Onverwachte Censuur

[Peter Motte]

Er zijn veel vormen van censuur.

Wat dacht je hiervan:

 

Nederlands:

Rare jongens, die Romeinen

 

Oorspronkelijk:

Ils sont fous, ces Romains.

 

Ken jullie nog zulke gevallen van verborgen censuur?

 

 

 

[Rik]

Er zijn veel vormen van censuur.

Wat dacht je hiervan:

 

Nederlands:

Rare jongens, die Romeinen

 

Oorspronkelijk:

Ils sont fous, ces Romains.

 

Ken jullie nog zulke gevallen van verborgen censuur?

 

Is dit censuur of creatieve vertaling? Gezegdes vertalen is altijd lastig, Kijk maar eens naar Louis van Gaal

[Zwendel]

Ik vind het eigenlijk een goede vertaling.

 

Je hebt nog zo van die creatieve vertalingen:

 

Guust Flater: 'Nou Moe' (m'enfin)

[Peter Motte]

Je kunt er inderdaad over discussiëren, maar Kuifje-kenners kunnen je vertellen dat de vloekwoorden van Haddock ook vaak werden verzacht.

Een uitstapje naar tv: de ondertitels censureren ook vaak, en dan is plaatsgebrek nogal eens de uitvlucht.

[SPeeDy]

Wat bedoel je juist met "verborgen"? Artikel in de laatste BS gelezen? Ging over al dan niet afbeelden van hakenkruizen. Bijzonder interessant.

[retep]

Het ondertitelen van een tv programma is razend moeilijk. Een ondertiteling is dan ook een versimpelde versie van wat je hoort. Bij vertalingen (van strips) gaat ook een hoop verloren. Asterix is daar natuurlijk berucht om, ik las in een Asterix blog:

 

In Asterix en de Belgen wordt bijvoorbeeld Victor Hugo bedankt, voor zijn tekstbijdragen. Die zullen in het Nederlands helemaal niet zijn overgekomen. Goscinny speelde alleen in op wat waarschijnlijk elk Frans schoolkind ooit leerde. Hugo schreef een gedicht over de Slag bij Waterloo, met de gevleugelde woorden:

 

In de Franse versie levert dat onder meer een grap op over eten die werkt,

Waterloo! Waterloo! Waterloo! morne plaine…

 

en in de anonieme Nederlandse vertaling slaat zulks volledig dood. Waterzooi plakt daar aan de darmen.

Waterzooi, waterzooi, morne plat !

 

 

Of er bij vertalingen (naar NL) doelbewust wordt gecensureerd lijkt me onaannemelijk, wiens belang dien je daarmee ? En dan nog hebben vertalers niet een beroepseer/code ?

 

 

http://boeklog.info/dossier/asterix/

 

 

 

http://www.newscientist.nl/nieuws/ondertiteling-en-nasynchronisatie-wijken-nogal-eens-af-van-de-originele-tekst/

[Guest Kameraad Mauser]

Wat bedoel je juist met "verborgen"? Artikel in de laatste BS gelezen? Ging over al dan niet afbeelden van hakenkruizen. Bijzonder interessant.

Nochtans is het hakenkruis best een mooi symbool. Krachtig, dynamisch en aristocratische superioriteit. Anarcho-monarchistisch...

[Guest Kontiki]

Beschouwen jullie zulke vertaalkeuzes werkelijk als censuur? Dat lijkt me extremistisch vergezocht.

[Peter Motte]

Soms is het dat volgens mij wel.

"Rare jongens, die Romeinen" is een stuk zachter dan "Ze zijn gek, die Romeinen."

"Rare jongens" ontstond volgens mij omdat "Ze zijn raar, die Romeinen", helemaal niet klinkt.

[RWuitgeverij]

Soms is het dat volgens mij wel.

"Rare jongens, die Romeinen" is een stuk zachter dan "Ze zijn gek, die Romeinen."

"Rare jongens" ontstond volgens mij omdat "Ze zijn raar, die Romeinen", helemaal niet klinkt.

