenario's vergen ook zeer veel inleeswerk, studie en opzoekingswerk. En maak ook niet de fout om het effectieve schrijven als de enige werktijd te nemen. Ik schrijf vrij snel en de meeste scenario's vergen minstens drie keer zoveel denktijd tegenover de effectieve schrijftijd.

 

Het vinden van een goed idee heeft ook te maken met de versatiliteit, originaliteit en het talent van de schrijver. Dat is ook iets waard.

 

In mijn ervaring echter zijn de terreinen "verhaal" en "tekeningen" niet zo strak afgebakend. En daar komt inderdaad het vertrouwen waar je het over had om de hoek kijken. Als bijvoorbeeld een tekenaar op me afstapt met een idee en ik moet dat enkel uitschrijven (zonder plot te bedenken) dan heb ik natuurlijk veel minder werk. En zelfs al komt het verhaal en het idee helemaal van de schrijver, dan nog zal een goede tekenaar dat verhaal verrijken met de ontwerpen van de personages en zal hij misschien zelfs dingen in vraag stellen, wat de schrijver alleen maar leidt tot een beter verhaal.

 

Voor "Paris", dat ik met Maarten Vande Wiele maakt kwam het hele verhaal, de plot en het grootste deel van de dialogen van hem (en deels van Erika Raeven). Ik schreef wat scènes bij, hield me bezig met het verdelen van scènes en beelden, met het ritme, met de dialogen, enzovoort. In zo'n geval zou het inderdaad diefstal zijn om te gaan staan op een 50-50 verdeling van de rechten.

 

Hier in België, in de categorie Graphic novel (Bah) speelt geld niet zo'n grote rol, wegens dat er daar toch niet veel mee te verdienen valt. (Zo heb ik met veel mensen slechts een mondelinge overeenkomst. Men zou kunnen zeggen dat dat niet slim is maar ik antwoord daarop dat 200 euro het niet echt waard is om iemand te bedriegen in dit kleine wereldje.

 

Een ander aspect (één dat ook meer geldt voor de grotere namen en het buitenland) is bijvoorbeeld de naamsbekendheid van tekenaar en/of scenarist. Het is een zeer gangbare praktijk dat een zeer bekende en gevestigde collaborateur een hogere paginaprijs of een hoger percentage royalties krijgt dan de minder bekende collaborateur. Langs de ene kant normaal, me dunkt, omdat de bekende naam een grotere oplage verzekert...

 

De knulligheid van would be scenaristen is al lang een doorn in mijn oog. Ik merk ook dat zogenaamde cursussen scenarioschrijven eerder focussen op "creatief schrijven", dat wil zeggen de inhoud, dan op de technische aspecten en het "hoe" van het schrijven van een scenario. (En daar zijn ook zeer veel verschillende manieren voor)

 

Ik zou zeer graag een cursus stripscenario's schrijven geven, maar daar is niet echt bijster veel interesse voor, en voor noppes begin ik daar nu ook weer niet aan. :-)

 

In mijn functie als hoofdredacteur van Plots en nu Stroke, kom ik ook heel wat slechte tekenaars tegen die niet weten dat ze nog niet goed genoeg zijn. Knulligheid bij tekenaars bestaat dus ook. Ik vind dat vreemder dan de knulligheid bij scenaristen omdat het bij tekeningen toch zeer snel duidelijk is, bij oogopslag als het ware. En bij tekeningen is het argument "niet weten hoe het moet" ook minder valabel.

[Gast Natte aap]

Er is gewoon ook een fundamenteel onevenwicht:

 

 Liever een knap scenario met knullige tekeningen dan een knullig scenario met de knapste tekeningen. Als ik enkel mooie plaatjes wil zien, ga ik wel naar een museum.

 

werktijd en effect hebben hoegenaamd geen bal met elkaar te maken. Als ik op mijn werk enkel mijn collega's zou mogen belonen die me laten zien dat ze hard werken, hou ik geen kwaliteit meer over. Ik hoef niet te zien dat je hard werkt, ik wil je resultaat zien. Als je dat op een uurtje kan, mij best, als je daar acht uur voor nodig hebt, mij best. Je krijgt hetzelfde loon want enkel het resultaat telt. Of een scenarist nu langer of korter werkt dan een tekenaar is irrelevant, enkel het resultaat telt. En trouwens, een scenarist hoeft niet zo maar te stoppen als de eerste versie geschreven is. Je kan steeds "regisseur" of klankbord blijven spelen voor de tekenaar. Dialogen aanpassen als blijkt dat sommige scènes niet werken. Tekenen lijkt over het algemeen "ambachtelijker" maar er is een megagroot verschil tussen een goed idee hebben en dat idee ook in een goed leesbare strip gieten. Dat is pure ambacht, puur techniek, zweten en zwoegen, herschrijven, schrappen en opnieuw hele scènes herbeginnen. Er zullen heus scenaristen zijn die het kunnen, maar ik vermoed dat de meeste scenaristen toch veel herschrijven. Maar dat is uiteraard zeer speculatief.

 

Ik wil uiteraard niet zeggen dat elke scenarist geniaal is, verre van zelfs, maar in een aantal gevallen is een tekenaar beter af mét scenarist dan zonder. Alhoewel ik nog steeds achter de uitspraak sta dat een aantal tekenaars ook een goed verhaal kunnen vertellen zonder scenarist. Er zijn voorbeelden genoeg te vinden die dat kunnen. (ik noem geen namen om er niet enkele te kunnen vergeten) Maar soms heeft een tekenaar wel een goed idee, of een aantal goeie scènes maar geen verhaal. Geen spitse dialogen, geen karakterontwikkeling, geen narratief. Als je dan niet veel werk hebt in "tijd" om van die verzameling ideeën toch iets coherent te maken, kan je inderdaad zeggen dat een scenarist er niet veel tijd in steekt. Maar je zou evengoed kunnen zeggen dat het album nooit leesbaar had geweest als de scenarist zich er niet mee had bezig gehouden.

 

Ik vind dat woordje "fundamenteel" een beetje overdreven. Je doet het zo uitschijnen alsof de strip staat of valt met de tekenaar en de scenarist er enkel bij komt om de tekst in de vakskes te zetten en het geld op te rapen. Er zijn veel matig getekende strips toch succesvol of goed dankzij een goed scenario en er zijn veel matig geschreven strips toch succesvol vanwege de geweldige tekeningen. Maar de toppers hebben beide.

 

Overschatting is inderdaad een jammerlijk gegeven waar veel artiesten zich aan bezondigen. Ik geloof dat je enkel door open te staan voor kritiek en feedback je jezelf realistisch kan houden en jezelf kan blijven verbeteren. En durven toegeven dat er iets niet goed is. Het is nooit de schuld van iemand anders als je niet doorbreekt, enkel van je eigen kwaliteit.