lettertypes in strips

[cinco]

Lettertypes die je liggen? Lettertypes die je storen? Geen mening over lettertypes?

Hoe sterk beïnvloeden lettertypes bewust of onbewust je leesgemak?

[cartoonesk]

Ik vind het het mooist als de lettering door de tekenaar zelf is geschreven. Daarom vind ik het ook leuk om sommige strips in het Frans te lezen. 

Vergelijk bv. de lettering in deze cover.

 

 

[TDPB]

Ik erger me meer en meer aan de handmatige lettering die ze nog steeds bij Dupuis gebruiken voor de Nederlandse vertalingen en die soms wel heel slordiger is. Terwijl er tegenwoordig toch heel goeie digitale alternatieven zijn die tenminste voor een consistente, mooi leesbare lettering zorgen.

 

 

Niet dat het vroeger persé beter was natuurlijk

 

[cartoonesk]

Het eerste voorbeeld vind ik dan wel meevallen. Zie ik toch liever dan computer-letteringen, zoals ik zag in een integrale van Johan en Pirrewiet. Het wende op den duur wel maar toch niet zo mooi.

[cinco]

57 minuten geleden, TDPB zei:

Ik erger me meer en meer aan de handmatige lettering die ze nog steeds bij Dupuis gebruiken voor de Nederlandse vertalingen en die soms wel heel slordiger is. Terwijl er tegenwoordig toch heel goeie digitale alternatieven zijn die tenminste voor een consistente, mooi leesbare lettering zorgen.

 

Niet dat het vroeger persé beter was natuurlijk

 

 

Ouch ja, dat lettertype in sommige van die Franquin Robbedoezen mogen ze wel herzien mocht dat nog niet het geval zijn.

 

 

Het voorbeeld uit Het Graf van de Rommelgems, daarin vind ik het lettertype dan wel weer aangenaam.

 

 

Onbewust had het ook als kind effect op mij.

Ik herinner me bijvoorbeeld dat ik de tekst van Jommeke aangenamer vond om te lezen dan die van Suske en Wiske.

 

 

[TDPB]

44 minuten geleden, cartoonesk zei:

Het eerste voorbeeld vind ik dan wel meevallen. Zie ik toch liever dan computer-letteringen, zoals ik zag in een integrale van Johan en Pirrewiet. Het wende op den duur wel maar toch niet zo mooi.

Ja, ik vond niet meteen een echt slordig voorbeeld online (ook al gaat de lettergrote in dat voorbeeld alle kanten uit en is het een paar keer wringen om de tekst in de ballon te krijgen). Maar ik heb echt al albums gelezen waarbij het blijkbaar heel snel moest gebeuren. Of die op het eind van de week zijn geletterd.

[TDPB]

4 minuten geleden, cinco zei:

Onbewust had het ook als kind effect op mij.

Ik herinner me bijvoorbeeld dat ik de tekst van Jommeke aangenamer vond om te lezen dan die van Suske en Wiske.

 

Er is overigens een goeie reden waarom kinderstrips zoals Jommeke of bvb De Smurfen niet in een drukletter zijn geletterd. Kinderen kunnen dat namelijk nog niet zo goed lezen.

[Hamirubi]

 

Uit de weg, apen! Hier komt een verschrikkelijk lettertype aan.

[Peter Motte]

Ik hou niet van cursief en ook niet van in elkaar gedrukte letters.

[Peter Motte]

2 minuten geleden, Hamirubi zei:

 

Uit de weg, apen! Hier komt een verschrikkelijk lettertype aan.

 

Ondanks het cursieve karakter van deze letter, vind ik hem heel goed leesbaar. Netjes.

[Peter Motte]

3 uren geleden, cinco zei:

 

 

 

Net niet mislukt. De letters zijn wel gevaarlijk dicht tegen elkaar gedrukt. Misschien plaatsgebrek? Het is immers een vertaling.

[Peter Motte]

4 uren geleden, TDPB zei:

 

 

Geen toonbeeld van schoonheid, maar wel van leesbaarheid.

Snel lezen en dan naar de tekeningetjes kijken.

[Peter Motte]

5 uren geleden, cartoonesk zei:

 

 

Zowel de Franse als de Nederlandse vind ik goed passen bij de tekenstijl.

[dirk (monsieur toupet)]

10 minuten geleden, Hamirubi zei:

 

Uit de weg, apen! Hier komt een verschrikkelijk lettertype aan.

Voor de vertelstel, tot daar aan toe. Maar 'de donderende stem van Kilderik' klinkt zo toch maar flets. Idealiter past de letter zich aan - vertellen - roepen - fluisteren - dat zie ik liefst vertaald in de lettering.

[Captivant]

Ik vind de lettering van Dupuis prima. Dat slordige bevalt me stukker beter dan de vaak wat zielloze digitale letter. Het mag zelfs af en toe wat te krap in de ballon staan.

