Waarom Vlaanderen Altijd Voor Zal Lopen Met Strips

[ere]

‘De Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. doet een beroep op de directeuren der Rijksscholen, Gemeentebesturen en schoolbesturen om te bevorderen dat het verspreiden van zogenoemde beeldromans zowel op school als daarbuiten zoveel mogelijk wordt tegengegaan. Deze boekjes, die een samenhangende reeks tekeningen met een begeleidende tekst bevatten, zijn over het algemeen van sensationeel karakter zonder enige andere waarde.’

Invloed

Deze strenge waarschuwing, die op 25 oktober 1948 in de dagbladen verscheen, heeft tot op de dag van vandaag invloed op de discussie over strips in Nederland. Van beeldverhalen hoefden opvoeders destijds op z'n zachtst gezegd geen heilzame werking te verwachten op de ontwikkeling van hun kinderen. In de pers waren meerdere verontruste berichten verschenen over jeugdige vandalen. Ze bleken – o wonder – thuis enige ‘tientallen beeldverhalen’ te hebben staan, de bron van alle kwaad.

Hoewel de ministeriële oproep anno 2016 overtrokken aandoet, is hij tot verdriet van stripliefhebbers nooit officieel ingetrokken.

 

Vanuit school en thuis werd striplezen aktief tegengewerkt. Afgezien van een enkele krantenstrip (vooral tekststrips) verschenen er nauwelijks nog striptijdschriften en -boeken. 

 

Uit eigen ervaring, en bij navraag onder vele anderen bleef dit helaas tot eind 20e eeuw de norm in nederland.

 

Gek genoeg zijn er strips die als "literatuur" geaccepteerd worden, Bommel, Asterix, Maus bijvoorbeeld, zonder dat dit de mening aantast, zelfs van liefhebbers van die strips, dat strips minderwaardig zijn.

 

Of we deze fatale achterstand in tijden van algehele ontlezing ooit zullen inlopen? Ik betwijfel het.

[ekaoeie]

Vervang overal het woord strip door "games".

 

Verder denk ik dat je conclusie volledig fout is.

[TDPB]

edit: ik heb niets gezegd

[Gast Kameraad Mauser]

Nederlands staatsonderwijs dient uitgeroeid te worden.  Daar komt nooit iets goeds van. Ofwel zijn het hersenloze millennials die binnen een jaar of 4 zullen de grootste onzin zullen uitbraken aan de komende generaties, ofwel zijn het relieken die stammen uit de direkte naoorlogse periode waarin ze neurotisch protestants werden opgebracht en in feite liever katholiek waren. En katholieken waren al even dogmatisch. Dus een ietwat verstandig mens weet dat de huidige onderwijssystemen episch falen in het ook maar iets bijbrengen van wat inhoudelijk en gedegen kennis zou kunnen zijn. Het wordt al iets beter in het hoger en universitair onderwijs, maar alle voorgaande jaren worden veelal verkwanseld als zodanig.

Gelukkig is er het internet.

[sjaakie]

 

Gelukkig is er het internet.

 

want daar staat geen onzin op.

[pudifar]

want daar staat geen onzin op.

[Gast Kameraad Mauser]

Daar staat heel veel onzin op. Maar ook zaken die je anders niet in het regulier onderwijs aangereikt krijgt.

[Hardcover]

De volledige tekst van bijgaande brief NL overheid aan het onderwijs:

 

***********************************************************

 

 

MINISTERIE VAN ONDERWIJS, KUNSTEN EN WETENSCHAPPEN

L.O. 45336
Verz. 27/10,48
R

Afd. L.O. No.45336
Betreffende: z.g. beeldromans

AAN de directeuren van Rijksscholen, de gemeentebesturen, de besturen van de van Rijkswege gesubsidieerde Nijverheidsscholen en de besturen van bijzondere scholen voor uitgebreid lager onderwijs.

's-Gravenhage, 19 October 1948

Het is mij bekend, dat een deel van de Nederlandse schooljeugd veelvuldig z.g beeldromans leest. Deze boekjes, die een samenhangende reeks tekeningen met een begeleidende tekst bevatten, zijn over het algemeen van een sensationeel gehalte zonder enige andere waarde.