 

In de geest van de tijd van de oorspronkelijke vertaling is 'raar' hard zat. Daarnaast blijkt mijns inziens júíst door te vertalen met 'rare jongens, die romeinen' hoe stérk de vertaler(s) waren. Het is bijna allitererend en daardoor loopt het en rolt het van de tong. Het is tenminste een vertaling waar over nagedacht is - was er indertijd google geweest dan had ik 'Ze zijn gek, die Romeinen' een google translate gevonden en daarin ben ik het ook vreselijk eens met Rik en Zwendel: dit is creatief.

 

Het is zelfs dusdanig geslaagd dat 'Rare jongens, die Romeinen' en 'Nou moe' lange tijd tot de populaire spreektaal behoorden. Evenals 'duizend bommen en granaten!'. Hoe verzwakt die vertalingen dan misschien wel lijken, ik denk dat de vertalers er trots op mogen zijn dat dit in de Nederlandse taal betekenis heeft gekregen. Sterker nog, ik denk dat iedere huidige vertaler dit zich als voorbeeld mag nemen.

[Bonte]

Soms is het dat volgens mij wel.

"Rare jongens, die Romeinen" is een stuk zachter dan "Ze zijn gek, die Romeinen."

"Rare jongens" ontstond volgens mij omdat "Ze zijn raar, die Romeinen", helemaal niet klinkt.

Ik ben volledig akkoord met RWuitgeverij maar 'raar' heeft ook in het Vlaams/Nederlands dezelfde betekenis. Misschien zoek je het te ver met dit voorbeeld?

 

- een rare druif (knakker, pias) [een zonderling iemand]

- 5) Bevreemdend 6) Bijzonder 7) Bizar 8) Bespottelijk 9) Bedenking 10) Briek 11) Curieus 12) Draaierig 13) Dwaas 14) Excentriek 15) Eigenaardig 16) Grappig 17) Grotesk 18) Gek 19) Idioot 20) Komiek 21) Merkwaardig

 

http://www.encyclo.nl/begrip/Raar

 

'Fou' heeft ook andere betekenissen in het Frans dan 'gek'.

[retep]

Soms is het dat volgens mij wel.

"Rare jongens, die Romeinen" is een stuk zachter dan "Ze zijn gek, die Romeinen."

"Rare jongens" ontstond volgens mij omdat "Ze zijn raar, die Romeinen", helemaal niet klinkt.

 

Ligt dat ook niet, en nu begeef ik me op glad ijs, aan de landsaard. Een geëxalteerde Fransman die roept vous etes fou zie ik zo voor me even als de bedaarde hollander die mompelt, nou nou rare jongens........ Die rare jongens vind ik dus geniaal en heel goed passen bij de nederlandse asterix boeken.

[Lük Bey]

Ik zie daar ook helemaal geen censuur in. Waarom zouden ze, om de "Romeinen" niet voor het hoofd te stoten? 

[Rik]

Ik denk dat er vooral sprake is geweest van censuur in de jaren 1950-1965. Veel stripverhalen moesten worden aangepast omdat men de verhalen te eng, te gewelddadig of te bloot vond voor de kwetsbare jeugd.

 

Voorbeelden hiervan zijn:

 

- De onthoofding van een Chinees in Corentin - zwaard en bewegingslijnen werden weggeretoucheerd.

- De prehistorische vogels in Het raadsel van Atlantis die Mortimer ziet voor hij bewusteloos raakt..

- De Vlaamse teksten van Willy Vandersteen bij Suske en Wiske. In de bokkenrijders zitten Sus en Wis samen op zolder en horen beneden de boeven praten over wie ze allemaal willen beroven. Wiske zegt bij de Vlaamse tekst- "Goh, gaan ze een belastingkantoor oprichten?"  Mijn landgenoten hebben daar de fantastische vertaling van gemaakt : " Tjonge wat een boeven" .

[Johan de Neef]

Een goede documentaire over censuur in de Franse edities van diverse comics is Marvel 14: Les super-heros contre la censure.

 

Is op Youtube wel te vinden.