 

De letteraar van dienst is overigens Philippe Glogowski. Zelf ook tekenaar geloof ik.
"Robbedoes, keer op keer" heeft hij ook geletterd en dat viel mij dan weer ontzettend tegen:

 

 

Begrijp niet dat Dupuis hiermee akkoord is gegaan. Denk dat Severin zelf hier ook buikpijn van krijgt.
Voor mij destijds de reden om deze in het Frans aan te schaffen.

 

[Captivant]

Om nog even door te gaan over digitale lettering.
Hieronder een strook uit Ton & Tineke.

 

Het origineel met lettering van de tekenaar zelf:

 

 

Vergelijk deze met de uitgave van Loempia 1990, handgeletterd:

 

En dan de meest recente uitgave van Lombard uit 2015 met een digitale lettering:

 

 

Het wordt er niet beter op, zou ik zeggen.

 

[cinco]

1 minuut geleden, Captivant zei:

En dan de meest recente uitgave van Lombard uit 2015 met een digitale lettering:

 

 

Het wordt er niet beter op, zou ik zeggen.

 

 

 

De kracht van die NEE!-kreet is volledig verloren gegaan.

Ook het gelach van de kinderen is te fel afgeswakt.

[Peter Motte]

8 uren geleden, dirk (monsieur toupet) zei:

Voor de vertelstel, tot daar aan toe. Maar 'de donderende stem van Kilderik' klinkt zo toch maar flets. Idealiter past de letter zich aan - vertellen - roepen - fluisteren - dat zie ik liefst vertaald in de lettering.

Voor mij hoeft dat echt niet.

In een strip als Alex zou dat maar een onbeholpen indruk maken.

[dirk (monsieur toupet)]

In Alex en Blake en Mortimer zijn we dat zo gewoon geworden, dat kan je niet meer veranderen. Dat is het DNA van die strips geworden. Maar op zich vind ik het gek om met zulke standaard letters te werken alsof je een roman afdrukt, in plaats van de expressieve mogelijkheden van de lettering meer te benutten.

[cartoonesk]

16 uren geleden, Peter Motte zei:

 

Zowel de Franse als de Nederlandse vind ik goed passen bij de tekenstijl.

 

Mee eens maar het was vooral een voorbeeld van lettering door de tekenaar versus lettering van een letteraar.

[Peter Motte]

6 uren geleden, dirk (monsieur toupet) zei:

In Alex en Blake en Mortimer zijn we dat zo gewoon geworden, dat kan je niet meer veranderen. Dat is het DNA van die strips geworden. Maar op zich vind ik het gek om met zulke standaard letters te werken alsof je een roman afdrukt, in plaats van de expressieve mogelijkheden van de lettering meer te benutten.

Als je je redenering doortrekt, kun je ook zeggen dat het voor andere strips het DNA geworden is om verschillende lettertypen te gebruiken volgens de manier van spreken en de functie (tekstballon, tekstvak) van de tekst.

Ik vind dat de kracht van de tekst uit de tekst moet komen, en niet uit allerlei grafische trucjes, die ten slotte door veel auteurs gebruikt worden om de tekorten van hun tekst en hun verhaal te camoufleren.

Vette tekst voor wie roept? Oké, in humoristische strips.

In realistische strips is een uitroepteken genoeg. En geen sliert uitroeptekens zoals bij Jommeke.

[Peter Motte]

5 uren geleden, cartoonesk zei:

 

Mee eens maar het was vooral een voorbeeld van lettering door de tekenaar versus lettering van een letteraar.

Oké.

Ik schreef ook alleen maar een observatie neer.

[Dr. Benway]

[Dr. Benway]

[cartoonesk]

Qua verschillende lettertypes kon Walt Kelly (in Pogo) er ook wat van!

 

 

[Peter Motte]

Nu begrijp ik waarom ze hem "de gesel van de zetters" noemden.

[Ross]

Voor diegenen die het er zoveel beter vinden uitzien als het de tekenaar zélf is die de letters schrijft (en dan liefst met de hand, met een pennetje en chinese inkt): dat is een gigantische pokkeklus! Iedere tekenaar haatte dat. Alleen de onomatopeeën en de kreten zijn leuk, de tekst is een marteling. Iedere tekenaar die je het vraagt, en die het vroeger zelf heeft moeten doen, die is dolblij dat er nu programma's zijn waar je je teksten gewoon netjes kunt typen. Het is niet voor niks dat er zoiets bestond als "professionele letteraars"! 

 

Mijn slechte ervaringen met vertalingen zijn niet van het letterzet-soort, maar vooral van het veralen zélf. Ik heb mijn vertalingen altijd zélf gedaan, want als je dat niet deed haalden ze er "een romanist" bij  of een germanist, voor vertalingen in 't engels... En die wisten natuurlijk alles van Frans of Engels, maar niks van strips! Die maakten de verschrikkelijkste inschatfouten en haalden soms je hele verhaal door de mangel zodat de lezers er niks meer van begrepen.