Het is niet mogelijk tegen de drukken, uitgevers of verspreiders van "deze" romans strafrechtelijk op te treden, terwijl evenmin iets kan worden bereikt door geen papier beschikbaar te stellen, aangezien het voor deze uitgaven benodigde papier op de vrije markt verkrijgbaar is. Hoewel ik er van overtuigd ben, dat op de meeste scholen het lezen van deze boekjes zo veel mogelijk wordt tegengegaan, zal ik het toch op prijs stellen, indien gij het personeel Uwer scholen er, wellicht ten overvloede, op wilt wijzen, dat het gewenst is toe te zien, dat de leerlingen de beeldromans niet in de school brengen of onder hun makkers verspreiden. Naar de omstandigheden dit wenselijk maken, waren de leerlingen te wijzen op het zeer oppervlakkige karakter van deze lectuur en op de talrijke boeken, die hun belangstelling meer waard zijn.

DE MINISTER VAN ONDERWIJS, KUNSTEN EN WETENSCHAPPEN

J. Gielen

besturen bijz. scholen voor V.H.M.O.

 

 

****************************************************************************

 

Tijdens mijn lagere schoolperiode, midden jaren 60, heb ik diverse malen op het strafbankje gezeten voor het in bezit hebben van en dealen met beeldromans. Die werden op het schoolplein ook meteen afgenomen

door de getipte leraren en ook meteen publiekelijk vernietigd. Heb dus al vroeg te maken gekregen met verklikkers.

Volgens mij geldt dat beeldromanadvies van de overheid nog steeds, cq. is nog niet herroepen: in NL worden beeldromans/strips dus eigenlijk gedoogd. (Heb echter tot op heden nog geen inval van de politie gehad

voor het in bezit hebben van beeldromans...) Uiteraard hangt bijgaande brief ingelijst boven mijn stripcollectie.

[linthout]

Vijftig jaar later waren er nog steeds een aantal scholen waar het verboden was Urbanusstrips te lezen.

[Werner]

Vijftig jaar later waren er nog steeds een aantal scholen waar het verboden was Urbanusstrips te lezen.

Cultuurbarbaren!

[Yncke]

Vijftig jaar later waren er nog steeds een aantal scholen waar het verboden was Urbanusstrips te lezen.

Is dat niet de beste manier om te bekomen dat iedereen op school 't las?

[retep]

Kom kom gaan we ons nog druk maken over ministeriële oekazes van 60-70 jaar geleden ? Er worden nu plenty strips/stripplaatjes gebruikt in het onderwijs, denk maar eens aan de strips van Eric Heuvel over de bezetting. Hoewel ik al best wel oud ben (gelukkig nog niet zo belegen als Robert die al in de jaren 60 de schoolbankjes warm hield) heb ik nog nooit (vanuit school) een afkeurend woord over strips gehoord. Ik las mijn Luckys, Sus en wissen en Asterixen gewoon op het schoolplein in de jaren 70, geen enkele onderwijsgevende die daar iets van zei..

[Kool Thing]

In de boeken van de lagere school wemelde het van striptekeningen- en figuren. Zeker Frans werd er volledig gegeven met Cedrics, Bollie en Billie, etc. 

 

De jongste zit nu in het eerste latijnse, en de de eerste 10 bladzijden van zijn handboek bestaat voor 60% uit strips. Van Asterix, Alex tot Suske en Wiske 

[eriktex]

Dat er meer strips verkocht worden in Vlaanderen (en Frankrijk) dan in Nederland daar hoeven we niet over te discussieren. Maar om dat nu te verklaren met een brief van vlak na de oorlog?!

 

Bovendien zie ik op dit moment toch best veel positieve ontwikkelingen: stripblad Eppo verschijnt al weer enkele jaren, en er is nu ook het fraaie Stripglossy. Daar hebben Nederlandse tekenaars een hele mooie publicatiemogelijkheid. En afgelopen zaterdag kwam daar nog Hollandsch Metaal bij. Hulde! Wat stelt Vlaanderen daar tegenover?

 

En er is zoveel talent in NL op dit moment: die 6 S&W voor SOS kinderdorpen zijn overal meer dan goed ontvangen, Aimee de Jongh mag voor Dupuis gaan tekenen op scenario van Zidrou, Hanco Kolk doet Robbedoes en er zijn NL tekenaars gevraagd voor nota bene Blake en Mortimer... Het wachten is op een internationaal project voor alleskunner Gerben Valkema. En er is ook nog eens heel veel aanstormend jong talent.

 

Just my 50 cents...

 

Erik

[Lecram]

Hela, het is toch geen wedstrijdje......als het goed met strip vlaanderen gaat dan gaat het ook goed met strip Nederland en omgekeerd.....boekjes in dezelfde taal....hahaha

 

Het is inderdaad vreemd dat Vlaanderen geen serieus stripblad heeft, jammer. Had graag weer Robbedoes weekblad gezien.