 

Ik kan me voorstellen dat het mooier is, voor de lezers, als de teksten in de balloons netjes zijn. Maar ik ben het eens met hierboven (wie was het ook weer) die zei dat het bij een strip als Alex niet zo levendig hoeft (aan die hele stripserie is immers weining levendig, als ik dat mag zeggen...), want dat dat in zo'n strip misschien wel zou storen. Je moet de tekst bij je verhaal en je tekenstijl laten passen.

 

Tegenwoordig moet een tekenaar zijn hele verhaal kant en klaar afleveren, gelayout en gekleur en geletterd en als met een voorpagina erbij en alles, vóór een uitgever er nog maar wil naar kijken, laat staan uitgeven. (ik reken de vaste waarden er even niet bij). Dus ik doe m'n lettertjes in Comics sans MS, of in een ander stripfont. 

Eén keer heb ik moeten zoeken naar een font, voor een Franse strip waar ik niet met Comics uit de voeten kon, want dat heeft geen accenten. 

Maar dat was in een tijd toen je nog geen honderd fonts in een seconde gratis kon downloaden, dus daar zal ik nu allang geen last meer mee gehad hebben.

[Planb]

Mijn echtgenoot, Ken Broeders, heeft zijn handgeschreven letters laten digitaliseren door Jo De Baerdemaeker, die fantastisch werk heeft geleverd. Voor stripmakers die het interesseert: je kan hem googlen: TYPOJO.

[Planb]

Mijn echtgenoot, Ken Broeders, heeft zijn handgeschreven letters laten digitaliseren door Jo De Baerdemaeker, die fantastisch werk heeft geleverd. Voor stripmakers die het interesseert: je kan hem googlen: TYPOJO.

[Retardi]

Op 18/1/2021 om 17:14, Hamirubi zei:

 

Uit de weg, apen! Hier komt een verschrikkelijk lettertype aan.

 Voor mij was de lettering een belangrijke reden waarom ik Alex nooit heb kunnen lezen. 

[Peter Motte]

Dat verbaast me.

[Retardi]

Op 19/1/2021 om 01:26, cinco zei:

 

 

De kracht van die NEE!-kreet is volledig verloren gegaan.

Ook het gelach van de kinderen is te fel afgeswakt.

Ik denk dat dit onvermijdelijk is Wanneer je digitale lettering gebruikt. Bij Arboris zijn er op die manier ook enkele zielloze integralen verschenen.

[Retardi]

15 uren geleden, Peter Motte zei:

Dat verbaast me.

De lettering kwam overeen met een schoolboek wat ik indertijd had. Daar kon ik niet doorheen kijken. 

[Yncke]

6 minutes ago, Retardi said:

Ik denk dat dit onvermijdelijk is Wanneer je digitale lettering gebruikt.

Nee, ik denk dat dit onvermijdelijk is wanneer je je er gemakkelijk vanaf maakt, digitaal of analoog.

 

Blambot legt uit hoe 't moet:

 

 

[Tom MDP]

20 uren geleden, Retardi zei:

 Voor mij was de lettering een belangrijke reden waarom ik Alex nooit heb kunnen lezen. 

 

Idem maar de reden waarom ik geen Kuifje meer kan lezen.

 

Te klein en teveel tekst op mekaar gedrukt. 

Alle vaart wordt gewoon uit de grap gezogen. 

[Retardi]

2 uren geleden, Yncke zei:

Nee, ik denk dat dit onvermijdelijk is wanneer je je er gemakkelijk vanaf maakt, digitaal of analoog.

 

Blambot legt uit hoe 't moet:

 

 

Je ziet het misschien niet, maar ik buig diep. Point taken!

[Retardi]

18 minuten geleden, Tom MDP zei:

 

Idem maar de reden waarom ik geen Kuifje meer kan lezen.

 

Te klein en teveel tekst op mekaar gedrukt. 

Alle vaart wordt gewoon uit de grap gezogen. 

Dan realiseer ik me zelf weer dat het een tijd geleden is dat ik kuifje las. Kijkend naar dit voorbeeld heb je een goed punt.

[fenip]

Op 20/1/2021 om 13:42, Dr. Benway zei:

Schitterend

[Tanuki]

De lettering van Pom heb ik altijd zeer aangenaam gevonden.

 

Ik herinner me ergens gelezen te hebben dat @TDPB zich nog te pletter heeft gezocht naar een gelijkend alternatief?

 

[TDPB]

5 uren geleden, Tanuki zei:

Ik herinner me ergens gelezen te hebben dat @TDPB zich nog te pletter heeft gezocht naar een gelijkend alternatief?

 

Ik dacht het niet. TDPB heeft gewoon een digitale versie van Pom's lettertype gemaakt.