 

En ik weet niet wat voor scholen in welke uithoeken jullie zaten, maar ik heb nooit iets van tegenstand gemerkt, Asterixen, Lucky Lukes en Suswissen werden door een ieder gelezen. Veel meer toen dan nu. Ieder gezin (op de bible belt na waarschijnlijk) had de genoemde reeksen en later strips als Jans jans en de kinderen toch wel in huis.

[Peter Motte]

Vijftig jaar later waren er nog steeds een aantal scholen waar het verboden was Urbanusstrips te lezen.

Domme bemoeizucht.

[Peter Motte]

Dat er meer strips verkocht worden in Vlaanderen (en Frankrijk) dan in Nederland daar hoeven we niet over te discussieren. Maar om dat nu te verklaren met een brief van vlak na de oorlog?!

Vind ik ook.

Het striplandschap in Vlaanderen en Nederland is erg veschillend.

Overigens worden er in NL meer exemplaren van Sus&Wis verkocht dan in Vl.

[TDPB]

Overigens worden er in NL meer exemplaren van Sus&Wis verkocht dan in Vl.

 

Da's niet zo vreemd he, Er zijn 10 miljoen meer Nederlanders.

[djkeos]

Mijn geschiedenisleraar op de MAVO (periode 1974-1978) stond erom bekend om regelmatig Asterix te laten lezen door zijn leerlingen.

 

En daarna overhoren natuurlijk over de inhoud en context: het was wel gewoon tijdens de geschiedenislessen.

[Lecram]

Da's niet zo vreemd he, Er zijn 10 miljoen meer Nederlanders.

Das op zich wel vreemd, want Nederlanders kopen bijna geen Jommeke's, FC Kampioenen, Kiekeboe's, Rode Ridders etc.

Urbanus wordt ook beter verkocht in Vlaanderen....denk ik toch?

Dus dan is Suske en Wiske een uitzondering voor een Vlaamse strip.

[TDPB]

Das op zich wel vreemd, want Nederlanders kopen bijna geen Jommeke's, FC Kampioenen, Kiekeboe's, Rode Ridders etc.

Urbanus wordt ook beter verkocht in Vlaanderen....denk ik toch?

Dus dan is Suske en Wiske een uitzondering voor een Vlaamse strip.

Uitzonderlijk, maar niet onverklaarbaar. Vandersteen deed duidelijk heel veel moeite om in Nederland populair te worden. Niet alleen door te zorgen voor regelmatige voorpublicaties en in eerste instantie speciale Nederlandse hertalingen van zijn albums (de zogezegde Hollandse reeks), maar ook door de reeks inhoudelijk te vernederlandsen (andere namen, ander taalgebruik, guldens, KLM...). En de tv-reeks op de TROS heeft de reeks pas écht populair gemaakt in Nederland. 

[Gast Kontiki]

Dat komt rechtstreeks door de poppenfilms die in de jaren 1970 voor de TROS werden gemaakt, toch de familiezender bij uitstek bij jullie? De oplage steeg snel naar 200.000 exemplaren per nieuw album en er kwam enorm veel merchandising. Onder Paul Geerts werden Suske en Wiske eigenlijk meer Nederlandertjes dan Vlamingen, denk maar aan Angst op de Amsterdam en andere Delta-duels. In De Goalgetter liet hij Suske zelfs uitkomen voor de nationale ploeg... Oranje! Geerts wist de oplage nog eens te verdubbelen naar piekoplages tot 400.000 met een grotere afzet in NL dan in VL.

[TDPB]

 Onder Paul Geerts werden Suske en Wiske eigenlijk meer Nederlandertjes dan Vlamingen, denk maar aan Angst op de Amsterdam en andere Delta-duels.

 

Het Delta Duel is overigens een van de weinige Geerts-albums (of het enige?) dat door Vandersteen geschreven werd.

[Bonte]

Er zijn maar weinig Vlaamse strips die voet aan grond krijgen in Nederland, soms hoor ik wel dat bv Nero wel gelezen werd in de grensstreek.

[Gast Kontiki]

Ik ben net een interview aan het lay-outen met Dick Matena. Woensdag staat het online. De eerste vragen gaan toevallig ook over deze kwestie. Een fragment over het dedain voor strips dat volgens hem in Nederland nog altijd groot is: "Dat hebben we nog aan het katholicisme te danken, daarin staat het beeld sterk. De auteur Jan Siebelink zei me daaromtrent eens: 'Het is simpel: wij zijn van het woord, beneden de Moerdijk zijn ze van het beeld'. Ja, die beeldenstorm was er destijds niet voor niets."

Matena wil zelf niet de term 'strips' gebruiken. 'Beeldroman' vindt hij een leuke geuzennaam om in Nederland te gebruiken.

[ere]

Pas toen Matena "echte literatuur" is gaan verstrippen, komt hij regelmatig in de media, in nederland. Zijn uitmuntende strips van daarvoor zijn alleen bekend bij liefhebbers.

[Gast Kontiki]

Hij heeft het ook over lezers die niet weten hoe ze strips met ballonnen moeten lezen.

 

 

 

[retep]

Mensen die niet weten hoe ze ballonstrips lezen ?  Dat is toch wel een apart weinig voorkomend archetype, gepensioneerde leraren duits die slechts Goethe lezen....

 

 

[Gast Kontiki]

Het kan nog erger. Bij Kees de Jongen, dat in zwart-wit verscheen, kreeg hij reacties van lezers die dachten dat ze het zelf moesten inkleuren.

Het kan natuurlijk ook gewoon aan het aparte soort lezers van Matena's werk liggen.

[Peter Motte]

Dat komt rechtstreeks door de poppenfilms die in de jaren 1970 voor de TROS werden gemaakt,

Poppenfilms zijn verderfelijk voor de jeugd. Ze houden er houterige bewegingen aan over, en een uitdrukkingsloos gezicht.

[retep]

Het kan nog erger. Bij Kees de Jongen, dat in zwart-wit verscheen, kreeg hij reacties van lezers die dachten dat ze het zelf moesten inkleuren.

Het kan natuurlijk ook gewoon aan het aparte soort lezers van Matena's werk liggen.

 

 Showroomtypes ! 

[Peter Motte]

Het lijkt mij een beetje vreemd in een land dat een gedoogbeleid voor softdrugs heeft dat tot in Parijs ergernis opwerkt, de minder populaire situatie van de strip te zoeken in een dédain en afkeer van strips bij de overheid. Volgens mij moet je er niets anders achter zoeken dan dat ze er minder populair zijn.

Het eerste onderzoek naar Kuifje gebeurde wel door Nederlanders. De term "klare lijn" is bedacht door een Nederlander.

De oorzaak is volgens mij veeleer de remmende voorsprong door de populariteit van Marten Tooder. De Donald Duck is er ook erg populair, en dat wordt in Vlaanderen veel minder gelezen. Nederland heeft weinig erg populaire eigen reeksen, maar De Familie Doorzon is daar een echte klassieker.

Tegelijkertijd staat "het boek", dus de roman, novelle en het korte verhaal, in Vlaanderen veel minder sterk dan in Nederland. Nochtans keuren het onderwijs en de overheid die helemaal niet af.

Het is vreemd om te stellen dat iets in het ene land niet populair is, omdat de overheid het afkeur(t/de), terwijl iets in het andere land wel populair is, terwijl de overheid het goedkeur(t/de).

Er is volgens mij nochtans wel een verschil door andere tradities: het zelf lezen van de Bijbel bij de protestanten door de persoonlijke verantwoordelijkheid tegenover God, zorgt ervoor dat ze vertrouwder zijn met tekst, waardoor ze gemakkelijker naar prozaliteratuur grijpen. En je kunt geen twee dingen tegelijk doen.

[Peter Motte]

Het kan nog erger. Bij Kees de Jongen, dat in zwart-wit verscheen, kreeg hij reacties van lezers die dachten dat ze het zelf moesten inkleuren.

Het kan natuurlijk ook gewoon aan het aparte soort lezers van Matena's werk liggen.

Of Matena verzorgt zijn eigen legende. Zoals "het personage heeft in de film niet dezelfde stem als in het boek", een legende die veel verteld wordt over tekenfilmversies van boeken en strips.

[ekaoeie]

Zoals die legende van de vuilnisbak in Japan.

[marioboon]

Mensen die niet weten hoe ze ballonstrips lezen ?  Dat is toch wel een apart weinig voorkomend archetype, gepensioneerde leraren duits die slechts Goethe lezen....

 

 

 

Ik kan geen Matenastrips ZONDER tekstballonnen lezen.

[Peter Motte]

Marioboon is er weer! Dat is een tijd geleden. Welkom terug!

[marioboon]

Marioboon is er weer! Dat is een tijd geleden. Welkom terug!

 

 

Hah!

 

Profiteer ervan ;-)